Η Ιατρική βιβλιογραφία και οι βάσεις δεδομένων Διεθνών Οργανισμών εμπλουτίζονται καθημερινά από νέα δεδομένα όσον αφορά στο νέο κορονοϊό (SARS-Cov-2). Στη Θεραπευτική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, με Διευθυντή τον Καθηγητή και Πρύτανη Θάνο Δημόπουλο πραγματοποιείται καθημερινά αποδελτίωση των πιο σημαντικών δημοσιεύσεων και ανακοινώσεων.
Το πρωί της Πέμπτης 5 Μαρτίου 2020, το Παρατηρητήριο του Πανεπιστημίου Johns Hopkins ανακοίνωσε 95416 κρούσματα με 3285 θανάτους. Καθ΄ όσο νέα κρούσματα COVID-19 συνεχίζουν να διαγιγνώσκονται ανά τον κόσμο, στην Κίνα η επιδημία φαίνεται να φθίνει. Στην Κίνα έχουν διαγνωσθεί 80409 κρούσματα και 3013 θάνατοι (χθες τα νέα περιστατικά στην Κίνα ήταν 120 και οι νέοι θάνατοι 38). Εκτός Κίνας, αντιθέτως, είχαμε 2103 νέα περιστατικά και 48 νέους θανάτους. Στη γειτονική Ιταλία έχουν επιβεβαιωθεί 3089 κρούσματα και 107 θάνατοι. Στην Ευρώπη, μετά την Ιταλία ακολουθεί η Γαλλία με 285 κρούσματα και 4 θανάτους και η Γερμανία με 262 κρούσματα και κανένα θάνατο. Η Ισπανία ακολουθεί με 222 κρούσματα και 2 θανάτους.
Στην Ελλάδα ο αριθμός των κρουσμάτων παραμένει σταθερά χαμηλός με 10 κρούσματα, και τα περιστατικά είναι και κατόπιν μετάβασης στο εξωτερικό, και κατόπιν επαφής με επιβεβαιωμένα κρούσματα στη χώρα μας.
Ειδικά στην Ιταλία, λόγω της συρροής κρουσμάτων και θανάτων οι ιταλικές αρχές αποφάσισαν το προληπτικό κλείσιμο σχολείων και πανεπιστημίων. Στο ακόλουθο γράφημα του ΕΚΠΑ φαίνεται η καθημερινή πορεία αύξησης κρουσμάτων και θανάτων στην Ιταλία (ποσοστό θνητότητας 3% στην Ιταλία).
· Εμπειρία για τα παιδιά στην Κίνα και την επιδημία του coronavirus
Μπορεί τα μέτρα απομόνωσης κρουσμάτων και κατ’οίκον περιορισμού των στενών επαφών να είναι απαραίτητα, ωστόσο σημαντικό είναι να λάβουμε υπόψη και τις επιπτώσεις που έχουν αυτά στη ψυχολογία των πολιτών. Ιδιαίτερη μνεία σχετικά με την επίπτωση στη ψυχική υγεία των παιδιών γίνεται σε χθεσινή δημοσίευση στο περιοδικό The Lancet: Wang et al. Mitigate the effects of home confinement on children during the COVID-19 outbreak. 04 Mar 2020. Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στις σχέσεις γονιών και παιδιών και στην ενασχόληση των παιδιών με εκπαιδευτικό υλικό, όπως για παράδειγμα εξ’αποστάσεων μάθηση, καθ’όλη τη διάρκεια της απομόνωσης.
· Μεταλλαγές στο νέο κορονοιό SARS-COV-2
Κινέζοι επιστήμονες δημοσίευσαν τη γονιδιωματική ανάλυση 103 αλληλουχιών στο περιοδικό National Science Review: Tang et al. On the origin and continuing evolution of SARS-CoV-2. Συνολικά, αναγνωρίστηκαν 149 μοναδικές μεταλλάξεις (αλλαγές) στο γονιδίωμα, πολλές από τις οποίες συνέβησαν σχετικά πρόσφατα. Έγινε χαρακτηρισμός δύο βασικών υποτύπων του L και του S. Ο L υπότυπος προκαλεί το 70% των λοιμώξεων, μεταδίδεται ευκολότερα και είναι πιο επιθετικός ως προς την κλινική συμπτωματολογία και ο S υπότυπος που είναι υπεύθυνος για τις υπόλοιπες, θεωρείται ότι ήταν η αρχέτυπη μορφή του ιού. Τα αυστηρά μέτρα που λήφθηκαν για τον περιορισμό και την αντιμετώπιση των κρουσμάτων του Covid-19, ασκούν ισχυρή εξελικτική πίεση κυρίως στον L υπότυπο, με αποτέλεσμα η σχετική του συχνότητα να μειώνεται.
· COVID-19 και ογκολογικοί/αιματολογικοί ασθενείς
Οι ασθενείς που πάσχουν από συμπαγή νεοπλάσματα και αιματολογικές κακοήθειες και πολλοί από αυτούς βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών, όπως και με κάθε άλλη ιογενή λοίμωξη. Το Υπουργείο Υγείας έχει εκδώσει ειδικές οδηγίες για αυτή την κατηγορία ασθενών και θέτει αυστηρότατους περιορισμούς ως προς τον περιορισμό των επισκέψεων και τη μετακίνηση των συνοδών. Σύμφωνα με δημοσίευση στο περιοδικό Lancet Oncology: Liang et al. Cancer patients in SARS-CoV-2 infection: a nationwide analysis in China, οι ογκολογικοί ασθενείς που ταυτοχρόνως πάσχουν από Covid- 19, έχουν πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν επιπλοκή μετά τη λοίμωξη αυτή. Από την άλλη πλευρά όμως, σε πρόσφατη δημοσίευση στο ίδιο περιοδικό από τους: Xia et al. Risk of COVID-19 for cancer patients. Lancet Oncol. 03 Mar 2020, σημειώνεται ότι από τα έως σήμερα δεδομένα δεν τεκμαίρεται υψηλότερος κίνδυνος νόσησης από τον νέο κορονοιό σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Επομένως, οι ογκολογικοί ασθενείς δεν έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο νόσησης από κορονοϊό, αλλά αν νοσήσουν εμφανίζουν συχνότερα επιπλοκές. Σε κάθε περίπτωση, συστήνουμε να ακολουθούνται πιστά οι οδηγίες του Υπουργείου Υγείας, του ΕΟΔΥ και τα μέτρα ατομικής υγιεινής.
· Διαγνωστικά tests και καθορισμός κλινικών χαρακτηριστικών της νόσου
Σύμφωνα με το audio-interview δημοσιευμένο σήμερα στο site του έγκριτου περιοδικού Νew England Journal of Medicine, από τους Rubin E, Baden L και Morrisey S, είναι σημαντικό να πραγματοποιείται μεγάλος αριθμός διαγνωστικών tests καθημερινά, ώστε να γίνει διαλογή όλων των περιστατικών της νόσου, συμπτωματικών και ασυμπτωματικών. Αναφέρεται η περίπτωση της Νότιας Κορέας, όπου καθημερινά πραγματοποιούνται περίπου 15.000 διαγνωστικά tests. Έτσι, και γίνεται ιχνηλάτηση και απομόνωση των περιστατικών, και προσδιορίζεται η θνητότητα με καλύτερα στοιχεία, που στην περίπτωση της Νότιας Κορέας σήμερα φτάνει σε ποσοστό χαμηλότερο του 1/100. Επίσης, οι ίδιοι επιστήμονες επεσήμαναν την ανάγκη να εξετάζονται οι ασθενείς και για συλλοίμωξη με άλλες λοιμώξεις.
· Ηπατική βλάβη στα περιστατικά Covid-19
Σε χθεσινή δημοσίευση στο Lancet Gastroenterology and Hepatology: Zhang C et al. Liver injury in Covid-19: management and challenges, βρέθηκε ότι οι περισσότερο βαρέως πάσχοντες είχαν συχνότερα επηρεασμένη ηπατική λειτουργία σε σχέση με τις ηπιότερες μορφές και τις ασυμπτωματικές περιπτώσεις φορείας στον ιό. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε τρεις λόγους : α. στον ηπατοτροπισμό του κορονοιού (δηλαδή της απευθείας προσβολή των κυττάρων του ήπατος από τον ιό), β. σε ηπατοξικότητα από τη φαρμακευτική αγωγή ή γ. στη συστηματική φλεγμονή του οργανισμού.
