Το καυτό ζήτημα της επικείμενης αύξησης μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς συζητήθηκε σήμερα στην Επιτροπή της Βουλής, μια αύξηση που αναμένεται να οδηγήσει σε συνολική απώλεια για το ελληνικό Δημόσιο άνω των 2 δισ. ευρώ, αν υπολογίσουμε την απώλεια από τη μείωση της ονομαστικής αξίας των μετοχών και την απώλεια της μη είσπραξης των τόκων του ομολογιακού δανείου (διαβάστε σχετικά την ανάλυση των Προοδευτικών Οικονομολόγων).
-> Διαβάστε ακόμη: Ο ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ δεν θα δεχτεί μεθοδεύσεις που συνιστούν επανάληψη της χρεοκοπίας του 2010
Για το ζήτημα ο ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ έχει αναλάβει πολλαπλές πρωτοβουλίες, με ερωτήσεις βουλευτών, δημόσιες παρεμβάσεις και αίτημα του Αλ. Τσίπρα - που είχε δηλώσει στη Βουλή πως στην περίπτωση της Τρ. Πειραιώς η κυβέρνηση διαπράττει ληστεία και απιστία - για συνάντηση με τη διοίκηση του ΤΧΣ.
Ο Χρ. Σταϊκούρας, στην έναρξη της σημερινής συζήτησης αρκέστηκε να επιτεθεί στον... ΣΥΡΙΖΑ και την περίοδο της διακυβέρνησής του, ενώ επί της ουσίας αρκέστηκε να πει πως « η Τράπεζα είχε δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων περίπου στο 45%, τον υψηλότερο στην Ελλάδα (...) και άρα γίνεται κατανοητό ότι όταν η μεγαλύτερη τράπεζα στην Ελλάδα έχει «κόκκινο» το μισό χαρτοφυλάκιο δανείων της, υπάρχει πρόβλημα χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, και πρόβλημα δυνατότητας χρηματοδότησης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, και διάχυσης της ευνοϊκής νομισματικής πολιτικής στην πραγματική οικονομία».
Στους ισχυρισμούς Σταϊκούρα απάντησαν με σφοδρότητα οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, Αλ. Φλαμπουράρης, Έφη Αχτσιόγλου και Ευκλ. Τσακαλώτος με αναλυτικές τοποθετήσεις τους.
Αλ. Φλαμπουράρης: Σας παραδώσαμε τη χώρα με γεμάτα ταμεία και ανάπτυξη στο 2,8%
Με την υπενθύμιση προς την κυβέρνηση ότι «σας παραδώσαμε τη χώρα με 37 δισ. μαξιλάρι ασφαλείας, δηλαδή γεμάτα ταμεία και με ανάπτυξη που έτρεχε στο 2,8%. Την μειώσατε ως το τέλος του 2019 στο 1% και από το πρώτο τρίμηνο του 2020 άρχισε η καθοδική πορεία. Τώρα πλέον έχουμε φτάσει σε επίπεδα πολύ χαμηλά», ξεκίνησε την ομιλία του στην Επιτροπή σήμερα ο Αλ. Φλαμπουράρης, υπεύθυνος της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣγια τον Χρηματοπιστωτικό Τομέα και βουλευτής Επικρατείας.
Όπως τόνισε ακόμα ο Αλ. Φλαμπουράρης:
«Δεύτερον, σε ότι αφορά το bank run, τη μείωση των καταθέσεων των τραπεζών του 2015. Τότε, όπως θυμόσαστε, πολλά στελέχη, βουλευτές σας και τώρα υπουργοί στην παρούσα κυβέρνηση καλούσατε τον κόσμο να βγάλει τα χρήματα του έξω. Περίπου 20 με 30 δις ευρώ μόλις αναλάβαμε την κυβέρνηση είχαν ήδη φύγει από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Δε μπορεί να μην το υπολογίζετε αυτό αν θέλετε να κάνουμε μια ουσιαστική συζήτηση έτσι ώστε να δούμε ποια κυβέρνηση και ποια στελέχη ακολουθούσαν μια πολιτική εθνική και για το συμφέρον του ελληνικού λαού και ποια κόμματα δημιούργησαν αυτές τις αρνητικές προϋποθέσεις.
Τρίτον, σε ό, τι αφορά την Τράπεζα Πειραιώς. Όπως γνωρίζετε το ΤΧΣ ορίζει ως στόχο και προορισμό του να υπερασπίζει το δημόσιο συμφέρον, δηλαδή τα συμφέροντα του ελληνικού λαού. Θα ήθελα να απαντηθεί και από την Κυβέρνηση και από το ΤΧΣ με ποιους τρόπους προτίθεστε να υπερασπίσετε τα δικαιώματα και τα συμφέροντα του ελληνικού λαού και ιδιαίτερα τώρα με τους όρους που προτείνει η Τράπεζα Πειραιώς, αν τους αποδεχτεί το ΤΧΣ.
Τέταρτον, έχω να κάνω μια ιδιαίτερη ερώτηση. Έχει να κάνει με την αποποίηση των δικαιωμάτων της συμμετοχής, δηλαδή την προτίμηση η οποία υπάρχει και φαίνεται πως αφαιρείται από αυτή την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Όπως γνωρίζετε η προτίμηση έχει κάποια αξία που -κατά τη γνώμη μου – δεν πρέπει να την χάσουμε.
Τέλος, μια ερώτηση που είναι προς την κεφαλαιαγορά, αλλά θα μπορούσε να απαντήσει και η Κυβέρνηση. Θα ήθελα να γνωρίζουμε όλοι μας τον τρόπο με τον οποίο εξελίχθηκε η συμμετοχή, τα ποσοστά των μετοχών των μεγαλομετόχων της Τράπεζας Πειραιώς. Ποια είναι, δηλαδή , η πορεία και η θέση αυτή τη στιγμή της συμμετοχής των μεγαλομετόχων».
Έφη Αχτσιόγλου: «Κατά συρροή ζημία του Δημοσίου στην Τράπεζα Πειραιώς»
Η Έφη Αχτσιόγλου, βουλευτής Επικρατείας και τομεάρχης Οικονομικών, επισήμανε μιλώντας στη συνεδρίαση της Επιτροπής ότι «το Δημόσιο υπέστη ήδη τεράστια ζημιά με τη μη πληρωμή του τοκομερίδιου. Θα υποστεί και δεύτερη με την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Ποια είναι τελικά η διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος από την ελληνική κυβέρνηση και από το ΤΧΣ, στην υπόθεση της Τράπεζας Πειραιώς; Με ποιον τρόπο έχουν ενεργήσει μέχρι στιγμής και πρόκειται να ενεργήσουν στο μέλλον, για να προστατέψουν το δημόσιο συμφέρον;».
Η Ε. Αχτσιόγλου επισήμανε μία σειρά πολύ σοβαρών ερωτημάτων που γεννώνται, για τη στάση της κυβέρνησης και του ΤΧΣ, τόσο στην απόφαση μη αποπληρωμής του τοκομεριδίου από την τράπεζα όσο και στον σχεδιασμό της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου.
Για την 1η φάση και τη μη αποπληρωμή του τοκομεριδίου των 166 εκατ. ευρώ προς το ελληνικό Δημόσιο από την τράπεζα Πειραιώς, τόνισε ότι «ο Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας, το 2020, σε τοποθετήσεις του διαβεβαίωνε ότι θα πληρωθεί κανονικά το κουπόνι με μετρητά, ότι αυτός είναι ο σχεδιασμός της Τράπεζας και ότι η κεφαλαιακή επάρκειά της είναι σε καλύτερο επίπεδο από το 2019, οπότε και είχε πληρωθεί το σχετικό τοκομερίδιο αντιστοίχως. Η τράπεζα αλλάζει απόφαση και επικαλείται τη σύσταση της ΕΚΤ για μη πληρωμή μερισμάτων. Η κυβέρνηση και ο κ. Σταϊκούρας προσπάθησε να παρουσιάσει ότι αυτή η σύσταση της ΕΚΤ ήταν υποχρεωτική. Όμως η σύσταση δίνει κατευθύνσεις χωρίς να είναι δεσμευτική. Η τράπεζα κάνει την ερμηνεία που θεωρεί ότι την συμφέρει, όμως γιατί το Δημόσιο και το ΤΧΣ ερμηνεύουν κατ΄ αρχάς τη σύσταση ως υποχρεωτική, όταν όπως αποδείχτηκε επρόκειτο να οδηγήσει σε ζημία του Δημοσίου;»
Δεύτερο, πρόσθεσε, «η σύσταση λέει ότι τα πιστωτικά ιδρύματα καλό θα ήταν να μην προχωρήσουν σε καταβολή μερισμάτων, εννοεί καταβολή μετρητών, γιατί η τράπεζα επιλέγει όχι απλώς να μην πληρώσει σε μετρητά αλλά να μην πληρώσει ούτε σε μετοχές το Δημόσιο, όπως θα μπορούσε. Ο κ. Μεγάλου έχει απαντήσει ότι εδώ είναι προφανές γιατί δεν αποπληρώνουμε σε μετοχές, γιατί στην πραγματικότητα μας είναι πολύ περισσότερο συμφέρον να μην αποπληρώσουμε καθόλου και να υπάρχει η πλήρης μετατροπή του cocos σε συμμετοχή του Δημοσίου. Το ερώτημα είναι γιατί η κυβέρνηση και το ΤΧΣ αποδέχονται αυτή τη στάση που ζημιώνει το Δημόσιο; Συναίνεσε το ΤΧΣ στη ζημία που υπέστη το Δημόσιο; Τι ψήφισε στην κρίσιμη συνεδρίαση; Με την απόφαση να μην πληρωθεί το Δημόσιο ούτε σε μετοχές, που υπήρχε η δυνατότητα, το Δημόσιο υπέστη μία τεράστια ζημιά που ξεπερνά το 1 δισ. Ερώτημα είναι τι έκανε η κυβέρνηση και το ΤΧΣ μπροστά σε αυτή την απόφαση που προκάλεσε μεγάλη ζημία στο Δημόσιο ήδη. Τι θέση κράτησε η ελληνική κυβέρνηση δια του ΤΧΣ στο ζήτημα αυτό; Πήρε την ίδια θέση και συναίνεσε τελικά σε αυτή τη ζημία που υπέστη το δημόσιο συμφέρον;»
Για τη δεύτερη περίοδο που αφορά την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, η Ε. Αχτσιόγλου σημείωσε ότι «οι όροι που έχουν δει το φως της δημοσιότητας είναι εξαιρετικά προβληματικοί για το τι θα συμβεί με την περιουσία του Δημοσίου. Καταργείται πράγματι το δικαίωμα προτίμησης για το Δημόσιο και τους υφιστάμενους μετόχους; Πρόκειται να οδηγήσει πράγματι σε μία απίσχναση της τάξης του 95% για τους υφιστάμενους μετόχους, δηλαδή μία απόλυτη ζημία και καταστροφή για το Δημόσιο;».
Επίσης, «η υπόλοιπη μεθοδολογία που φαίνεται ότι θα ακολουθηθεί πρόκειται να οδηγήσει τους νέους ιδιώτες επενδυτές μετόχους, που θα συμμετάσχουν, μέσα σε μία νύχτα να τετραπλασιάσουν τα κέρδη τους. Δηλαδή, θα οδηγήσει σε μία δραματική ζημία για το Δημόσιο και ταυτόχρονα ένα υπερκέρδος για τους νέους μετόχους. Ποια είναι η θέση του ΤΧΣ και η θέση της κυβέρνησης για αυτό; Θα συναινέσουν σε αυτό το σχέδιο, θυμίζω ότι νομικά το ΤΧΣ έχει τη δυνατότητα να ασκήσει βέτο, όταν πρόκειται να γίνει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου που ζημιώνει το Δημόσιο. Θα το κάνει; Θα ασκήσει βέτο αν πρόκειται να συμβεί αυτό;».
Υπογράμμισε, ακόμα, ότι «ο Διευθύνων Σύμβουλος της Πειραιώς λέει ότι έχει την πλήρη υποστήριξη για οποιαδήποτε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, οπουδήποτε και αν αυτή οδηγήσει το Δημόσιο, από το ΤΧΣ. Στην πραγματικότητα λέει ότι έχει τη λευκή επιταγή γι’ αυτή την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, χωρίς κανέναν όρο από το Δημόσιο. Ποια είναι η θέση της κυβέρνησης και του ΤΧΣ;»
Τέλος, σημείωσε ότι «δεν μπορεί ο κ. Σταϊκούρας να εγκαλεί για θρασύτητα την αντιπολίτευση, όταν ήταν μέλος του οικονομικού επιτελείου μίας κυβέρνησης η οποία άφησε το 2014 εντελώς άδεια ταμεία στη χώρα, 28 δισ. πληρωμές χρέους, ένα πρόγραμμα ανεπίστρεπτα εκτός πορείας, με απαιτήσεις για μέτρα λιτότητας 8 δισ. μέσα σε ένα εξάμηνο. Και, αντιθέτως, παρέλαβε μια χώρα με το δημόσιο χρέος ρυθμισμένο, αποθεματικό 37 δισ. και ολοκληρωμένο πρόγραμμα».
Ευκλείδης Τσακαλώτος προς Σταϊκούρα: Θα εμπλακείτε ποτέ σε μια σοβαρή κουβέντα για τις τράπεζες;
Ο Ευκλ. Τσακαλώτος, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ –ΠΣ, ξεκίνησε την τοποθέτηση του στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής για το ζήτημα της τράπεζας Πειραιώς απαντώντας στον Υπουργό Οικονομικών: «Ο κ. Σταϊκούρας μας συνηθίζει σε ομιλίες που είναι πάντα οι ίδιες. Χωρίς καμία αντίληψη ότι έχει χρέος να εμπλακεί με επιχειρήματα των άλλων»
Τόνισε ότι ο Χρ. Σταϊκούρας δεν είπε τίποτα επί της ουσίας για τις τράπεζες αλλά περιορίστηκε σε μια επίθεση στον ΣΥΡΙΖΑ. Ενώ θα μπορούσαμε, συνέχισε ο Ε. Τσακαλώτος να έχουμε κάνει συζήτηση για το τι φταίει για το σημείο που βρίσκονται σήμερα οι τράπεζες. Και σημείωσε τις ευθύνες που υπάρχουν από το 2009 και μετά για την απώλεια καταθέσεων, την μείωση της συμμετοχής του δημοσίου και την απώλεια αξίας. Απάντησε δε και στα επιχειρήματα της ΝΔ λέγοντας ότι απώλεια αξίας είχαμε και με τις δύο κυβερνήσεις: 26 δις από το 2010 μέχρι το 2014 και 11 δις μετά. Και τόνισε ότι στις δύο περιπτώσεις υπήρχαν επιβολές. Και στις δύο περιπτώσεις υπήρχε θέληση για bad bank αλλά υπήρχε ισχυρή αντίσταση από το εξωτερικό.
Τόνισε όμως ότι επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, η οποία παρέλαβε τις τράπεζες σε μια εξαιρετικά κακή κατάσταση, έγιναν πράγματα που δεν έγιναν στις πρώτες ανακεφαλαιοποιήσεις, όπως η μέριμνα για το ζήτημα των κόκκινων δανείων και το νομοθετικό πλαίσιο για διαχείριση, servicers, ιδιωτικό χρέος, διοικητικά συμβούλια.
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος άσκησε σκληρή κριτική στον Χ. Σταϊκούρα, αλλά και τον εισηγητή της πλειοψηφίας τον κ. Καραγκούνη λέγοντας ότι αν άκουγε κανείς την τοποθέτηση του θα πίστευε ότι δεν χρεοκόπησε η χώρα το 2009, δεν χάθηκε το 25% του ΑΕΠ, δεν έγινε PSI που επιβάρυνε δυσανάλογα τις ελληνικές τράπεζες.
Ο π. Υπουργός Οικονομικών είπε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει θέση για το μέλλον του τραπεζικού συστήματος αλλά και για την Τράπεζα Πειραιώς, λέγοντας ότι κατανοεί γιατί πρέπει να γίνει ανακεφαλαιοποίηση. «Αν και η ΝΔ δεν μας εξήγησε γιατί τώρα χρειάζεται ανακεφαλαιοποίηση για τα κόκκινα δάνεια, αλλά οι προηγούμενες ανακεφελαιοποίησεις που έγιναν για τα κόκκινα δάνεια ήταν περιττές», προσέθεσε.
Σημείωσε όμως ότι η στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ είναι στον αντίποδα της στρατηγικής της κυβέρνησης που από ότι φαίνεται είναι να πέσει η συμμετοχή του δημοσίου και κάτω του 34%. Και τόνισε την ιδεολογική διαφορά που υπάρχει: «Γιατί ο κ. Στουρνάρας είπε ότι δεν ήταν σωστή η εμπειρία των δημοσίων τραπεζών. Λες και η κρίση του 2009 έγινε επειδή οι τράπεζες ήταν δημόσιες. Εμείς αντίθετα πιστεύουμε ότι πρέπει να υπάρχει ένας ισχυρός δημόσιος πυλώνας στο τραπεζικό σύστημα» θέτοντας παράλληλα το ζήτημα της πιο πλουραλιστικής σύνθεσης των ΔΣ των τραπεζών. Για να προσθέσει ότι ανεξαρτήτως ιδεολογικών καταβολών, σε καθαρά οικονομικούς όρους αν αναμένεται να ανακάμψει η μετοχή της Πειραιώς θα πρέπει να συμμετέχει ο ελληνικός λαός σε αυτά τα οφέλη.
Κλείνοντας τόνισε ότι αντί να συζητάμε για το μέλλον των τραπεζών η ΝΔ μπαίνει σε μικροπολιτικές συζητήσεις και ειρωνείες λέγοντας ότι για όλα τα δεινά ευθύνεται ο ΣΥΡΙΖΑ, «ενώ η ΝΔ που χρεοκόπησε τη χώρα και εφάρμοσε το PSI είχε κατά νου πάντα το δημόσιο συμφέρον». Προσέθεσε ότι και στην περίπτωση των μικρομετόχων, οι πρώτες ενδείξεις ήταν ότι δεν ενδιαφερόταν η κυβέρνηση για τη διαφύλαξη των συμφερόντων τους αν και βέβαια φαίνεται να αναθεωρεί αυτές τις αρχικές της αποφάσεις.
Τέλος ο Ε. Τσακαλώτος ρώτησε την κυβέρνηση σε τι πράξεις θα προβεί για να συμμετέχουν ή όχι επενδυτές που θα έχουν πιο μακροπρόθεσμη στρατηγική από τα hedge funds στην ανακεφαλαιοποίηση της τράπεζας.
