Ολοκληρώθηκε στις 2 μ.μ. η Σύνοδος Κορυφής.

Οι ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν στην σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες ότι επιθυμούν εποικοδομητικούς δεσμούς με την Τουρκία και παράλληλα θα προστατεύουν τα δικαιώματα των άλλων κρατών μελών, της Κύπρου και της Ελλάδας, στην Μεσόγειο. Άνοιξε επίσης ο δρόμος για την επιβολή κυρώσεων στη Λευκορωσία. Οι ευρωπαίοι ηγέτες συζήτησαν τη σύγκρουση ανάμεσα στο Αζερμπαϊτζάν και την Αρμενία στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και επιδιώκουν μία κατάπαυση του πυρός το συντομότερο δυνατόν.

Η ΕΕ έχει στρατηγικό ενδιαφέρον να υπάρχει σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και να αναπτυχθεί συνεργασία και αμοιβαία επωφελής σχέση με την Τουρκία, τονίζεται στο κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής στο οποίο κατέληξαν το βράδυ Πέμπτης προς Παρασκευή οι Ευρωπαίοι ηγέτες έπειτα από πολύωρες διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες. Το κείμενο καταδικάζει μεν τις μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας και τις παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά δεν καταλήγει σε αναφορά σε συγκεκριμένες κυρώσεις ή αυτόματο μηχανισμό κυρώσεων. Η ελληνική κυβέρνηση και ο Κυρ. Μητσοτάκης θα γυρίσουν με άδεια χέρια από τις Βρυξέλλες.

Η συνέχιση του διαλόγου με καλή πίστη και η αποχή από μονομερείς ενέργειες που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της ΕΕ και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών της ΕΕ είναι απόλυτη απαίτηση ως προς αυτό, υπογραμμίζεται στο κείμενο συμπερασμάτων.

We have agreed on a two track approach to #Turkey.

We want to give a chance to political dialogue. But in case of renewed provocations we will use all instruments at our disposal. pic.twitter.com/6lxe2ygBoh

— Charles Michel (@eucopresident) October 1, 2020

[«Συμφωνήσαμε σε μια προσέγγιση σε "δύο ράγες" με την Τουρκία. Θέλουμε να δώσουμε μια ευκαιρία στον διάλογο. Αλλά σε περίπτωση νέων προκλήσεων, θα χρησιμοποιήσουμε κάθε μέσο που έχουμε στη διάθεσή μας» η τοποθέτηση του Σαρλ Μισέλ στην ενημέρωση του Τύπου το ξημέρωμα της Παρασκευής]

Παράλληλα, οι ηγέτες σημειώνουν ότι όλες οι διαφορές πρέπει να επιλυθούν μέσω διαλόγου και βάσει του διεθνούς δικαίου. Σε αυτό το πλαίσιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την πλήρη αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο, των οποίων η κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα πρέπει να γίνονται σεβαστά.

Στο κείμενο υπογραμμίζεται ακόμη ότι η ΕΕ χαιρετίζει τα πρόσφατα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης από την Ελλάδα και την Τουρκία.

Tουρκικό ΥΠΕΞ: Η συνεχιζόμενη χρήση μίας ρητορικής κυρώσεων δεν είναι εποικοδομητική

Η Τουρκία απορρίπτει την απειλή των κυρώσεων που διατυπώθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση εναντίον της σε απάντηση των παράνομων δραστηριοτήτων της στην ανατολική Μεσόγειο. «Η συνεχιζόμενη χρήση μίας ρητορικής κυρώσεων δεν είναι εποικοδομητική», αναφέρεται σε ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να κατανοήσει ότι δεν μπορεί να κερδίσει τίποτε με τον τρόπο αυτόν».

Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι ορισμένα στοιχεία των αποφάσεων της συνόδου κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την Τουρκία είναι θετικά, αλλά πολλά σημεία βρίσκονται σε διάσταση με την πραγματικότητα. Το αποτέλεσμα δείχνει ότι οι σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση «έγιναν όμηρος» της Ελλάδας και της Κύπρου.

Οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι χρειάζεται να δημιουργήσουν από κοινού έναν μηχανισμό ο οποίος θα συντονίζει τις δραστηριότητές τους στο θέμα των υδρογονανθράκων και θα διασφαλίζει την κατανομή των εσόδων μεταξύ των δύο πλευρών, αναφέρει το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.

«Όσο δεν επιτυγχάνεται αυτό, η τουρκοκυπριακή πλευρά θα συνεχίσει τις δραστηριότητές της στον τομέα των υδρογονανθράκων μέσω της TPAO (Türkiye Petrolleri Anonim Ortakligi)», διευκρινίζεται στην ανακοίνωση.

«Απολύτως ικανοποιημένος» αισθάνεται ο Κυρ. Μητσοτάκης παρά την απόφαση να μην επιβληθούν (ή αναφερθούν) κυρώσεις

Την ικανοποίηση της Αθήνας για τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής εξέφρασε ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, προσερχόμενος στο Συμβούλιο για τις εργασίες της δεύτερης ημέρας της Συνόδου. Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι η ΕΕ «κατέστησε, όμως, και απολύτως σαφές ποιες θα είναι οι επιπτώσεις σε περίπτωση που η Τουρκία συνεχίσει την επιθετική συμπεριφορά».

Συγκεκριμένα, ο Έλληνας πρωθυπουργός υπογράμμισε: «H EE έστειλε ένα σαφές μήνυμα ενότητας, αλληλεγγύης και αποφασιστικότητας. Ξεκαθάρισε με απόλυτη σαφήνεια ότι η άρση κάθε μονομερούς ενέργειας αποτελεί προϋπόθεση για τη βελτίωση των σχέσεων ΕΕ και Τουρκίας, κάτι το οποίο όλοι μας επιθυμούμε. Κατέστησε όμως και απολύτως σαφές ποιες θα είναι οι επιπτώσεις σε περίπτωση που η Τουρκία συνεχίσει την επιθετική συμπεριφορά. Η Ελλάδα είναι απολύτως ικανοποιημένη από τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής και προσβλέπουμε το συντομότερο δυνατόν στην έναρξη των διερευνητικών επαφών όπως εξάλλου και τα δύο μέρη έχουν δεσμευτεί».

«Λευκή πετσέτα πέταξε ο Μητσοτάκης», σε μια συμφωνία «πιο πίσω κι από εκείνη του Ιουνίου του 2019»: Οι αντιδράσεις του ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ

Εντονότατες είναι οι πρώτες αντιδράσεις που έρχονται από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης, με τον πρόεδρο του κόμματος Αλέξη Τσίπρα  να «αναρωτιέται» γιατί ο πρωθυπουργός πέταξε «λευκή πετσέτα», ειδικά όταν σήμερα ανακοινώνεται επισήμως η ανάρτηση του Τουρκολιβυκού Συμφώνου στον ΟΗΕ, ενώ ταυτόχρονα ανακοινώνεται συμφωνία των δυο πλευρών (Ελλάδας και Τουρκίας) στο ΝΑΤΟ. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ σχολίασε πως ο Κυρ. Μητσοτάκης γυρνάει για ακόμα μία φορά με άδεια χέρια.

Στον ίδιο τόνο και η κεντρική ανακοίνωση της Κουμουνδούρου, η οποία σχολιάζει ακόμα πως η συμφωνία για μηχανισμό αποκλιμάκωσης του ΝΑΤΟ, όπου μέχρι πρότινος αρνούνταν ότι συζητά η κυβέρνηση «διότι ήταν Συμμαχία με "δύο μέτρα και δύο σταθμά"», την ώρα που διεξαγόταν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αποδυνάμωσε τις ελληνικές θέσεις και έδωσε όπλα σε όσους - όπως η Γερμανία - ήθελαν να αποφύγουν τις κυρώσεις στην Τουρκία με πρόσχημα ότι δήθεν «συμμορφώνεται».

Ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Δημήτρης Παπαδημούλης, τονίζει πως το αποτέλεσμα της Συνόδου δεν προσφέρεται για πανηγυρισμούς. «Στη Λευκορωσία επιβάλλονται κυρώσεις ενώ στην Τουρκία υπάρχει ένας υπαινιγμός για κυρώσεις. Ούτε καν η λέξη κυρώσεις στο κοινό ανακοινωθέν», σχολίασε χαρακτηριστικά.

* * *

Διαβάστε όλο το παρασκήνιο ως το βράδυ της Πέμπτης, με την απόρριψη αρχικά από την ελληνική κυβέρνηση του κειμένου βάσης που είχε προταθεί

και τη δήλωση του Αλ. Τσίπρα επίσης το βράδυ της Πέμπτης: Να επιμείνουμε στον διάλογο υπό νέους όρους και με ισχυρό μηχανισμό κυρώσεων

* * *

Ταυτόχρονα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει έντονα τις παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και διατρανώνει ότι πρέπει να σταματήσουν. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να απέχει από παρόμοιες ενέργειες στο μέλλον, καθώς αποτελούν παραβίαση του διεθνούς δικαίου, ενώ υπογραμμίζει ότι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων με καλή πίστη, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου. Καλεί την Τουρκία να αποδεχτεί την πρόσκληση της Κύπρου για την έναρξη διαλόγου με σκοπό την επίλυση όλων των θαλάσσιων διαφορών μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου.

Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστηρίζει την ταχεία επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, και παραμένει πλήρως δεσμευμένο σε μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού στο πλαίσιο του ΟΗΕ και σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένων των ψηφισμάτων 550 και 789 του ΣΑ, με την τήρηση των αρχών στις οποίες βασίζεται η ΕΕ. Αναμένει το ίδιο από την Τουρκία. Η ΕΕ είναι έτοιμη να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη στήριξη των διαπραγματεύσεων, μεταξύ άλλων διορίζοντας, μετά την επανάληψη, έναν εκπρόσωπο στην αποστολή του ΟΗΕ.

Δημ. Παπαδημούλης: «Χωρίς "κυρώσεις που θα δαγκώνουν" στο τραπέζι, ο Ερντογάν θα τορπιλίσει πάλι τον διάλογο»

Το σχόλιο του Δημ. Παπαδημούλη το πρωί της Παρασκευής:

Η Σύνοδος Κορυφής αποφάσισε κυρώσεις για τη Λευκορωσία. Για την Τουρκία δεν αναφέρει καν τη λέξη κυρώσεις. Εμφανές το «καρότο», όχι όμως κ το «μαστίγιο». Πέρασε της Μέρκελ. Χωρίς «κυρώσεις που θα δαγκώνουν» στο τραπέζι, ο Ερντογάν θα τορπιλίσει πάλι τον διάλογο. #Συνοδος_Κορυφης https://t.co/EUqoA7bGA7

— Dim. Papadimoulis (@papadimoulis) October 2, 2020

«Θετική πολιτική ατζέντα»

Στο κείμενο αναφέρεται επίσης ότι με προϋπόθεση πως θα συνεχιστούν οι εποικοδομητικές προσπάθειες για να σταματήσουν οι παράνομες δραστηριότητες έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε να ξεκινήσει μια θετική πολιτική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας, με έμφαση στον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης και στη διευκόλυνση του εμπορίου, καθώς και τη συνεχή συνεργασία σε θέματα μετανάστευσης, δυνάμει της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας (2016). Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τον πρόεδρό του, σε συνεργασία με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και με την υποστήριξη του Ύπατου Εκπροσώπου, να εκπονήσει πρόταση για την ανανέωση της ατζέντας ΕΕ-Τουρκίας.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, θα επανέλθει και θα λάβει αποφάσεις αναλόγως, κατά περίπτωση, το αργότερο κατά τη σύνοδό του τον Δεκέμβριο, σύμφωνα με το κείμενο.

Τέλος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συγκαλεί πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο και καλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο να ξεκινήσει συνομιλίες σχετικά με την οργάνωσή του. Η συμμετοχή, το πεδίο εφαρμογής και το χρονοδιάγραμμα θα πρέπει να συμφωνηθούν με όλα τα μέρη. Η διάσκεψη αυτή θα μπορούσε να καταπιαστεί με ζητήματα για τα οποία απαιτούνται πολυμερείς λύσεις, συμπεριλαμβανομένης της θαλάσσιας οριοθέτησης, της ασφάλειας, της ενέργειας, της μετανάστευσης και της οικονομικής συνεργασίας, εξηγείται στο κείμενο των συμπερασμάτων.

Για «εργαλειοθήκη αν συνεχιστούν οι μονομερείς ενέργειες από την Τουρκία» έκανε λόγο η Ντερ Λάιεν

Την αλληλεγγύη της ΕΕ στην Ελλάδα και στην Κύπρο τόνισε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη συνέντευξη Τύπου που παραχωρείται μετά την επίτευξη συμφωνίας για τα ζητήματα της Τουρκίας και της Λευκορωσίας.

«Περιμένουμε από την Τουρκία να απέχει από μονομερείς ενέργειες», υπογράμμισε η φον Ντερ Λάιεν. Ταυτόχρονα, «υπάρχει εργαλειοθήκη η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί αμέσως», επισήμανε - χωρίς ωστόσο να χρησιμοποιήσει τον όρο «κυρώσεις» - και προσέθεσε ότι «η Τουρκία μπορεί να κερδίσει από την ισχυρή συνεργασία με την ΕΕ».

Τι λέει η κυβέρνηση

«Είναι σαφές πως για πρώτη φορά η συμπεριφορά της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου βρέθηκε στο επίκεντρο μιας μαραθώνιας συνεδρίασης της Συνόδου Κορυφής και δεν αποτέλεσε απλά ως ένα μέρος της υπό συζήτηση ατζέντας», τόνισαν κυβερνητικές πηγές, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι «όπως έχει τονίσει πολλές φορές ο πρωθυπουργός, ο διάλογος με την Τουρκία είναι ανοιχτός αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για αυτό είναι να μην υπάρχουν παράνομες ενέργειες εκ μέρους της. Και αυτό επιβεβαιώθηκε απόψε».

Προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής, ο Έλληνας πρωθυπουργός τόνισε ότι «δύο δρόμοι ανοίγονται μπροστά μας , ο ένας είναι ο δρόμος του διαλόγου της διπλωματίας, ένας διάλογος ο οποίος πρέπει να στηρίζεται στο σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, στην αποφυγή μονομερών ενεργειών και στους κανόνες καλής γειτονίας. Ο άλλος δρόμος είναι η κλιμακούμενη ένταση, η οποία αναπόφευκτα αργά η γρήγορα θα οδηγήσει στη λήψη μέτρων από την Ευρώπη εις βάρος της Τουρκίας. Η Ελλάδα έχει αποδείξει έμπρακτα ότι θέλει να ακολουθήσει τον πρώτο δρόμο. Εναπόκειται στην Τουρκία να πράξει και αυτή το ίδιο, αλλά θα πρέπει να το κάνει με συνέπεια και με σταθερότητα»

Οι δηλώσεις Μισέλ και Ντερ Λάιεν

Σαρλ Μισέλ και Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν εξέφρασαν την πλήρη αλληλεγγύη τους σε Ελλάδα και Κύπρο μετά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων.

«Είμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα σε περίπτωση που υπάρξει ανάγκη», τόνισε ο κ. Μισέλ ερωτηθείς σχετικά με το ενδεχόμενο να επιβληθούν κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας.

Απαντώντας στο ίδιο ερώτημα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σημείωσε ότι υπάρχουν δύο εργαλειοθήκες, «μία για μια κατάσταση που δε θέλουμε, την περίπτωση δηλαδή που η Τουρκία προχωρήσει πάλι σε μονομερείς ενέργειες». Η δεύτερη εργαλειοθήκη αφορά μια θετική ατζέντα, πρόσθεσε η Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν, εξηγώντας ότι η Τουρκία πρέπει να αποδείξει ότι έχει τη βούληση να κάνει εποικοδομητικό διάλογο με την ΕΕ.

Για τη Λευκορωσία, αποφασίστηκε η άμεση επιβολή κυρώσεων σε βάρος 40 προσώπων.

Η δεύτερη ημέρα της Συνόδου ξεκινά σήμερα, Παρασκευή, στις 09.30. Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν επιστρέφει στο Παρίσι. Θα εκπροσωπηθεί στις εργασίες από την καγκελάριο της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ.