Ο πρώην υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου μιλάει στην «Αυγή» για τα μελανά σημεία του πολυνομοσχεδίου, που θα αλλοιώσουν ακόμα και τον δημόσιο χαρακτήρα του Πανεπιστημίου, για το άνοιγμα των σχολείων και για τους κινδύνους της «οργουελιανής» τροπολογίας.

Συνέντευξη στην ΑΥΓΗ της Κυριακής και την Άντυ Κουκλάδα

Η Υπουργική Απόφαση δείχνει τις προθέσεις της κυβέρνησης να επιβάλει την τηλεκπαίδευση και να τη μετατρέψει σε κανονική διαδικασία για κάθε έκτακτο ή απρόβλεπτο γεγονός. Αυτό μακροπρόσθεσμα πού αποσκοπεί; Τι σημαίνει για τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών;

Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι θριαμβολογεί ο υπουργός διότι έχει πετύχει η τηλεκπαίδευση και η κρίση ήρθε σαν ευκαιρία για να γενικευτεί. Αυτό έχει μια τεράστια πονηριά, που αφορά την αλλαγή του εργασιακού καθεστώτος των καθηγητών. Στην Ελλάδα, το 25% των καθηγητών είναι αναπληρωτές, ποσοστό που συνεχώς αυξάνεται καθώς δεν γίνονται διορισμοί, ενώ στην Ευρώπη ο Μ.Ο. αναπληρωτών είναι 5%. Η κυβέρνηση, μέσω της τηλεργασίας των εκπαιδευτικών, προσπαθεί να πείσει την κοινωνία ότι πρόκειται για κάτι σύγχρονο. Φοβάμαι ότι δεν θα είναι μακριά η μέρα όπου θα υπάρχουν μαθήματα που θα διδάσκονται από τους μόνιμους και μαθήματα που θα διδάσκονται από αναπληρωτές, χωρίς υποχρεωτικά οι αναπληρωτές να φεύγουν από τα σπίτια τους. Η λογική της κυβέρνησης είναι να τους κλείνει το μάτι, λέγοντας ότι δεν θα τους στέλνει στη Σαντορίνη όπου δεν θα βρίσκουν σπίτια ή στα Ψαρά που είναι στη μέση του πουθενά.

Άρα θα μπορούν να δουλέψουν από το σπίτι μέσω της τηλεκπαίδευσης. Αυτό θα γίνει σε βάθος χρόνου. Το βασικό είναι να νομιμοποιήσει την ύπαρξη όλης αυτής της τεχνολογίας στον χώρο του σχολείου. Από τη στιγμή όμως που δεν κάνει διορισμούς και υπάρχουν αναπληρωτές που θέλουν να δουλέψουν, αλλά αδυνατούν να πάνε στις απομακρυσμένες περιοχές, αυτό δημιουργεί μια νέα κατάσταση. Με αφορμή τον κορωνοϊό, θα υπάρξει βίαιη ανατροπή των εργασιακών σχέσεων και στην εκπαίδευση. Άρα η τεχνολογία «θα συμβαδίσει» με τα εργασιακά.

Ποια είναι τα κενά και οι παραλείψεις της ρύθμισης για τη ζωντανή μετάδοση; Καταπατά συνταγματικές επιταγές και τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων;

Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων έχει μια παράξενη σιωπή. Είπε στο υπουργείο να δώσει τη μελέτη αντικτύπου. Στο μεταξύ, βγαίνει μία Υ.Α. χωρίς μια τέτοια μελέτη. Το ερώτημα είναι τι θα κάνει η ΑΠΔΠΧ, που θεώρησε τη μελέτη ως προϋπόθεση. Όμως, τι μελέτη να κάνουμε; Αν θα φαίνονται τα πρόσωπα των παιδιών; Είναι αστείο. Ακόμα και αν η κάμερα είναι πίσω από την τάξη, μπορεί να γυρίσει ένα παιδάκι να κοιτάξει. Αυτό ή το απαγορεύεις από την αρχή ή δεν το απαγορεύεις.

Στην Υ.Α. αναφέρεται ότι έχει απενεργοποιηθεί η δυνατότητα αποθήκευσης και έχουν δημιουργηθεί «κλειδωμένες» ψηφιακές αίθουσες. Κατά τη γνώμη σας, μπορεί να διασφαλιστεί ή να αποδειχθεί κάτι τέτοιο; Για ποιους σκοπούς μπορεί να χρησιμοποιηθούν αυτά τα δεδομένα;

Το μεγάλο θέμα είναι η συλλογή αυτών των δεδομένων. Το θέμα δεν είναι μόνο εάν θα δείξουν το πρόσωπό σου ή όχι, είναι ότι συνεχώς συγκεντρώνουν δεδομένα. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και με το τοπίο του Ίντερνετ και τα cookies, που είναι ανεξέλεγκτο. Καταγράφονται και επιτηρούνται συμπεριφορές και μπορεί να έρχονται αύριο διαφημίσεις στα μέτρα σου και ειδησεογραφία που προτιμάς. Από τη στιγμή που είσαι μέσα στο Ίντερνετ, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι όλα αυτά που καταγράφονται δεν συλλέγονται.

Η πρόθεση της υπουργού Παιδείας να επιβάλει το δόγμα «εξετάσεις» και στα Πρότυπα Σχολεία προσέκρουσε στις σφοδρές αντιδράσεις που προκάλεσε το άρθρο 18, για τη διεξαγωγή εξετάσεων προαγωγής από Γυμνάσιο σε Λύκειο. Τελικά, αναγκάστηκε να αποσύρει το επίμαχο άρθρο, όπως και τον ηλικιακό «κόφτη» για τα ΕΠΑΛ, καθώς και την αύξηση του αριθμού μαθητών σε κάθε τάξη. Θεωρείτε ότι η κλιμάκωση των κινητοποιήσεων της εκπαιδευτικής κοινότητας, που κάθε βδομάδα διοργανώνει μαζικά συλλαλητήρια, μπορεί να συμβάλει ώστε να αποσυρθούν και άλλα άρθρα του νομοσχεδίου;

Πάντα η κοινωνική δυναμική είναι αυτή που καθορίζει τα αποτελέσματα. Όμως, στα Πρότυπα σχολεία υπάρχει ελιτισμός. Τα παιδιά των Πρότυπων προάγονται από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο με εξετάσεις και οι γονείς τα στέλνουν από την τρίτη Δημοτικού σε φροντιστήριο. Οι ίδιοι γονείς λένε μετά ότι είναι εξεταστοκεντρικό να υπάρχουν εξετάσεις από το Γυμνάσιο στο Λύκειο. Έπρεπε να το καταργήσουμε και όλα να γίνονται με κλήρωση.

Το βασικό όμως είναι ότι η Κεραμέως αποσύρει την αύξηση του αριθμού των μαθητών, που θα της κόστιζε πολιτικά, καθώς αντέδρασε ακόμα και η παράταξή της, αλλά και το όριο ηλικίας για εγγραφή στα ΕΠΑ.Λ.

Όμως, στο νομοσχέδιο υπάρχουν δύο πολύ σοβαρά ζητήματα που δεν έχουν αναδειχθεί όπως θα έπρεπε. Το πρώτο αφορά την ανάδειξη δεξιοτήτων έναντι της εκπαίδευσης, όπως π.χ. η ένταξη αγγλικών και ρομποτικής στο Νηπιαγωγείο. Η σχολειοποίηση του Νηπιαγωγείου είναι νεοφιλελεύθερης κατεύθυνσης.

Το δεύτερο αφορά τα ξενόγλωσσα προγράμματα σπουδών στο Πανεπιστήμιο. Τα διαμόρφωσε με τρόπο ώστε να μπορεί να βάλει δίδακτρα στα προπτυχιακά και να δημιουργήσει στο Πανεπιστήμιο δύο συστήματα που θα δίνουν ισότιμα πτυχία. Αυτό παραβιάζει κατάφωρα το άρθρο 16, γιατί τα ξενόγλωσσα είναι για άτομα και εντός Ε.Ε.. Άρα αυτό ανοίγει παραθυράκι και για τη χώρα μας. Εμείς είχαμε δημιουργήσει ξενόγλωσσα προγράμματα με αρκετούς περιορισμούς και μόνο για άτομα εκτός Ε.Ε., για να μην εκφυλιστούν σε βάρος του Πανεπιστημίου.

Όσον αφορά το άνοιγμα των σχολείων, θεωρείτε ότι είναι ριψοκίνδυνο;

Εκ των πραγμάτων, πρόκειται για τρομερή αποτυχία. Στα Λύκεια δεν πάει σχεδόν κανείς και στα Γυμνάσια ελάχιστοι. Η κοινωνία πείστηκε ότι όλα είναι καλά; Θα έλεγα να ανοίξουν ορισμένα σχολεία για να συζητήσουμε με τα παιδιά την εμπειρία που είχαν τις λίγες ημέρες που τους απομένουν. Διότι τα παιδιά αυτά, που πέρασαν ένα τεράστιο ζόρι, με τρομερές εντάσεις στις οικογένειες λόγω του εγκλεισμού και τεράστιες ανασφάλειες λόγω των εργασιακών των οικογενειών, έχουν συσσωρεύσει μια καθημερινότητα που αν δεν την εξωτερικεύσουν τώρα, πότε θα την εξωτερικεύσουν; Το δημόσιο σχολείο είναι ο ιδανικός χώρος να συζητηθούν αυτά.

Αυτά θα είχαν ένα νόημα. Τι νόημα έχει να συνεχίσουν τώρα την ύλη;

Επίσης, γίνεται ένα κοινωνικό πείραμα «για την πρόβα τζενεράλε» -λένε- του φθινοπώρου. Πειράματα κοινωνικά έχουν γίνει στη ναζιστική Γερμανία, στην Αμερική με τις λοβοτομές των μαύρων και στη Σοβιετική Ένωση, που έκλειναν τους αντιφρονούντες σε ψυχιατρεία για να τους αλλάξουν γνώμη. Δεν μπορούν να γίνονται πειράματα χωρίς να συζητηθούν με την κοινωνία. Τι θέλουν; Να δούμε αν θα αρρωστήσουν 10.000 ή 100.000 παιδιά;