Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας είναι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Και η παγκόσμια Συμφωνία στο Παρίσι το 2015 αποτελεί σημείο καμπής. Η Ελλάδα υιοθέτησε τους στόχους, ψηφίζοντας και αντίστοιχο νόμο, και για πρώτη φορά στη χώρα μας καταρτίστηκε Εθνικός Σχεδιασμός για την Ενέργεια και το Κλίμα. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ μάλιστα, με Πρωθυπουργό τον Αλέξη Τσίπρα, ήταν σε αυτές που μίλησαν για ακόμα πιο φιλόδοξους στόχους και για συμφωνία σε ευρωπαϊκό επίπεδο για κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050. Αυτά ήταν συνδεδεμένα με την διαμόρφωση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, πράσινης και βιώσιμης ανάπτυξης και με την αναγκαιότητα αυτή η μετάβαση να είναι δίκαιη κοινωνικά, περιβαλλοντικά, ενεργειακά. Να μην μείνει κανείς πίσω. Κάτι που αφορά ολόκληρη την κοινωνία. Και ακόμα περισσότερο τις περιοχές αυτές, όπως τη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη, που έδωσαν τη γη τους για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη στη ΔΕΗ, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της χώρας. Για αυτό άλλωστε, ήδη από το 2018, ανοίξαμε επίσημα το διάλογο για την μεταλιγνιτική εποχή και διαμορφώσαμε Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, ώστε να γίνουν και να χρηματοδοτηθούν οι απαραίτητες ενέργειες προετοιμασίας.
Είναι επίσης προφανές ότι τα δεδομένα αλλάζουν, καθώς γίνεται ακόμα πιο φιλόδοξο το πλαίσιο για τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου με την υιοθέτηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Και άρα οι σχεδιασμοί χρειάζονται αναθεώρηση.
Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι απαραίτητα ο σοβαρός σχεδιασμός, η συνεννόηση και ο διάλογος. Όμως, η δύσκολη κατάσταση σήμερα στη Μεγαλόπολη γίνεται ακόμα πιο δύσκολα διαχειρίσιμη με ευθύνη του κ. Μητσοτάκη και της ΝΔ. Ο κ. Μητσοτάκης εξήγγειλε το Σεπτέμβριο του 2019 πρόωρη απολιγνιτοποίηση, χωρίς καμία διαβούλευση και προγραμματισμό όσον αφορά την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας και την δίκαιη μετάβαση, κάτι που δεν έχει γίνει σε καμία άλλη χώρα. Και έκτοτε τρέχουν από πίσω για να διαμορφώσουν ένα πρώτο σχέδιο, όπως το master plan που παρουσιάστηκε έναν χρόνο μετά, χωρίς ενδιαμέσως να έχει γίνει τίποτα. Και είναι εύλογο να εντείνεται η αγωνία και η αβεβαιότητα στην τοπική κοινωνία.  Γεγονός που ενισχύεται από το ίδιο το master plan που είναι περισσότερο πλάνο προθέσεων παρά ένα συνεκτικό, στρατηγικό σχέδιο. Χαρακτηριστικό είναι ότι δεν δημιουργεί καμία εγγύηση άμεσης δημιουργίας επενδύσεων και θέσεων εργασίας, καθώς και ότι δεν εμπλέκει στην υλοποίηση του σχεδιασμού την τοπική κοινωνία, την αυτοδιοίκηση, τους φορείς. (governance). Kριτική αντίστοιχη γίνεται από την πλειοψηφία των παρατάξεων στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, το green tank, την WWF.
Μέχρι ωστόσο, να διαμορφωθούν και υλοποιηθούν νέες παραγωγικές δυνατότητες στην περιοχή, είναι αναγκαίο και επιτακτικό ένα άμεσα εφαρμόσιμο πρόγραμμα «γέφυρα» για αυτούς που κινδυνεύει άμεσα η εργασία τους, όπως είναι οι συμβασιούχοι και εργολαβικοί υπάλληλοι της ΔΕΗ. Μπορούν και πρέπει να δουλέψουν άμεσα στην αποκατάσταση γαιών(repurposing) και άλλα παρεμφερή.  Να δοθούν κίνητρα για το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» για τις κατοικίες και τα δημόσια κτίρια, γεγονός που θα συμβάλλει επίσης, στη διατήρηση θέσεων εργασίας και στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και ταυτόχρονα, πρέπει να ενισχυθεί θεσμικά και χρηματοδοτικά ο Δήμος Μεγαλόπολης για την δημιουργία ενεργειακής κοινότητας.
Στο αναπτυξιακό συνέδριο Πελοποννήσου, το Φεβρουάριο του 2018, είχα ήδη αναφερθεί για έναν σχεδιασμό που θα έπρεπε να έχει ξεκινήσει να διαμορφώνεται για την μεταλιγνιτική εποχή, ανεξάρτητα από την ημερομηνία κλεισίματος των εργοστασίων. Με τη Μεγαλόπολη να μπορεί να παραμείνει ως ενεργειακό κέντρο με την ενίσχυση σε ΑΠΕ και υδροηλεκτρικά, να στρέφεται στον αγροτοδιατροφικό τομέα με παραδοσιακές, αλλά και νέες καλλιέργειες(ενεργειακά-αρωματικά φυτά, βιομηχανική κάνναβη), να αναδεικνύει τον εναλλακτικό τουρισμό και τον πολιτιστικό πλούτο. Κάτι που αφορά, όχι μόνο τη Μεγαλόπολη, αλλά και τις όμορες περιοχές της Φαλαισίας και Γόρτυνος.  (Μονοπάτια, θέατρο, βιομηχανικό μουσείο, ακόμα και χώρος πολλαπλών χρήσεων και κινηματογραφικό στούντιο στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου).
Απαραίτητο για αυτά, είναι η δημιουργία βιομηχανικού πάρκου και η ενίσχυση υποδομών και δικτύων(πχ σιδηροδρομικού) για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων, αλλά και δημόσιων οι οποίες αν και αναγκαίες, απουσιάζουν από το master plan. Και μετάβαση χωρίς δημόσιες επενδύσεις δεν γίνεται. Σε αυτό, κυρίαρχο ρόλο μπορεί να έχει η ΔΕΗ επενδύοντας, πέραν του ενεργειακού και στον πρωτογενή τομέα.(Αντίστοιχη προσπάθεια έγινε στην Δυτική Μακεδονία για αρωματικά φυτά). Ο σχεδιασμός πρέπει να περιλαμβάνει την σύνδεση με το Πανεπιστήμιο, την έρευνα και την καινοτομία. Χρειάζονται επίσης ζώνες απολιγνιτοποίησης και κίνητρα για την όλη την Αρκαδία που επηρεάζεται, αλλά κυρίως και περισσότερα στην περιοχή της Μεγαλόπολης. Κίνητρα που θα αφορούν και την δημιουργία μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και start-up.
Αυτά και άλλα πολλά, θα μπορούσαν να αποτελούν το σχέδιο και τις προτάσεις για τις άμεσες ενέργειες και την επόμενη μέρα της Μεγαλόπολης. Με την κλιματική αλλαγή, τη μεταλιγνιτική εποχή( και συνολικότερα την απανθρακοποίηση) και την δίκαιη μετάβαση να αποτελούν τους παράγοντες για την διαμόρφωση του νέου παραγωγικού μοντέλου πράσινης, βιώσιμης και περιφερειακής ανάπτυξης για την περιοχή, αλλά και τη χώρα.