Τις περισσότερες φορές, όταν σκεφτόμαστε τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, το μυαλό μας πηγαίνει στις τεράστιες καταστροφικές πυρκαγιές, τις σαρωτικές πλημμύρες, το λιώσιμο των πάγων και την αύξηση της στάθμης των νερών κ.ά. Ωστόσο δεν είναι οι μόνες. Όλο και περισσότερες επιστημονικές φωνές υπογραμμίζουν κάτι που σχεδόν όλοι, είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι, βιώνουμε. Την αλλαγή των εποχών. Που, από τέσσερις, τείνουν να γίνουν... δύο. Χειμώνας και καλοκαίρι. Ένα φαινόμενο που συντελείται εδώ και 70 χρόνια.
Σύμφωνα με έρευνα διακεκριμένων επιστημόνων, που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Geophysical Research Letters, τα νέα δεν είναι ούτε καλά ούτε απλά. Εξαιτίας της κλιματικής απορρύθμισης, το φθινόπωρο είναι πλέον ανύπαρκτο και η άνοιξη περνάει σαν αστραπή. Σύμφωνα με τις προβλέψεις τους, το καλοκαίρι θα διαρκεί έξι μήνες και ο χειμώνας θα περιοριστεί σε... δύο. Κάποιος θα μπορούσε, επιφανειακά αντιμετωπίζοντας το θέμα, να σκεφθεί ότι πρόκειται για θετική εξέλιξη. Δεν είναι. Γιατί κάτι τέτοιο πυροδοτεί σειρά αλυσιδωτών αντιδράσεων εις βάρος του οικοσυστήματος του πλανήτη, με συνέπειες που μπορεί να φτάσουν ακόμη και στην ανάπτυξη νέων πανδημιών...
Συγκεκριμένα οι οκτώ επιστήμονες που εργάζονται σε επιστημονικά και πανεπιστημιακά ιδρύματα στην Κίνα και την Αυστραλία κατέληξαν σε τρία βασικά συμπεράσματα. Πρώτον, ότι η κλιματική αλλαγή έχει οδηγήσει σε μακρύτερα και πιο ζεστά καλοκαίρια, μικρότερους και θερμότερους χειμώνες, συντομότερη άνοιξη και φθινόπωρο. Δεύτερον, ότι η αρχή της άνοιξης και του καλοκαιριού είναι πρόωρη, ενώ εκείνη του φθινοπώρου και του χειμώνα καθυστερεί. Τρίτον, τέτοιες αλλαγές στις τέσσερις εποχές μπορούν να αποδοθούν κυρίως στο φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη και θα μεγιστοποιηθούν αν συνεχίσουμε το business as usual.
Οι επιστήμονες μελέτησαν τα ιστορικά καθημερινά κλιματικά δεδομένα από το 1952 και έκαναν προβλέψεις ώς το 2100 στο βόρειο ημισφαίριο. Προειδοποιούν: “Ακόμη και αν η σημερινή υπερθέρμανση δεν επιταχυνθεί, οι αλλαγές των εποχών θα επιδεινωθούν στο μέλλον. Σύμφωνα με το σενάριο της διατήρησης του status quo, το καλοκαίρι θα διαρκεί έξι μήνες αλλά ο χειμώνας λιγότερο από δύο, ώς το 2100. Η αλλαγή του ρολογιού των εποχών συνεπάγεται διατάραξη των γεωργικών περιόδων, καθώς και του ρυθμού των δραστηριοτήτων των ειδών, συχνότερα κύματα θερμότητας, θύελλες και δασικές πυρκαγιές, που συνιστούν αυξημένες απειλές για την ανθρωπότητα”.
Οι δε ενδείξεις των συνεπειών της αλλαγής των εποχών στα οικολογικά και φυσικά συστήματα δεν είναι αμελητέες: οι κύκλοι των φυτών, η μετανάστευση των πουλιών, υφίστανται αλλαγές. Εντείνονται οι χωροχρονικές αλλαγές μεταξύ των έμβιων οργανισμών, γιατί όλα τα είδη δεν αντιμετωπίζουν αυτές τις αλλαγές των εποχών με τον ίδιο ρυθμό ή προς την ίδια κατεύθυνση - γεγονός που διαταράσσει τη δομή και τη λειτουργία των οικολογικών κοινοτήτων, όπως παρατηρούν οι επιστήμονες. Και δεν είναι μόνο αυτές οι συνέπειες των αλλαγών των εποχών: οι άνθρωποι εκτίθενται πλέον σε παρατεταμένες αλλεργικές περιόδους, τα τροπικά κουνούπια, που είναι φορείς ιών, μπορούν να επεκταθούν προς τον Βορρά, προκαλώντας εκρηκτικές επιδημίες στη διάρκεια πιο παρατεταμένων και πιο ζεστών καλοκαιριών, κυρίως όταν εισβάλουν για πρώτη φορά σε περιοχές που τους ήταν άγνωστες μέχρι σήμερα.
Διαπιστώσεις - επιχειρήματα για τον αγώνα διαρκείας κατά της καταστροφικής υπερθέρμανσης του πλανήτη. Ειδάλλως δεν θα αργήσει ο καιρός που θα βλέπουμε τις τέσσερις εποχές μόνο... στα σχολικά αναγνωστικά ή θα τις αναπολούμε ακούγοντας τα κοντσέρτα του Βιβάλντι...
* Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία, εκπρόσωπος για θέματα Κλιματικής Αλλαγής
