Τα δημοσιογραφικά πρακτορεία σε ολόκληρο τον κόσμο αναμετέδιδαν τις ευτελιστικές για τη Δημοκρατία εικόνες, επισημαίνοντας τον διχασμό της αμερικάνικης κοινωνίας και τις αγεφύρωτες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, που βαθαίνουν από τις φυλετικές διακρίσεις.
Και ενώ η Ευρώπη αναρωτιέται για τις ρίζες του τραμπισμού, τα φιλοκυβερνητικά ελληνικά ΜΜΕ αναλαμβάνουν την ερμηνεία.
Ο Τραμπ εμφανίζεται ως ένας «λαϊκιστής» που εξαπάτησε τον αμερικάνικο λαό. Ο όρος «λαϊκισμός» χρησιμοποιείται για να παραλληλίσει τα κινήματα των αγανακτισμένων της Ευρώπης με τους ακροδεξιούς ρατσιστές της Αμερικής και για να σβήσει από τη μνήμη του ελληνικού λαού το ακριβώς ομόλογο επεισόδιο εφόδου στην Ελληνική Βουλή των ακροδεξιών συλλαλητηρίων κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών, όπου μετείχαν στελέχη και νυν υπουργοί της ΝΔ.
Η αμερικάνικη κρίση εμφανίζεται ως παραλλαγή του ελληνικού «αντιμνημονιακού λαϊκισμού». Φαντάζομαι ότι πολλοί αναλυτές και πολιτικοί της Δεξιάς και του μεταλλαγμένου ΠΑΣΟΚ θα επιχειρήσουν παρόμοιες αναλύσεις το επόμενο διάστημα. Με έναν σμπάρο δυο τρυγόνια. Η ταύτιση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με τον τραμπισμό και η νομιμοποίηση εκ νέου των Μνημονίων στην Ελλάδα. Επιθυμούν λοιπόν να ξεχάσουμε ότι ο Τραμπ, ένας χρεοκοπημένος φοροφυγάς, εμφανίζεται ως ευφυής ολιγάρχης του πλούτου, που ενδιαφέρεται για την πατρίδα του (America first), αγκαλιάζεται από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, που τον επέλεξε ως υποψήφιό του δύο φορές και το οποίο τον στηρίζει και ανέχεται τη φασιστική και ρατσιστική ρητορική του επί τέσσερα χρόνια, με αποκορύφωμα την εγκληματική πολιτική διαχείρισης της πανδημίας, που κόστισε 365.000 νεκρούς στις ΗΠΑ.
Είναι γεγονός ότι η πανδημία λειτουργεί ως θρυαλλίδα για την πτώση του Τραμπ και αναδεικνύει τις διαιρετικές και διχαστικές τομές που διαπερνούν την αμερικανική κοινωνία. Θα αποκαλύψει την ανυπαρξία του δημόσιου κοινωνικού κράτους σε όλες τις εκδοχές του (δωρεάν παιδεία, υγεία, ασφάλιση, πρόνοια) και τα αγεφύρωτα χάσματα που δημιουργεί στην κοινωνία. Θα επιτείνει την κρίση Δημοκρατίας, τις ταξικές και φυλετικές διακρίσεις και τις κοινωνικές ανισότητες.
Το κίνημα «Black lives matter» θα γιγαντώνεται μέσα στην πανδημική κρίση. Τι κάνει όλη αυτή την περίοδο το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα; Συνεχίζει τις πολιτικές που έχουν οδηγήσει στις διαιρετικές κοινωνικές τομές. Είναι οι Ρεπουμπλικάνοι που μπλόκαραν το Obama Care, τη δυνατότητα, δηλαδή, πρόσβασης των ανασφάλιστων στο σύστημα υγείας, που πεθαίνουν στον δρόμο αν δεν έχουν ιδιωτική ασφάλιση. Διότι, βέβαια, στην Αμερική εφαρμόζεται το αυθεντικό ασφαλιστικό σύστημα Πισσαρίδη. Ο τραμπισμός χρειάζεται το έδαφος του νεοφιλελευθερισμού για να αναπτυχθεί.
Χρειάζεται τον ρατσισμό, την πατριδοκαπηλία και τον εθνικισμό – είναι γνήσιο «παιδί» τους. Αυτό το έδαφος αναπτύσσεται εντός πολλών ευρωπαϊκών κομμάτων –όχι κατ’ ανάγκη ακροδεξιών– και νεοφιλελεύθερων κυβερνήσεων. Είναι το έδαφος που δημιουργούν οι επάλληλες κρίσεις του καπιταλισμού, ενδογενείς (δημοσιονομικές) και εξωγενείς (πανδημικές ή κλιματικές), τις οποίες χρησιμοποίησε μέχρι σήμερα ως ευκαιρία για απελευθέρωση του διεθνούς εμπορίου, απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, των εργασιακών σχέσεων και περαιτέρω διάλυση του κοινωνικού κράτους.
Η πανδημική κρίση δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μια νέα εποχή –αλλαγής παραδείγματος–, αυτό το έχουν καταλάβει οι ευρωπαϊκές φιλελεύθερες κυβερνήσεις. Γνωρίζουν πλέον ότι ο καπιταλισμός δεν μπορεί να εκπληρώσει το όραμα που υπόσχεται για ευημερία και ανάπτυξη των πολιτών του με τον νεοφιλελευθερισμό και το βάθεμα των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων.
Το έχουν καταλάβει οι φιλελεύθερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, πλην της νεοφιλελεύθερης του κ. Μητσοτάκη, που συνεχίζει απτόητη τις πολιτικές που εφαρμόζει από τον Ιούλιο του 2019:
1. Μια διαρκή και βίαιη επίθεση, που εντείνεται και επιταχύνεται μέσα στην πανδημία, στην εργασία, στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, στο κοινωνικό κράτος (υγεία, παιδεία, ασφάλιση, πρόνοια), στη Δημοκρατία – ελευθερία Τύπου και τις ελευθερίες εν γένει των πολιτών.
2. Επανασυστήνεται ένα αυταρχικό, κομματικό κράτος καταστολής και διαφθοράς, προδικτατορικής κοπής, με βραχίονα το επιτελικό κράτος και ακροδεξιούς ιστούς στη δικαιοσύνη και την αστυνομία. Η αστυνομία στα πανεπιστήμια είναι η αναβίωση του «Σπουδαστικού» προ δικτατορίας.
3. Επιχειρεί εφαρμογή, στο κοινωνικό και οικονομικό πεδίο, ενός συνδυασμού μνημονιακών πολιτικών και αποτυχημένων, ξεπερασμένων νεοφιλελεύθερων συνταγών προ δημοσιονομικής κρίσης, με βραχίονα το Σχέδιο Πισσαρίδη και την πρόταση του Ταμείου Ανάκαμψης. Η ίδια η ΝΔ εξελίσσεται σε ένα υβριδικό νεοδεξιό κόμμα τύπου «alt-right», που επιχειρεί να συσπειρώσει κεντροδεξιά και ακροδεξιά ακροατήρια.
Οι πολιτικές της στο Μεταναστευτικό και στην ελληνοτουρκική κρίση αυξάνουν τον ρατσισμό και τον φασισμό στην κοινωνία και δημιουργούν ένα επικίνδυνο μείγμα, καθώς επικάθονται στον γενικευμένο φόβο για τη ζωή και την οικονομική επιβίωση.
Η Έκθεση Πισσαρίδη και το Σχέδιο Ανάκαμψης της ΝΔ επαναφέρουν την αποτυχημένη, μπαγιάτικη νεοφιλελεύθερη πρόταση που υπήρχε πριν από 15 χρόνια. Θα είναι απολύτως καταστροφική, διότι θα εφαρμοστεί σε μια κοινωνία που βιώνει μια δεύτερη κρίση μέσα σε δέκα χρόνια, με μεγάλα ποσοστά ανεργίας και φτώχειας και με τα μεσαία στρώματα να φτωχοποιούνται για δεύτερη φορά και τα πιο αδύναμα να εξαθλιώνονται.
Έχουμε πια όλες τις ενδείξεις για αυτό. Το Σχέδιο Πισσαρίδη θα εφαρμόσει μια «δημιουργική καταστροφή» για να διορθώσει τις πέντε μεγάλες «ανωμαλίες» της ελληνικής πραγματικότητας: Ακριβή εργασία, εκτεταμένη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, μεγάλο ιδιωτικό χρέος («κόκκινα» δάνεια), μεγάλο ποσοστό ιδιόκτητης στέγης (και επενδύσεις σε αυτή και όχι στις τράπεζες) και μεγάλο δημόσιο κοινωνικό κράτος (υγεία, παιδεία, ασφάλιση, πρόνοια).
Η αντιστροφή αυτής της κατάστασης απαιτεί ένα αντίπαλο πολιτικό πρόγραμμα που θα υπερασπιστεί την εργασία, θα ανασυγκροτήσει το κοινωνικό και προνοιακό κράτος για όλους και τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Με συγκεκριμένες εμβληματικές προτάσεις στον αντίποδα της νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Ένα προοδευτικό-ριζοσπαστικό πρόγραμμα προοπτικής και ελπίδας που θα πείσει ευρύτατα κοινωνικά στρώματα ότι υπάρχει διέξοδος για μια κοινωνία συμπερίληψης και αλληλεγγύης.
Σήμερα υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτό είναι εφικτό. Είναι η απαιτούμενη ύλη για μια μεγάλη προοδευτική, κοινωνική και πολιτική συμμαχία που θα κινητοποιήσει την κοινωνία μέσα στην πανδημία, η οποία διαρκεί πολύ, θα αποτρέψει τον κίνδυνο που διατρέχει η ελληνική Δημοκρατία και θα ακυρώσει τις διχαστικές και διαιρετικές τομές.
