Εννοείται ότι οι πραγματικότητες στον σημερινό κόσμο διαφέρουν ριζικά από εκείνες του προηγούμενου αιώνα, ενώ το ίδιο ισχύει για τα προβλήματα και τις ανάγκες των κοινωνιών και των ανθρώπων. Η τεχνολογική επανάσταση έχει ανοίξει πρωτοφανείς ορίζοντες στη γνώση, η οποία παγκοσμιοποιείται όπως και η πληροφορία. Αυτό σημαίνει ότι η παλαιά διαίρεση ανάμεσα στον Βορρά και Νότο δεν είναι όσο κυρίαρχη ήταν στον προηγούμενο αιώνα. Άλλωστε, χώρες σαν την Κίνα και την Ινδία που ανήκαν στον λεγόμενο τρίτο κόσμο, καλπάζουν πλέον από την άποψη της οικονομικής μεγέθυνσης, διεκδικώντας, από την άποψη αυτή, τις πρώτες θέσεις στον κόσμο.
Το ενδιαφέρον της Έκθεσης 2019 για την Ανθρώπινη Ανάπτυξη, με βάση οικονομικά και κοινωνικά στοιχεία του 2018, εστιάζει και στις επιδόσεις της δικής μας χώρας, πολύ περισσότερο που το 2018 σήμανε το τέλος των μνημονίων. Το επισημαίνω αυτό, διότι τα τελευταία χρόνια ζήσαμε μια απίστευτη καταστροφολογία εκ μέρους της ΝΔ και των προσκείμενων σε αυτή ΜΜΕ. Θα έλεγα ότι στο περιβάλλον αυτό και ο μέσος πολίτης πιστεύει ότι η Ελλάδα είναι «τριτοκοσμική» χώρα.
Με βούλα ΟΗΕ διαψεύδονται οι ισχυρισμοί αυτοί, αφού η πατρίδα μας κατατάσσεται στην πρώτη γραμμή των αναπτυγμένων χωρών και ειδικότερα στην 32η θέση μεταξύ 188 χωρών. Προσθέτω ότι σε Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης, η Ελλάδα υπερέχει εννέα χωρών-μελών της ΕΕ, κατά σειρά της Πολωνίας, της Λιθουανίας, της Σλοβακίας, της Λετονίας, της Πορτογαλίας (!), Ουγγαρίας, Κροατίας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας, με τις δύο τελευταίες βαλκάνιες γειτόνισσες να βρίσκονται πολύ χαμηλά στην κατάταξη, ισοβαθμώντας στην 52η θέση.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η Πορτογαλία υστερεί τουλάχιστον τεσσάρων χωρών κεντροευρωπαϊκών χωρών, ενώ ΝΔ και ΚΙΝΑΛ την εμφανίζουν ως μεταμνημονιακό success story. Ωστόσο, είναι βέβαιο ότι με κυβέρνηση της Αριστεράς και η χώρα αυτή κάνει σημαντικά βήματα, ιδιαίτερα στον τομέα των κοινωνικών δικαιωμάτων, κάτι που τα προαναφερθέντα κόμματα δεν εκτιμούν.
Προ κρίσης, η Ελλάδα κατατασσόταν άλλοτε στην 24η και άλλοτε στην 25η θέση, με βάση τον προαναφερθέντα Δείκτη. Σημειώνω επίσης ότι, στο μεταξύ, ανέβηκαν ψηλότερα από την χώρα μας τουλάχιστον τρεις χώρες της ΕΕ, όλες πρώην σοσιαλιστικές, η Εσθονία, η Τσεχία και η Σλοβενία. Ειδικότερα, Εσθονία ήταν 44η το 2006, όταν η Ελλάδα βρισκόταν στην 24η θέση.
Μήνυμα εκπέμπει και το γεγονός ότι η Έκθεση του 2019 κατατάσσει πρώτη τη Νορβηγία, δεύτερη την Ελβετία, τρίτη την Ιρλανδία, τέταρτη την Γερμανία και πέμπτο το Χονγκ Κονγκ (διατηρεί το βρετανικό σύστημα), ενώ ΗΠΑ και Βρετανία είναι στην 15η και 16η θέση, με την Ιαπωνία στη 19η. Με άλλα λόγια, τις πρώτες θέσεις καταλαμβάνουν χώρες με ισχυρό κοινωνικό κράτος.
Ζούμε περισσότερο από πολλούς Ευρωπαίους
Αισιόδοξο είναι και το στοιχείο ότι οι κάτοικοι αυτής της χώρας ζούμε περισσότερο από τους πιο πολλούς Ευρωπαίους, εξαιρουμένων των Ισπανών, Ιταλών, Σουηδών, Γάλλων και Μαλτέζων. Το ελληνικό προσδόκιμο ζωής υπολογιζόταν το 2018, στα 82,1 χρόνια, στα 83,4 για τους Ισπανούς και Ιταλούς, στα 82,7 για τους Σουηδούς, στα 82,5 για τους Γάλλους, στα 82,4 για τους Μαλτέζους.
Στο συγκεκριμένο δείκτη σημειώνεται κατάρρευση των χωρών του πρώην «υπαρκτού σοσιαλισμού», με προσδόκιμο ζωής για όλες κάτω των 80 χρόνων, με πιο τραγική την θέση της Βουλγαρίας και Ρουμανίας. Αν και όχι στην ΕΕ, ευρωπαϊκή χώρα είναι και η Ρωσία, που αντιμετωπίζει σοβαρότατο δημογραφικό πρόβλημα, με το προσδόκιμο ζωής στα 74,4 χρόνια.
Από την άλλη, στα τελευταία σκαλοπάτια της κλίμακας είναι χώρες της Αφρικής, γεμάτες πληγές από τοπικούς και εμφύλιους πολέμους, με την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία (52,8 χρόνια), Τσαντ (54 χρόνια) και Σιέρα Λεόνε (54,3 χρόνια) στις τελευταίες θέσεις. Προοδεύει όμως και η Αφρική, αφού το προσδόκιμο ζωής σε πολλές χώρες της ήταν στο παρελθόν κοντά στα 40 χρόνια.
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ
