Ομιλία του Ευκλείδη Τσακαλώτου στην Ολομέλεια της Βουλής
Νομίζω ότι ξέρουμε πια ότι δεν υπάρχει success story στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει success story στο Νότο. Δεν υπάρχει success story στην Ευρωζώνη.
Την προηγούμενη εβδομάδα που συζητούσαμε αυτό το νομοσχέδιο στην Επιτροπή, δεν προλάβαινα τα νέα που έβγαιναν. Την Τετάρτη το ΔΝΤ βγάζει τη νέα αναφορά το World Outlook που για άλλη μια φορά μειώνει τις προβλέψεις για την ανάπτυξη.
Την Πέμπτη, που ήμασταν πάλι στην Επιτροπή, η ΕΛΣΤΑΤ βγάζει τα νέα στοιχεία για την Ελλάδα, όπου σημειώνεται μείωση 4% στη βιομηχανική παραγωγή τον Μάιο του 2012-2013. Την Παρασκευή, που ήμασταν ξανά στην Επιτροπή, βγαίνουν τα νέα στοιχεία για την ελληνική ανεργία.
Κύριε Υπουργέ, είναι ντροπή να συνεχίζετε να λέτε ότι πάμε καλά, όταν η ανεργία είναι σε αυτά τα ύψη. Δεν μπορείτε να συνεχίσετε να το λέτε αυτό. Μήπως είναι καλύτερα τα πράγματα στην Ευρωζώνη; Εκεί υποτίθεται ότι είναι διαφορετικό το success story, ότι ο Ντράγκι αρχίζει να αγοράζει ομόλογα, ότι προχωράμε στην τραπεζική ένωση.
Μόνο που οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν δείξει ότι κανένα από αυτά τα πράγματα δεν τα εννοούν σοβαρά. Διαβάστε το χθεσινό άρθρο του Βόλφγκανγκ Μουντσάου στους FINANCIAL TIMES, όπου αναφέρει ότι ακόμη και τα 60 δισεκατομμύρια που είναι στο ESM για την ανακεφαλαιοποίηση, είναι εκεί για να φαίνονται και όχι για να χρησιμοποιούνται.
Και τι να πει κανείς για τα 6 δισεκατομμύρια, για την ανεργία των νέων σε όλη την Ευρώπη; Υπάρχει έστω και ένας βουλευτής που θεωρεί ότι αυτός ο αριθμός μπορεί να κάνει τη διαφορά; Η βασική ερώτηση είναι η εξής: Έχει τελειώσει η κρίση; Αν είχε τελειώσει η κρίση, θα μπορούσαμε να συζητήσουμε για το πώς δεν θα ξαναμπούμε στην κρίση, αλλά από τη στιγμή που οι οικονομίες της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας, της Κύπρου, της Ελλάδας έχουν καταρρεύσει και ακόμα συρρικνώνονται, χρειαζόμαστε μια άλλη αντίδραση.
Είχα πει στην ομιλία μου για την επίκαιρη ερώτηση για τις offshore ότι οι ελίτ πια δεν καταλαβαίνουν τα προβλήματα του λαού γιατί ζουν πολλές φορές πραγματικά, αλλά σχεδόν πάντοτε σαν μεταφορικό σχήμα, σε μία άλλη χώρα. Τα παιδιά τους πάνε σε άλλα σχολεία, οι ίδιοι πάνε σε άλλα νοσοκομεία, δεν έχουν την αίσθηση του τι τραβάει ο λαός, κι έτσι μπορούν και συνεχίζουν να μιλάνε για success story.
Αυτό είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο πρέπει να δούμε αυτό το πολυνομοσχέδιο. Ένα πλαίσιο όπου η λιτότητα δεν έχει τέλος. Ένα πλαίσιο όπου η «παγίδα» χρέους δεν έχει τέλος. Ένα πλαίσιο όπου δεν υπάρχει «φως στο τέλος του τούνελ».
Τα μέτρα που έχουμε μπροστά μας είναι μη δημοκρατικά και αυταρχικά. Δεν έχουν αίσθηση της δικαιοσύνης και είναι αντιφατικά και αποσπασματικά. Κάθε δύο εβδομάδες μαθαίνουμε ότι έχει αλλάξει η «γραμμή» για τις αποδείξεις. Πότε χρειάζεται να μαζεύουμε αποδείξεις, πότε δεν χρειάζεται και μετά αποφασίζουμε ότι πάλι χρειάζονται οι αποδείξεις. Τώρα πια ξέρουμε το πρόσημο των μεταρρυθμίσεων. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία σε κανέναν και σε καμία σ’ αυτή την Αίθουσα να πει γενικά ότι «είμαστε με τις μεταρρυθμίσεις, έπρεπε να τις κάνουμε, ανεξαρτήτως του μνημονίου». Τώρα ξέρουμε την κατεύθυνση και το πρόσημο αυτών των μεταρρυθμίσεων.
Αρχίζω με το δημόσιο τομέα και μ αυτό που είπε ο κ. Σαμαράς την προηγούμενη εβδομάδα: ότι το βασικό του μέλημα είναι η μεγάλη ανεργία. Και αυτό το συνδέει ο ίδιος, αλλά το συνδέουν και ο κ. Βορίδης και ο κ. Μητσοτάκης και ο κ. Στουρνάρας με το φαιδρό επιχείρημα ότι μέχρι τώρα έχει υποφέρει ο ιδιωτικός τομέας, αλλά δεν έχουμε πιάσει το δημόσιο τομέα, μόνο που δεν μας λένε πώς αυτό που κάνουν για το δημόσιο τομέα, για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, για τους φύλακες, για τη δημοτική αστυνομία, θα βοηθήσει έστω και έναν άνεργο, έστω και έναν άνθρωπο στον ιδιωτικό τομέα. Ξέρουμε ότι θα μειωθεί η ζήτηση γιατί θα αργήσουμε να αντικαταστήσουμε τους εργαζόμενους που βγάζουμε στη διαθεσιμότητα και που απολύουμε, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα.
Δημιουργούμε εργαζόμενους και εργαζόμενες στο δημόσιο τομέα με μεγάλη ανασφάλεια. Παρόλο που είναι σωστό ότι είχαν μεγαλύτερη ασφάλεια στις εργασιακές σχέσεις οι υπάλληλοι του δημόσιου τομέα, αυτό ήταν υπέρ του ιδιωτικού τομέα γιατί έβαζε ένα «κατώφλι», ένα «πάτωμα» στα δικαιώματα. Ένας άνθρωπος που δούλευε στον ιδιωτικό τομέα θα μπορούσε να το πάρει αυτό συγκριτικά. Τώρα δεν υπάρχει «πάτος» στο δημόσιο τομέα και αυτό θα έχει άμεσες επιπτώσεις στην ανασφάλεια που νιώθουν οι εργαζόμενοι και οι εργαζόμενες στον ιδιωτικό τομέα. Όλες οι μελέτες οικονομικής και ψυχολογικής φύσεως, αλλά και των κοινωνικών επιστημών, λένε ότι η κινητικότητα, η ευελιξία στην αγορά εργασίας δημιουργεί τεράστια προβλήματα σε ατομικό επίπεδο. Η ανασφάλεια μειώνει την ευημερία των εργαζομένων, και στο συλλογικό επίπεδο δημιουργεί συλλογικότητες και μονάδες που δεν δουλεύουν καλά, που δεν συνεργάζονται, που δεν παράγουν καλό έργο.
Έχουμε μια κυβέρνηση που φαίνεται ότι πιστεύει στο δόγμα της κ. Θάτσερ ότι δεν υπάρχει κοινωνία, ότι ο δημόσιος τομέας δεν χρειάζεται ουσιαστικά. Σε μία συζήτηση όπου ήμουν στο ΣΚΑΙ με τον κ. Τασούλα, όταν εξηγούσα πώς η Αριστερά καταλαβαίνει… Εξηγούσα πώς βλέπει το δημόσιο τομέα η Αριστερά και απαντάει ο κ. Τασούλας: «Άρα θέλετε διορισμούς». Δεν μπορούσε να κατανοήσει ότι μπορεί να υπάρχει ένας δημόσιος τομέας που «χτίζεται» πάνω στις ανάγκες των πολλών, όπου αρχίζεις με τις ανάγκες και λες τι θέλεις να κάνεις.
Γιατί για τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, ο δημόσιος τομέας είναι το ίδιο πράγμα σχετικά με τους διορισμούς. Δεν έχει κάποια αξία, δεν έχει μια κοινωνική προσφορά και γι’ αυτό δεν σας πειράζει που «σβήνετε» τη δημοτική αστυνομία. Δείτε το λόγο που έβγαλε ο Θοδωρής Δρίτσας σε εκείνη τη συνεδρίαση της Ολομέλειας όπου είπε: «Γιατί είστε τόσο περιορισμένοι; Γιατί δεν κοιτάτε τι θαυμάσιο έργο θα μπορούσε να κάνει μια δημοτική αστυνομία με άλλη αντίληψη που θα ήταν δίπλα στον πολίτη, που θα μπορούσε να βοηθήσει και στην ηχορύπανση και στο θέμα των τραπεζοκαθισμάτων και για το περιβάλλον και για την ασφάλεια των παιδιών μας;». Έτσι αρχίζεις αν θες να κάνεις εκσυγχρονισμό και αναδιάρθρωση του δημοσίου τομέα. Αρχίζεις με τους στόχους, με τις ανάγκες και αυτό είναι που θα κάνει μια κυβέρνηση της Αριστεράς.
Δύο συμπεράσματα βγάζω εγώ από τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται αυτοί οι εργαζόμενοι.
Το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι μιλάμε πάντα μ’ αυτή την Κυβέρνηση για πλασματικές οικονομίες. Όπως έχουν αναπτύξει οι πολύ καλοί συνάδελφοι στον τομέα υγείας, αυτά που «κόβετε» από την υγεία θα τα βρούμε μπροστά μας σε τρία, σε τέσσερα, σε πέντε χρόνια, όταν θα έχουμε περισσότερους αρρώστους, περισσότερους ανθρώπους που θα είναι στα νοσοκομεία. Το ίδιο δεν θα γίνει με τους σχολικούς φύλακες γιατί θα υπάρχουν καταστροφές, γιατί θα καταστρέφονται κτήρια και κομπιούτερς και μετά κάπου θα πρέπει να βρεθούν τα χρήματα για όλα αυτά; Το ίδιο δεν θα γίνει όταν «κόβουμε» από την εκπαίδευση ειδικότητες που θα χρειαστεί η οικονομία όταν φύγουμε απ’ αυτή την κρίση; Δεν είναι πλασματικές αυτές οι οικονομίες; Όταν ήμουν φοιτητής στη Βρετανία, είχα ένα t-shirt που έλεγε: «If you think education is expensive, try ignorance». «Αν θεωρείτε ότι η παιδεία είναι ακριβή, δοκιμάστε την άγνοια». Αυτό δεν φαίνεται να το έχει κατανοήσει η Κυβέρνηση, δηλαδή ποιο είναι το κόστος της μειωμένης εκπαίδευσης.
Ένα δεύτερο συμπέρασμα. Όλη η εμπειρία των ιδιωτικοποιήσεων, όλη η εμπειρία σε παγκόσμιο επίπεδο της συρρίκνωσης του κράτους τι μας έχει δείξει; Ότι έχουν γίνει αναδιαρθρώσεις, ότι έχει αυξηθεί η αποτελεσματικότητα και η παραγωγικότητα; Όχι. Αυτό που έχει αναδείξει αυτή η εμπειρία στη βιβλιογραφία είναι πρωτίστως μια γιγάντια μεταφορά πόρων απ’ αυτούς που έχουν λίγα στην αρχή σ’ αυτούς που έχουν ήδη πολλά και αυτό γίνεται με δύο τρόπους. Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται αυτό είναι μέσα από το δόγμα Μανιτάκη, γιατί το δόγμα Μανιτάκη –θα το θυμάστε- ήταν ότι ο δημόσιος τομέας πρέπει να κάνει μόνο αυτά που δεν μπορεί να κάνει ο ιδιωτικός τομέας. Τι σημαίνει αυτό; Δεν μπορεί να κάνει ο δημόσιος τομέας κάποια πράγματα στην εκπαίδευση ή στην ασφάλεια; Τα δίνουμε σε ιδιωτικά ΙΕΚ, τα δίνουμε σε ιδιωτικές επιχειρήσεις ασφάλειας, σε σεκιουριτάδες. Από την άλλη μεριά, ποιοι θα πληρώσουν αυτές τις ιδιωτικές προσφορές; Όλο και περισσότερο στην Ελλάδα και όλο και περισσότερο στην Ευρώπη -όπου έχουμε περισσότερα στοιχεία- τα παιδιά των πλουσίων γίνονται γιατροί, γίνονται ναυπηγοί, γίνονται αρχιτέκτονες και έχει πολύ μεγάλα πάγια και το κράτος είναι εκεί, δίπλα στα παιδιά τους, αλλά όταν μιλάμε για ειδικότητες των φτωχών, γιατί να μην τα ιδιωτικοποιήσουμε, γιατί να μην υπάρχουν αυτά τα παιδιά να πηγαίνουν στον ιδιωτικό τομέα;
Θέλω να πω λίγα λόγια για το φορολογικό κομμάτι. Άλλοι συνάδελφοι βέβαια θα πουν πολύ περισσότερα. Θα έχετε προσέξει ότι, παρόλο που στα δελτία των οκτώ και των εννιά η πίεση είναι ότι η τρόικα δεν έχει δει τίποτα για το δημόσιο τομέα και για τις απολύσεις, η πραγματική πίεση της τρόικας είναι για το φορολογικό σύστημα γιατί δεν έχει πειστεί για τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, γιατί δεν έχει πειστεί ότι αυτή η Κυβέρνηση θα κάνει κάτι για τη φοροδιαφυγή. Μας λένε ότι «αυτή δεν είναι η τελευταία μας λέξη». Την περιμένουμε την «τελευταία μας λέξη».
Ακόμα δεν έχει γίνει τίποτα για τη δημιουργία του περιουσιολογίου. Το περιουσιολόγιο δεν αποτελεί μόνο πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ήταν και δέσμευση της πρώην τρικομματικής κυβέρνησης και ακόμα την περιμένουμε. Όχι μόνο η Κυβέρνηση δεν έχει καταθέσει ένα σχέδιο ολοκλήρωσης της μηχανογράφησης των φορολογικών και τελωνειακών υπηρεσιών, αλλά προχωρά σε αποσπασματικές ενέργειες, χωρίζοντας τη γενική γραμματεία πληροφοριακών συστημάτων σε δύο κομμάτια. Οι συνεχείς πειραματισμοί με τη φορολογική διοίκηση έχουν διαλύσει τον εναπομείναντα μηχανισμό. Ακόμα περιμένουμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αναδιοργάνωσης των υπηρεσιών κλπ. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε πολλά παραδείγματα ακόμα.
Είπα στην ομιλία μου, στην εισήγηση στην Επιτροπή ότι αυτό το νομοσχέδιο μπορεί να είναι δημοσιονομικά ουδέτερο, αλλά δεν είναι ταξικά ουδέτερο. Με ρώτησαν διάφοροι πού το βλέπω αυτό. Και μου είπαν: «Η δικαιοσύνη είναι το δεύτερό μας όνομα. Εμείς αυτό ασπαζόμαστε, γι’ αυτό δουλεύουμε.»
Να σας πω τι λέει το Γενικό Λογιστήριο του κράτους στην έκθεση του: Από τις ρυθμίσεις του νέου Κώδικα δεν αναμένεται να επέλθει ουσιαστική μεταβολή στα ετήσια φορολογικά έσοδα, καθ’ όσον επαναλαμβάνονται βασικές διατάξεις του ισχύοντος Κώδικα.
Γι’ αυτό το λόγο ο νέος Κώδικας είναι ταξικός, διότι απλά ενσωματώνει ό,τι είχε ψηφιστεί με τους προηγούμενος νόμους του μνημονίου. Δεν αρκεί, επομένως, η διαβεβαίωση της κυβέρνησης ότι δεν θα αλλάξει τίποτα. Για να έχουμε ένα πραγματικά δίκαιο φορολογικό σύστημα πρέπει να αλλάξουν πολλά, αν όχι όλα. Διότι παραμένει η άδικη κατανομή των φορολογικών βαρών όπου οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι πληρώνουν τη μερίδα του λέοντος, παραμένουν όλες οι έκτακτες –σχεδόν μόνιμες πια- επιβαρύνσεις. Και όχι μόνο αυτό, αλλά μειώνεται και ο φόρος στα εισοδήματα από ενοίκια ιδιαίτερα στα πιο υψηλά.
Δε νομίζω ότι σε αυτήν την κατάσταση μπορούμε να πούμε ότι αυτό που γίνεται για τις offshore εταιρίες μπορεί να αλλάξει αυτήν την κατάσταση. Δεν μπορώ να επεκταθώ. Αν κοιτάξετε, όμως, τη συζήτηση της επίκαιρης ερώτησης για τις offshore, θα καταλάβετε πώς αυτά που αντιγράφουμε –τι λέει ο ΟΟΣΑ, που γίνονται στην Αμερική- είναι πολύ λίγα. Και όλη η παγκόσμια συζήτηση τώρα είναι ότι αυτά δεν φτάνουν. Ούτε νομίζω ότι ο φόρος πολυτελείας μπορεί να αλλάξει τα πράγματα ουσιαστικά.
Ας υποθέσουμε ότι από αύριο, όπως λέει η κυβέρνηση, θα απλοποιήσουμε το σύστημα και ότι αυτό θα βοηθήσει. Ας υποθέσουμε ότι από αύριο εφαρμόζεται ο νέος Κώδικας -που δεν μπορεί- και ότι πράγματι φέρνει μια απλοποίηση που θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις. Μπορεί να μας απαντήσει ο κύριος Υπουργός αν αυτό το όφελος θα αντισταθμίσει το κόστος επιτηδεύματος;
Μας ζητάτε κ. Στουρνάρα να σας δώσουμε επιτέλους προτάσεις. Ορίστε μία πρόταση: Προτείνουμε μια ενιαία, προοδευτική κλίμακα εισοδήματος ανεξάρτητα από την πηγή. Εσείς γιατί επιμένετε στη φορολόγηση με βάση την πηγή του εισοδήματος; Μήπως εσείς δεν θέλετε την απλοποίηση και τη δικαιοσύνη, για να προστατέψετε τους δικούς σας ανθρώπους;
Θέλω να πω κάτι για τον κατώτατο μισθό, το οποίο θα το ξαναπούμε στην κατ’ άρθρο συζήτηση. Αυτό που προτείνετε, ότι θα γίνει, δηλαδή, κάποια διαβούλευση με κάποιους οργανισμούς και φορείς και μετά ο Υπουργός θα βάλει δύο από το Υπουργείο Οικονομικών, δύο από το Εργασίας κι έναν από το Ανάπτυξης και αυτό θα είναι συμβουλευτικό προς τον Υπουργό για τον κατώτατο μισθό –δηλαδή, Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει και σε αυτήν την περίπτωση συμβαίνει στην κυριολεξία- δεν υπάρχει πουθενά.
Ακόμα και στην πιο νεοφιλελεύθερη Βρετανία, που απεχθάνονται τις παρεμβάσεις της Θάτσερ και του Μπλερ, όπου ο Μπλερ ήταν πιο νεοφιλελεύθερος και από τη Θάτσερ, υπάρχει και το Low Pay Commission. Υπάρχει, δηλαδή, ένας φορέας με τρείς από τα συνδικάτα, τρεις από την εργοδοσία και τρεις ανεξάρτητους. Και η κυβέρνηση πάντα το δέχεται. Ούτε αυτό δεν μπορούμε να κάνουμε. Τίποτα ανεξάρτητο δεν μπορεί να υπάρχει στο δικό σας σύστημα, γιατί το μόνο που σας ενώνει αυτήν τη στιγμή είναι ο αυταρχισμός.
Τελειώνοντας και για να μην καταχραστώ το χρόνο, όπως έχω υποσχεθεί, θέλω να πω το εξής: Μόνο μια μεγάλη αλλαγή στο συσχετισμό δυνάμεων μπορεί να αλλάξει τα πράγματα. Μόνο ένας ευρωπαϊκός λαός μπορεί να ψάξει μια διαφορετική λύση. Γιατί μόνο ένας ευρωπαϊκός λαός μπορεί να κερδίσει τις δυνάμεις κατακερματισμού, τις δυνάμεις του διαίρει και βασίλευε, τις δυνάμεις που το μόνο που τους έχει μείνει είναι η διαχείριση του φόβου και η δημιουργία ψεύτικων προσδοκιών.
Χωρίς αυτό το λαό θα συνεχίσουμε να έχουμε μνημόνια, θα συνεχίσουμε να έχουμε λιτότητα και θα συνεχίσουμε να ψηφίζουμε ό,τι προαπαιτούμενα θέλει η τρόικα, όποτε τα θέλει και με όποιον τρόπο τα θέλει.
Δείτε επίσης:
