Οφείλουμε να διαχειριστούμε το προσφυγικό ζήτημα με τη δέουσα ευαισθησία, αλληλεγγύη και προσοχή. Ποτέ δεν πρέπει να λησμονούμε ότι αφορά ανθρώπους, οι οποίοι ζουν την φρίκη του πολέμου και αναγκάζονται, μαζί με τις οικογένειες τους, να ξεριζωθούν από τον τόπο τους και να επιβιώσουν σε κάποιον άλλο, αψηφώντας μεγάλους κινδύνους και διακινδυνεύοντας πολλές φορές ακόμα και την ίδια τη ζωή τους.
Η διαχείριση αυτού του πολύ σημαντικού και ιδιαίτερου ζητήματος από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας δεν αφήνει, δυστυχώς, περιθώρια αισιοδοξίας. Η κυβέρνηση αποδείχθηκε παντελώς απροετοίμαστη, καθυστερώντας χαρακτηριστικά να προχωρήσει σε στοχευμένες δράσεις. Απεναντίας, επέδειξε αναποτελεσματικότητα, καταργώντας το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και των Γραμματειών του! Παράλληλα, δεν υλοποίησε προγράμματα και δράσεις, που ήταν ήδη δρομολογημένες από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Αναγκάστηκαν, βέβαια, τα κυβερνητικά στελέχη να ομολογήσουν ότι η αύξηση των προσφυγικών ροών από τον περασμένο Ιούλιο οφείλεται σε γεωπολιτικούς λόγους και δεν ευθύνεται ο ΣΥΡΙΖΑ για την πρόκλησή της.
Περαιτέρω, προκαλεί αλγεινές εντυπώσεις και εύλογα ερωτηματικά η επιλογή της κυβέρνησης και των αρμόδιων υπουργών να αποκλείσουν τους βουλευτές της αντιπολίτευσης από τη σύσκεψη που αφορά το κρίσιμο αυτό ζήτημα για τον τόπο μας. Η μυστικοπάθεια και η εξαίρεση από τη δημόσια συζήτηση είναι τουλάχιστον προκλητική και ανησυχητική.
Στην Ηλεία, στη Μυρσίνη, λειτουργεί, ήδη από το 2016, δομή φιλοξενίας προσφύγων. Αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα ενδεδειγμένου τρόπου διαχείρισης του κρίσιμου αυτού ζητήματος και καλής πρακτικής. Είναι μια ανοικτή, μικρή και ευέλικτη δομή. Εκεί, οι φιλοξενούμενοι πρόσφυγες έχουν ενταχθεί πλήρως στην τοπική κοινωνία και έχουν καταρρεύσει οι αρχικές ανησυχίες μέρους των κατοίκων της περιοχής.
Η λύση, λοιπόν, σε αυτό το ανθρωπιστικό θέμα δεν μπορεί να δοθεί με λαϊκίστικες, ακροδεξιές κορώνες, αλλά ούτε με στρουθοκαμηλισμό. Είναι χρέος μας να επιδείξουμε αλληλεγγύη σε αυτούς τους κατατρεγμένους ανθρώπους, απορρίπτοντας εμφατικά προτάσεις στοίβαξης τους σε ακατάλληλες δομές, που μετατρέπονται σε αποθήκες ψυχών. Είναι γνωστό ότι η πρακτική των κλειστών δομών, το μόνο που επιτυγχάνει είναι να καταστήσει το υποτιθέμενο μέρος φιλοξενίας των προσφύγων σε φυλακή, προκαλώντας αρνητικές συνέπειες για τους ίδιους και τις τοπικές κοινωνίες. Απεναντίας, ανοιχτές δομές, ορθά κατανεμημένες και με δίκαιο τρόπο ανά την επικράτεια, μπορούν να αποτελέσουν την αρμόζουσα λύση και να προσφέρουν αξιοπρεπείς και ανθρώπινες συνθήκες φιλοξενίας. Επιπλέον, κρίσιμος παράγοντας σε αυτό το εγχείρημα είναι η διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες και η συνεισφορά της τοπικής αυτοδιοίκησης, έτσι ώστε η διαχείριση του προσφυγικού να γίνει με βαθιά ανθρωπιστικούς όρους.
Δεν πρέπει, επίσης, να ξεχνάμε ότι στη διαχείριση του προσφυγικού είναι απαραίτητο να τονίζουμε τη διεθνή και ευρωπαϊκή της διάσταση, όπως έπραξε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι αναγκαίο να είναι συνεχώς παρών ο σεβασμός στις αρχές του διεθνούς δικαίου και ο ολοκληρωμένος διαχειριστικός σχεδιασμός υποδοχής και μετέπειτα εγκατάστασης των ανθρώπων αυτών, με ομαλότητα και κοινωνική ένταξη.
Τέλος, οφείλουμε να θυμίζουμε συνεχώς στη διεθνή και ευρωπαϊκή κοινότητα ότι οι άνθρωποι που δοκιμάζονται καθημερινά εξαιτίας του πολέμου, αναγκάζονται σε ξεριζωμό, με οποιοδήποτε κόστος. Μέχρι να τελειώσει ο εφιάλτης του πολέμου, οι άνθρωποι αυτοί θα παίζουν «κορώνα - γράμματα» τη ζωή τους και θα αναζητούν, γι’ αυτούς και τις οικογένειες τους, ένα καλύτερο αύριο μακριά από τον δοκιμαζόμενο τόπο τους. Χρέος μας είναι να δείξουμε την ανθρωπιά που αρμόζει.
*Ο Δημήτρης Καλαματιανός είναι δικηγόρος και βουλευτής Ηλείας του ΣΥΡΙΖΑ
