Σε διαδικτυακή συζήτηση για την Κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (State of the European Union) μίλησε ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Δημήτρης Παπαδημούλης.
Η συζήτηση με τίτλο «Ευρωπαϊκή Ένωση: Και μετά την πανδημία, τι;».
πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα και με το Hellenic Foundation for European & Foreign Policy (ELIAMEP) και σε αυτή συμμετείχαν ακόμη
οι Ευρωβουλευτές Άννα Μισέλ Ασημακοπούλου (ΕΛΚ), Νίκος Ανδρουλάκης (Σοσιαλιστές) και ο Γενικός Διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ Γιώργος Παγουλάτος.
Η συζήτηση μεταδόθηκε ζωντανά στα social media και συνέπεσε με την κορύφωση των διαπραγματεύσεων μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και γερμανικής προεδρίας του Συμβουλίου για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ (2021-2027) και το Ταμείο Ανάκαμψης.
Στις τοποθετήσεις του, ο Δημήτρης Παπαδημούλης αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στα εξής:
Για το μέλλον της ΕΕ
«Ο Ζ. Κ. Γιούνκερ έλεγε ότι θέλει μια “πολιτική” Επιτροπή, δηλαδή με ισχυρότερο πολιτικό ρόλο. Η Ούρσουλα Φon Ντερ Λάιεν είπε ότι θέλει μια “γεωπολιτική” επιτροπή, ανεβάζοντας κι άλλο την ατζέντα.
Έχουμε ωστόσο ένα αρκετά ριζικά καινούριο σκηνικό, με πρόσθετες αβεβαιότητες: Βρισκόμαστε εν μέσω του δεύτερου κύματος της πανδημίας και κανείς δεν ξέρει πόσο θα διαρκέσει.
Το βέβαιο είναι ότι η πανδημία προκαλεί τεράστιες αλλαγές και οικονομικής και γεωπολιτικής ισχύος και απαιτεί επίσης και ριζικές αλλαγές που ήδη βλέπουμε να συντελούνται: Η ραγδαία ανάπτυξη της τηλε-εργασίας ή η υποχρέωση της ΕΕ, να δώσει πολύ γρηγορότερα απ’ ότι τότε με την κρίση της ευρωζώνης, απαντήσεις απέναντι σε μια ύφεση-σοκ, πρωτοφανή στην ιστορία της ΕΕ από το 1995 που μετράει η Γιουροστατ στατιστικά στοιχεία.
Ως αποτέλεσμα, έχουμε κάποια θετικά βήματα: όπως τον κοινό δανεισμό, μια έμμεση αύξηση του Κοινοτικού Προϋπολογισμού μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, κάποια βήματα προόδου στους ίδιους πόρους. Αλλά την ίδια ώρα, επειδή στη Σύνοδο Κορυφής σημειώθηκαν “εθνικοί εγωισμοί” και “πολιτικές ατζέντες” από Ρούτερ, Κουρτζ κλπ, υπήρξε ένα “ροκάνισμα” αυτού που ζητά το ΕΚ. Και που ζητούν και οι πολίτες της ΕΕ για περισσότερη και καλύτερη Ευρώπη, με βάση και όσα καταγράφει το Ευρωβαρόμετρο.
Αυτά που έχουν αποφασιστεί, δεν επαρκούν και ζητάμε κι άλλα.
Στο Ευρωκοινοβούλιο, είχα την τιμή και την ευθύνη να είμαι ο εκπρόσωπος από την Ευρωομάδα της Αριστεράς, στο ψήφισμα του ΕΚ της 23ης Ιουλίου, το οποίο το συνυπογράψαμε πέντε πολιτικές ομάδες, από το ΕΛΚ έως την Αριστερά, με μια ευρεία πλειοψηφία. Και νομίζω ότι αυτό το ψήφισμα είναι ένα εργαλείο στη διαπραγμάτευση που έχει ξεκινήσει και θα πρέπει και το Συμβούλιο να δείξει μια διάθεση μετακίνησης από την ανελαστική θέση που εκφράζει το “take it or leave it”».
Οι προκλήσεις για την Ελλάδα
«Είναι δυο. Η μία είναι να αξιοποιήσουμε αυτά τα χρήματα του ταμείου ανάκαμψης, και όχι απλώς να τα απορροφήσουμε. Επειδή είναι πολύ σφιχτά και τα χρονοδιαγράμματα και η εμπειρία από το παρελθόν δεν είναι και η καλύτερη στην αξιοποίηση-απορόφηση των κοινοτικών κονδυλίων, χρειάζεται σχεδιασμός, διαφάνεια και κλειστά παράθυρα και πόρτες στη διαφθορά και τα “πελατειακά”. Και εμπλοκή όλης της κοινωνίας, της Βουλής και των κομμάτων της αντιπολίτευσης, γιατί το πλάνο αφορά δεκαετίες μπροστά.
Η δεύτερη πρόκληση, είναι αυτά που γίνονται ad hoc τώρα, να μονιμοποιηθούν. Και νομίζω σε αυτό να βοηθήσει και ο διάλογος της Ευρώπης. Δεν μπορεί να είναι άπαξ ο κοινός δανεισμός, χρειαζόμαστε ολοκλήρωση της οικονομικής και νομισματικής ενοποίησης – δεν μπορεί να καθυστερεί άλλο ο τρίτος πυλώνας.
Το σοκ της πανδημίας του κορονοϊού ανέδειξε την αξία των συστημάτων δημόσιας υγείας, σάρωσε τη θεωρία ότι αν στην υγεία τα κάνουμε όλα ιδιωτικά τα πράγματα θα είναι καλύτερα και ανέδειξε επίσης και την ανάγκη ισχυρότερου ευρωπαϊκού συντονισμού.
Η πολιτική μου ομάδα και εγώ προσωπικά, πιστεύουμε ότι είναι καιρός πια να ανοίξει το κεφάλαιο για μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική υγείας.
Για να γίνει και πράξη αυτό που λέει η Φον Ντερ Λάιεν «να μη μείνει κανείς πίσω».
Για τις τουρκικές παραβιάσεις
«Έρχονται σε συνέχεια εξακολουθητικών παραβιάσεων από τον Ερντογάν. Είναι απειλή για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή και παραβιάζουν και το διεθνές δίκαιο. Δεν είμαι ικανοποιημένος από τη στάση της ευρωπαϊκής ηγεσίας και με έχει εντυπωσιάσει αρνητικά η σιωπή της Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν σε αυτό το θέμα. Δεν έχει κάνει μια ηχηρή παρέμβαση, υποστηρίζοντας έμπρακτα την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
Μια συζήτηση που θα καταλήξει σε ψήφισμα για την Τουρκία στο ΕΚ, μπορεί να στείλει ένα ηχηρό μήνυμα στον Ερντογάν. Και φυσικά η επιβολή οικονομικών κυρώσεων, διότι αυτό είναι και το μόνο που τον πονά – δεδομένου ότι μέχρι τώρα κυρώσεις ακούμε και κυρώσεις δεν βλέπουμε. Σκοπός είναι να ανοίξει ο δρόμος της αποκλιμάκωσης και του διαλόγου για την εξεύρεση ειρηνικών διπλωματικών λύσεων».
Ένα πιο αποτελεσματικό μέλλον για την ΕΕ
«Οι Έλληνες πολίτες έχουν - ανεξαρτήτως κόμματος, την αίσθηση -και σωστά, ότι η αλληλεγγύη της ΕΕ και η ενιαία φωνή της είναι ανεπαρκής με βάση αυτά που απαιτούν οι καιροί.
Οι πολίτες ζητούν περισσότερη και καλύτερη ενωμένη Ευρώπη.
Πρώτη προτεραιότητα πρέπει να είναι το να καταλάβουμε όλοι και να το μεταφράσουμε σε πράξη ότι η Ευρώπη ως κοινή αγορά και μόνο δεν έχει νόημα. Χρειάζεται να γίνεται ολοένα και περισσότερο μια ισχυρή πολιτική ένωση. Που σημαίνει ότι αν για παράδειγμα θέλουμε αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του κορονοϊού (1 στους 3 είναι μόνο ικανοποιημένος απ’ όσα έχει κάνει η ΕΕ σε αυτό το θέμα), χρειαζόμαστε και κοινό συντονισμό και ευρωπαϊκή πολιτική υγείας, αλλά και χρήματα – ισχυρότερο κοινοτικό προϋπολογισμό. Και όχι μόν ad hoc, προσωρινά δηλαδή.
Δεν μπορείς να χτίσεις την Ευρώπη που θέλουμε και που ονειρεύονται οι πολίτες με 1% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Ούτε μπορούμε να μείνουμε σε αυτό που αποφάσισαν οι ηγέτες των κρατών μελών υπό την πίεση των Ρούτε, Κουρτς κλπ για τους ίδιους πόρους. Το ΕΚ ζητάει μια δεσμευτική διαδικασία, έναν οδικό χάρτη δεσμευτικό, που να εξασφαλίζει ισχυρούς ίδιους πόρους, ικανούς να πληρώνουν τα τοκοχρεολύσια των δανείων αυτών των 750 δις που θα συνάψει η Κομισιόν για να στηρίξει οικονομίες και κοινωνίες - και αυτό δεν μπορεί να γίνει μόνο με τον φόρο στα πλαστικά. Με ισχυρούς ίδιους πόρους, μπορούμε να λειάνουμε την παραδοσιακή αντίθεση ανάμεσα στους ευρωτσιγκούνηδες του Βορρά και τις χώρες του Νότου – αλλά πλέον ολοένα περισσότερο και της Ανατολής, τις χώρες δηλαδή που είναι καθαροί εισφορείς και εκείνες που είναι καθαροί λήπτες.
Η Κομισιόν θα πρέπει να είναι πιο τολμηρή. Διότι στη διαπραγμάτευση που έχει ξεκινήσει μεταξύ Συμβουλίου και ΕΚ για το τι θα γίνει με τον νέο Πολυετή Προϋπολογισμό, με το Ταμείο Ανάκαμψης, με το κράτος δικαίου και με τους ίδιους πόρους, το μεν Συμβούλιο έχει μια ανελαστικότητα –και η Γερμανική προεδρία μας λέει “αυτό είναι το πακέτο, πάρτε το και μη ζητάτε πολλά” - ενώ απέχει πολύ από αυτά που έχει ζητήσει και το ΕΚ και η Κομισιόν. Σε αυτή την περίπτωση, η Κομισιόν, αντί να είναι honest broker – έντιμος διαμεσολαβητής, έχει ευθυγραμμιστεί πλήρως με το Συμβούλιο. Πιθανότατα επειδή η κα Φον Ντερ Λάιεν ήταν Υπουργός Άμυνας της Μέρκελ και άρα άνθρωπος της Μέρκελ. Έτσι, εξηγώ και την “αφωνία” της κας Φον Ντερ Λάιεν στα ελληνοτουρκικά: H πρώην Υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, με τα εξοπλιστικά της Γερμανίας ανοικτά και φιλόδοξα στην άμυνα της Τουρκίας, δεν θέλει να πει κακά λόγια για τον Ερντογάν. Αλλά αυτό πρέπει να αλλάξει».
