Με συντριπτική πλειοψηφία η ολομέλεια της αμερικανικής Βουλής επικύρωσε διακομματικό ψήφισμα που ζητά την επιβολή ευρέων κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας ως αντίποινα για την στρατιωτική επέμβαση της στη βορειοανατολική Συρία. Το συγκεκριμένο ψήφισμα εγκρίθηκε από 403 βουλευτές, 225 Δημοκρατικούς και 176 Ρεπουμπλικάνους, ενώ καταψηφίστηκε από μόλις 16 βουλευτές.

Οι νομοθέτες και των δύο κομμάτων αποφάσισαν να προχωρήσουν στην επιβολή κυρώσεων παρά το γεγονός ότι ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε τις κυρώσεις που είχε επιβάλει με αφορμή την τουρκική εισβολή στη Συρία.

Το νομοσχέδιο H.R. 4695 προβλέπει:

• Την επιβολή κυρώσεων σε ανώτερους Τούρκους αξιωματούχους και απαγόρευσης εισόδου στις ΗΠΑ.

• Την απαγόρευση της μεταφοράς αμερικανικού στρατιωτικού υλικού το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στη Συρία.

• Την υποβολή σχεδίου από το Πεντάγωνο και το υπουργείο Εξωτερικών για την πρόληψη της επανεμφάνισης του Ισλαμικού Κράτους.

• Την επιβολή κυρώσεων κατά της τουρκικής κρατικής τράπεζας Halkbank και άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που διευκόλυναν μέσω συναλλαγών τη χρηματοδότηση της εισβολής στη Συρία.

• Την απαίτηση από την αμερικανική κυβέρνηση να επιβάλει τις κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας που προβλέπονται από τον νόμο CAATSA για την απόκτηση του ρωσικού αντιαεροπορικού και αντιπυραυλικού συστήματος S-400.

Μέχρι σήμερα δεν έχει επιβληθεί στη Τουρκία καμία από τις προβλεπόμενες κυρώσεις του νόμου CAATSA για την απόκτηση του συστήματος S-400, καθώς ο Λευκός Οίκος αποφάσισε να ασκήσει το δικαίωμα του για την εξάμηνη αναστολή των κυρώσεων. Η ισχύς της λήγει στις 31 Δεκεμβρίου, πάντως η αμερικανική νομοθεσία δίνει τη δυνατότητα στον πρόεδρο Τραμπ να ενεργοποιήσει ανά πάσα στιγμή τις κυρώσεις στην περίπτωση που αυτό κριθεί απαραίτητο.

Οι νομοθέτες και των δύο κομμάτων προχωρούν με τη ψήφιση του σχεδίου νόμου, παρά το γεγονός ότι ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε τις κυρώσεις που είχε επιβάλει με αφορμή την τουρκική εισβολή στη Συρία.

Η απόφαση με την οποία ζητείται από την κυβέρνηση να επιβληθούν κυρώσεις και περιοριστικά μέτρα στην Τουρκία για την εισβολή της στη βορειοανατολική Συρία θα πρέπει να εγκριθεί και από τη Γερουσία για να έχει πρακτικό αντίκρισμα.

Με συντριπτική πλειοψηφία η αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων

Παράλληλα, η Βουλή των Αντιπροσώπων ενέκρινε με συντριπτική πλειοψηφία ψήφισμα με το οποίο αναγνωρίζεται από τις ΗΠΑ η γενοκτονία των Αρμενίων. 

Η Βουλή, που ελέγχεται από τους Δημοκρατικούς, ενέκρινε με ψήφους 405 υπέρ έναντι 11 κατά το ψήφισμα αυτό που αναφέρει ότι είναι πολιτική των ΗΠΑ να μνημονεύουν ως γενοκτονία τη σφαγή 1,5 εκατομμυρίου Αρμενίων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία μεταξύ 1915-1923.

Πρόκειται για μια κίνηση η οποία αναμένεται να πυροδοτήσει νέες εντάσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Τουρκία.

Η γενοκτονία των Αρμενίων αναγνωρίζεται επίσημα από περίπου 30 χώρες αλλά και από μεγάλο μέρος της κοινότητας των ιστορικών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, από 1,2 ως 1,5 εκατ. Αρμένιοι σφαγιάστηκαν εν μέσω του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου από τα στρατεύματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που είχε συμμαχήσει τότε με τη Γερμανία και την Αυστροουγγαρία. Η Τουρκία αρνείται τη χρήση του όρου «γενοκτονία».

Τον Απρίλιο του 2017, λίγο καιρό αφότου έγινε ο ένοικος του Λευκού Οίκου, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε χαρακτηρίσει τη σφαγή των Αρμενίων το 2015 «μια από τις χειρότερες μαζικές φρικαλεότητες του 20ού αιώνα», αποφεύγοντας όμως επιμελώς να χρησιμοποιήσει τον όρο «γενοκτονία». Η τοποθέτησή του είχε προκαλέσει την οργή της Άγκυρας, που είχε καταγγείλει τον Αμερικανό πρόεδρο για «παραπληροφόρηση». Προτού εκλεγεί πρόεδρος το 2008, ο προκάτοχός του Μπαράκ Ομπάμα είχε δεσμευθεί ότι θα αναγνώριζε τη γενοκτονία των Αρμενίων, όρο όμως τον οποίο δεν πρόφερε ποτέ στη διάρκεια της θητείας του.

Έντονη η αντίδραση της Τουρκίας

Σήμερα, Τετάρτη, καταγράφηκε η πρώτη έμπρακτη αντίδραση της Άγκυρας, καθώς ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Τουρκία εκλήθη για εξηγήσεις. Το κρατικό πρακτορείο ανέφερε ότι ο πρεσβευτής Ντέβιντ Σάτερφιλντ εκλήθη στο υπουργείο Εξωτερικών.

Ήδη από χθες ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου σε ανάρτησή του στο Twitter υποστήριξε ότι η Τουρκία απέτρεψε ένα «μεγάλο παιγνίδι» με την εισβολή της στη βορειοανατολική Συρία — χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις — ενώ έκρινε πως η ψηφοφορία στη Βουλή των Αντιπροσώπων είχε στόχο να παρθεί «εκδίκηση» για αυτή τη στρατιωτική επιχείρηση.

«Εκείνοι τα σχέδια των οποίων ματαιώθηκαν στρέφονται σε αραχνιασμένες αποφάσεις. Οι κύκλοι που πιστεύουν ότι θα πάρουν εκδίκηση με αυτόν τον τρόπο κάνουν λάθος. Αυτή η επονείδιστη απόφαση εκείνων που εκμεταλλεύονται την ιστορία για πολιτικούς σκοπούς είναι άκυρη για την κυβέρνηση και τον λαό μας», ανέφερε ο Τούρκος ΥΠΕΞ.

Με ανακοίνωση της παράλληλα η τουρκική διπλωματία καταδίκασε και την προαναφερθείσα απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων να ζητήσει την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών επισήμανε στην ανακοίνωσή του ότι η απόφαση αυτή αντιβαίνει στη συμμαχία της Τουρκίας και των ΗΠΑ, συμμάχων στον Οργανισμό του Συμφώνου του Βόρειου Ατλαντικού.

Στην ανακοίνωσή του το τουρκικό ΥΠΕΞ ανέφερε ότι το ψήφισμα αυτό αντίκειται στη διμερή συμφωνία της Ουάσιγκτον και της Άγκυρας τη 17η Οκτωβρίου για την κήρυξη κατάπαυσης του πυρός, η οποία ανέστειλε την τουρκική στρατιωτική επιχείρηση. Ακόμη, κάλεσε την κυβέρνηση των ΗΠΑ να λάβει μέτρα για να αποφευχθούν κινήσεις οι οποίες θα βλάψουν περαιτέρω τους διμερείς δεσμούς.

Επιπλέον, η τουρκική εθνοσυνέλευση καταδίκασε επίσης την κίνηση της Βουλής των ΗΠΑ.

Το κοινοβούλιο της Τουρκίας «μετά λύπης του καταδικάζει και απορρίπτει την υιοθέτηση εκ μέρους της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ ορισμένων θέσεων για τη λεγόμενη γενοκτονία των Αρμενίων (…) παρά τις αντιρρήσεις ορισμένων μελών που έχουν σοφία και συνείδηση», ανέφερε το τουρκικό ψήφισμα.

Η απόφαση αυτή στηρίχθηκε από το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και την αντιπολίτευση, δηλαδή το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP), το «Καλό» (IYI) κόμμα και το Κόμμα Εθνικής Δράσης (MHP).

Αναφορικά με τις κυρώσεις, η εθνοσυνέλευση ανέφερε ότι η απειλή επιβολής τους είναι «απλώς μια προσπάθεια να εκβιαστεί» η Άγκυρα. «Η Τουρκία ουδέποτε υπέκυψε σε οποιονδήποτε εκβιασμό», τόνισε στην απόφασή της.

Το Γερεβάν ευχαριστεί την Ουάσινγκτον για το ιστορικό ψήφισμα

Παράλληά, η Αρμενία ευχαρίστησε σήμερα τις ΗΠΑ για το "ιστορικό ψήφισμα" της Βουλής των Αντιπροσώπων, η οποία αναγνώρισε επισήμως την γενοκτονία των Αρμενίων, προκαλώντας την οργή της Τουρκίας.

Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν χαιρέτισε την "ιστορική ψήφο" σε μήνυμά του στο Twitter, στο οποίο σημειώνει ότι η απόφαση αυτή "είναι ένα θαρραλέο βήμα προς την αλήθεια και την δικαιοσύνη στην ιστορία, που θα προσφέρει επίσης παρηγοριά σε εκατομμύρια απογόνους των επιζώντων της γενοκτονίας των Αρμενίων".

"Η Αρμενία χαιρετίζει τα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων για την αποφασιστική και εντυπωσιακή ψήφο τους (...), η οποία δείχνει την απέραντη πίστη τους στην αλήθεια, την δικαιοσύνη, την ανθρωπότητα, την αλληλεγγύη και την παγκόσμια αξία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων", ανακοίνωσε παράλληλα το υπουργείο Εξωτερικών της Αρμενίας.

Το ίδιο αίσθημα είχαν και πολλοί Αρμένιοι στους δρόμους του Γερεβάν.

"Είμαι πολύ χαρούμενος που οι ΗΠΑ αναγνώρισαν τελικά την γενοκτονία των Αρμενίων", δήλωσε ο 69χρονος υποδηματοποιός Κοριούν Χακομπιάν στο AFP.

"Τώρα κι άλλες χώρες θα ακολουθήσουν το παράδειγμα των ΗΠΑ", σημείωσε.

Μερικοί Αρμένιοι υποβάθμισαν ωστόσο την σημασία του αμερικανικού αυτού ψηφίσματος, υπενθυμίζοντας ότι πρόκειται για μια απόφαση που ελήφθη την ώρα που υπάρχει μεγάλη ένταση στις σχέσεις ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και την Άγκυρα, τους δύο συμμάχους στους κόλπους του ΝΑΤΟ.

"Η γενοκτονία εξακολουθεί να αποτελεί ένα πολιτικό εργαλείο, ένα χαρτί που μπορούν να παίξουν οι παγκόσμιες δυνάμεις", δήλωσε στο AFP ο Σουρέν Μανουκιάν, ιστορικός του Μουσείου της Γενοκτονίας στο Γερεβάν, και ζήτησε να εξεταστεί η "απόφαση αυτή μέσα από το πρίσμα της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ απέναντι στην Τουρκία".

Πληροφορίες: ΑΜΠΕ, Reuters, AFP