Μόνο ελαφρώς αυστηρότερες διατυπώσεις κατά της Τουρκίας έφερε η βραδινή συνεδρίαση των ηγετών της ΕΕ, παραπέμποντας ωστόσο το ενδεχόμενο κυρώσεων για τον Μάρτιο.
Στο κείμενο συμπερασμάτων (παραπάνω, όπως το δημοσιοποίησε ο εκπρόσωπος Τύπου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου), γίνεται μεν λόγος για «μονομερείς και προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας και αναβάθμιση της ρητορικής της κατά της ΕΕ, των κρατών μελών και των ηγετών της», ενώ «συνεχίζει τις μονομερείς και προκλητικές ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο, περιλαμβανόμενης της κυπριακής ΑΟΖ». «Σημειώνει» ωστόσο την αποχώρηση του Oruc Reis και «επιμένει στη διαρκή αποκλιμάκωση».
Στο διά ταύτα όμως, το Ευρ. Συμβούλιο απλώς διευρύνει τη λίστα των προηγούμενων λιστών κυρώσεων και καλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο να συντάξει σχετική έκθεση για να συζητηθεί τον Μάρτιο, στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής,
Η εξέλιξη είχε προαναγγελθεί με σχετικά δημοσιεύματα, αποδεικνύοντας πως η ελληνική κυβέρνηση και ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν μπόρεσαν να πάρουν τίποτα καλύτερο στη συνεδρίαση, που διεξήχθη αργά το βράδυ Πέμπτης προς Παρασκευή.
ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ: Απολύτως ανίκανος ο Κυρ. Μητσοτάκης να προασπίσει τα κυριαρχικά δικαιώματα και τα συμφέροντα της χώρας
«Τα χθεσινά Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αποτελούν το χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα για την Ελλάδα και αποδεικνύουν ότι ο κ. Μητσοτάκης είναι απολύτως ανίκανος να προασπίσει τα κυριαρχικά δικαιώματα και τα συμφέροντα της χώρας, την πιο κρίσιμη στιγμή», τονίζει ο ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ σε ανακοίνωσή του
«...όχι μόνο έχουμε την τρίτη Σύνοδο για την Τουρκία σε τέσσερις μήνες, που δεν υιοθετούνται κυρώσεις – πολλώ δε μάλλον "κυρώσεις που δαγκώνουν" όπως διατυμπάνιζε η κυβέρνηση – αλλά για μια ακόμη φορά δίνεται σαφές μήνυμα ανοχής στην τουρκική επιθετικότητα, η οποία μπορεί να εντείνει τις παραβιάσεις της μέχρι τις παραμονές του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το Μάρτιο 2020, όπου δεν θα συζητηθούν καν "κυρώσεις ή μέτρα» αλλά "εργαλεία και επιλογές"», τονίζει ακόμα το γρ. Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Η κυβερνητική «μετάφραση»
Η κυβέρνηση ωστόσο, με πρωινή διαρροή στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, προσπαθεί να βάλει... επικοινωνιακό περιτύλιγμα στην άκαρπη για την Ελλάδα συνεδρίαση λέγοντας πως υπήρξε «σαφής και ισχυρή προειδοποίηση προς την Τουρκία - η οποία συμπεριλαμβάνει πρόσθετες κυρώσεις όσον αφορά στις παράνομες γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο - από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με το τελικό κείμενο των συμπερασμάτων».
At #EUCO conclusions were adopted on Eastern Mediterranean pic.twitter.com/y7djq3BWRd
— Barend Leyts (@BarendLeyts) December 11, 2020
Οι κυβερνητικές πηγές διαπιστώνουν έτσι «διακριτές» αλλαγές σε σχέση με το προσχέδιο που δεν ικανοποιούσε την Αθήνα και «δείχνουν ότι η Ευρώπη που κάνει ένα βήμα τη φορά»: «Ακόμα ένα βήμα που αποτελεί μια ισχυρή προειδοποίηση προς την Τουρκία ν' αλλάξει συμπεριφορά», όπως εμφανίζονται να ζήτησαν αρκετές χώρες κατά τη συζήτηση που προηγήθηκε, επιβεβαιώνοντας την αρχική εκτίμηση της Αθήνας ότι οι ελληνικές θέσεις έχουν καταστεί και ευρωπαϊκές.
Οι ίδιες κυβερνητικές πηγές σημειώνουν ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε κυρώσεις κατά της Τουρκίας, διευρύνοντας τη λίστα των προσώπων και των οντοτήτων που εμπλέκονται στις παράνομες γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Ταυτόχρονα, δίνει εντολή στον Ύπατο Εκπρόσωπο για την Εξωτερική Πολιτική και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλουν το αργότερο μέχρι το Μάρτιο του 2021 έκθεση για ολόκληρο το φάσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων, πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών (αξιολόγηση Τελωνειακής Ένωσης). Στην έκθεση θα περιλαμβάνονται όλα τα εργαλεία και οι επιλογές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης του πεδίου των κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας».
Οι κυβερνητικές πηγές αποδίδουν, με προφανή επικοινωνιακή στόχευση, «ιδιαίτερη σημασία για την ελληνική πλευρά έχει η αναφορά-καταδίκη της Τουρκίας όσον αφορά στις ερευνητικές δραστηριότητες και συγκεκριμένα τη δράση του Oruc Reis, η οποία συνδέεται ευθέως στο κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου με την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών. Ουσιαστικά, επιβεβαιώνεται με τη ρητή αυτή αναφορά η πάγια θέση της Αθήνας πως η 'Αγκυρα οφείλει να δείξει συνέπεια και συνέχεια προς την κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης, μετά την αποχώρηση του Oruc Reis, ούτως ώστε να επανεκκινήσουν οι διερευνητικές επαφές».
Επίσης, ότι αποτελεί προϋπόθεση για τη συνέχισή τους η αποχή της Τουρκίας από παράνομες δραστηριότητες, όπως έχει θέσει εξαρχής η ελληνική πλευρά ως όρο σε κάθε σχετική συζήτηση. «Η καταδίκη της τουρκικής προκλητικότητας και επιθετικότητας απέναντι στην ΕΕ και στα κράτη-μέλη της, ιδιαίτερα στην Ανατολική Μεσόγειο, υπήρξε απόλυτη και σαφής», προσθέτουν επ' αυτών οι ίδιες κυβερνητικές πηγές. Σημειώνεται ότι εν συγκρίσει με το αρχικό κείμενο των συμπερασμάτων και οι αναφορές για το Κυπριακό είναι πιο σκληρές κατά της Τουρκίας, καταδικάζοντας αφενός τις παράνομες ενέργειες στα Βαρώσια. Αφετέρου επισημαίνεται η ανάγκη ταχείας επανέναρξης των διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για συνολική διευθέτηση.
«Pacta sur servanta» και χαμήλωμα του πήχυ εκ των υστέρων...
Οι κυβερνητικές πηγές σημειώνουν ακόμα ότιοΟ πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε στείλει από χθες το μεσημέρι, προσερχόμενος στη Σύνοδο, μήνυμα ότι θα πρέπει να τηρηθούν τα συμφωνηθέντα ("pacta sunt servanda") και να διαφυλαχθεί μ' αυτόν τον τρόπο η αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παραπέμποντας στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Οκτωβρίου, η οποία έδινε προθεσμία στην Τουρκία έως το Δεκέμβριο για να εγκαταλείψει την προκλητική και παραβατική της συμπεριφορά.
Στο ίδιο μήκος κύματος -και με την επισήμανση πως ακόμη και σήμερα υπάρχουν χώρες που δεν ήθελαν κυρώσεις για την Τουρκία- κυβερνητικές πηγές σχολίαζαν (χαμηλώνοντας βολικά τον πήχυ...) πως στόχος ήταν να βελτιωθεί το αρχικό κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου - όπερ και εγένετο. Η τάση αυτή εκ μέρους συγκεκριμένων κρατών αποτυπώθηκε, άλλωστε, σε σημεία του τελικού κειμένου που το εξισορροπούν (π.χ. με τις αναφορές στην ανάγκη της διατήρησης των ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας ΕΕ-Τουρκίας).
Παράλληλα, η επισήμανση πως η Τουρκία πρέπει να συνεργαστεί με την Ευρώπη για το μεταναστευτικό ερμηνεύεται από την κυβέρνηση ως απόρροια και της παρέμβασης του κ. Μητσοτάκη, ο οποίος, αναδεικνύοντας πτυχές της παραβατικής συμπεριφοράς της Τουρκίας, μίλησε για την προσπάθειά της να εργαλειοποιήσει το μεταναστευτικό. Ωστόσο, η ίδια φράση μπορεί να διαβαστεί και ως αποτύπωση της ισχυρής εξάρτησης της ΕΕ από την Τουρκία για τη διαχείριση του προσφυγικού...
Οι εξελίξεις ως το βράδυ της Πέμπτης, εδώ: Αναβάλλεται η επιβολή αυστηρότερων μέτρων κατά της Τουρκίας από τη Σύνοδο Κορυφής
