Η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, η προστασία της εργασίας, η δικαιότερη φορολογία, η τόνωση της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης, καθώς και η δημιουργία ενός δημοκρατικού και αποτελεσματικού κράτους που σέβεται τα δικαιώματα των πολιτών ήταν οι βασικοί άξονες της πολιτικής μας. Πετύχαμε την αναβάθμιση της διεθνούς θέσης της Ελλάδας, και δημιουργήσαμε συνθήκες δημοσιονομικής ασφάλειας, εκσυγχρονίζοντας την κρατική διοίκηση. Αυτά τα αναγνωρίζουν και οι πιο δύσπιστοι πολίτες, όταν τους τα λέμε, στις περιοδείες, αλλά δεν είναι γενικά γνωστά. Τα καταφέραμε μέσα σε δύσκολες συνθήκες, με σκληρούς συμβιβασμούς και με πολλή δουλειά.
Η σκέψη στην πράξη
Στις 7 Ιουλίου ζητάμε την ψήφο των πολιτών, για να στηρίξουν το σχέδιό μας, για την επόμενη μέρα. Στις 8 Ιουλίου, ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι το μεγάλο κόμμα της ελληνικής και ευρωπαϊκής αριστεράς. Η ευθύνη μας μεγάλη. Η εκλογική μάχη θα είναι νικηφόρα, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα. Πρέπει να αρχίσουμε μια μεγάλη συζήτηση για το όραμα της Αριστεράς του 21ου αιώνα.
Θα μου πείτε τα σημαντικά είναι η καθημερινότητα, η ανάπτυξη, οι εργαζόμενοι. Θεωρητικές συζητήσεις και φιλοσοφίες μπορούν να περιμένουν. Και όμως, η Αριστερά ήταν πάντα η σκέψη στην πράξη. Το πρόβλημα δεν είναι ότι έχουμε πολλή θεωρία και λίγη πράξη, αλλά ακριβώς το αντίθετο. Πολλές αστοχίες της «πρώτης φοράς Αριστερά» ήταν αποτέλεσμα περιορισμένης θεωρητικής κατανόησης και ελλιπούς ανάλυσης της συγκεκριμένης κατάστασης.
Χωρίς εγχειρίδιο ή συνταγή
Δεν έχουμε βέβαια εγχειρίδιο ή συνταγή να την πάρουμε από το ράφι και να την εφαρμόσουμε. Και οι δύο ιστορικές εκφάνσεις της Αριστεράς του 20ού αιώνα, ο υπαρκτός σοσιαλισμός και η σοσιαλδημοκρατία, απέτυχαν. Η έλλειψη δημοκρατίας και οι αδυναμίες του συγκεντρωτικού οικονομικού μοντέλου οδήγησαν τα κομμουνιστικά κράτη στην παρακμή και την πτώση. Η σοσιαλδημοκρατία ήταν το μεγάλο ευρωπαϊκό επίτευγμα του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα. Το κοινωνικό κράτος, ένας εύθραυστος συνδυασμός καπιταλισμού και δημοκρατίας, κατάκτηση των εργατικών αγώνα, αλλά και παραχώρηση του καπιταλισμού. Το 1989 άνοιξε τον δρόμο για την επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού.
Τα μεγάλα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα αποδέχτηκαν τη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, τις ιδιωτικοποιήσεις των δημόσιων πόρων και των κοινών αγαθών, την απορρύθμιση των αγορών, τον περιορισμό και την περιφρόνηση της δημοκρατίας. Η πασοκοποίηση ήταν το αναπόφευκτο αποτέλεσμα της ιδεολογική τους αποστασίας.
Έλλειμμα κοινωνικής γείωσης
Αλλά και εμείς υποφέραμε από ένα έλλειμμα κοινωνικής γείωσης. Έγιναν κινήσεις πολιτικών συμμαχιών με πρόσωπα και οργανώσεις, που δεν βασίστηκαν σε ταξικές, εισοδηματικές ή ιδεολογικές αναφορές. Εγκαταλείφθηκαν τα κινήματα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο, τόσο στην άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και στη δημιουργία των θετικών εκλογικών αποτελεσμάτων. Με άλλα λόγια, δεν υπήρξε αντιστοίχιση ανάμεσα στο πολιτικό μήνυμα, την ιδεολογική ηγεμονία και το πολιτικό προσωπικό. Τον τελευταίο χρόνο, μετά την έξοδο από τα μνημόνια, οι κινήσεις της κυβέρνησης στράφηκαν, σωστά, προς τη βελτίωση της καθημερινότητας. Αλλά αυτό από μόνο του δεν αρκεί.
Η δυναμική του ιδεολογικού οράματος
Ίσως, λοιπόν, να παραμερίσαμε περισσότερο από όσο έπρεπε το όραμά μας, το ιδεολογικό μας στίγμα. Διότι, αν πραγματικά συζητάς περί ιδεολογικής ηγεμονίας και προσπαθείς να αντιστοιχίσεις το εκλογικό σου ποσοστό με μια ισχυρή κοινωνική βάση, χρειάζεσαι και έναν κοινό τόπο ιδεών και πεποιθήσεων. Καθώς ήμασταν αφοσιωμένοι στη χάραξη πολιτικής, που θα συνδύαζε την οικονομική ανάπτυξη, με το κοινωνικό κράτος και την προστασία των δικαιωμάτων, δεν λάβαμε επαρκώς υπόψη τη δυναμική του ιδεολογικού οράματος. Αυτό θα μας οδηγήσει σε μια καταστατική ανασύσταση του πολιτικού σκηνικού, σε μια οργανική συνάφεια πολιτικής και κοινωνίας, όχι μόνο σε επίπεδο χάραξης πολιτικής, αλλά και σε επίπεδο πολιτικών και συναισθηματικών δεσμών. Παραδείγματος χάριν, η λαϊκή θρησκευτικότητα ή ο δημοκρατικός πατριωτισμός, που υπήρξαν στοιχεία του δικού μας αφηγήματος, δεν διατυπώθηκαν με καθαρό τρόπο, που θα εμφάνιζαν την Αριστερά ως τον πραγματικό εκφραστή τους.
Ο δημοκρατικός πατριωτισμός, που εκφράστηκε με τον καλύτερο τρόπο στις Πρέσπες, η σύνδεση των προτοσοσιαλιστικών αξιών του Χριστιανισμού με την προοδευτική Νέα Αριστερά θα βοηθούσε την κοινωνική μας ενσωμάτωση και τη σύνδεση του απελευθερωτικού οράματος, με την ψυχική οικονομία των πολιτών.
Αυτόν τον κοινό τόπο, της ιδεολογικής, συναισθηματικής και ψυχικής συνέχειας βρίσκουμε μπροστά μας στα καφενεία, τις λαϊκές αγορές και σωματεία. Πρέπει να αποτελέσει μία από τις βάσεις εκκίνησης της επόμενης μέρας.
Έτσι φτιάχνεται μια όμορφη σχέση
Πετύχαμε να καθιερωθούμε ως η κύρια πολιτική δύναμη της χώρας, που τραβάει τις διαχωριστικές γραμμές του κοινωνικού κράτους και των δικαιωμάτων, για να συμπεριλάβει, όσο το δυνατόν περισσότερες φωνές της αριστεράς και της προόδου. Είμαστε ένα κόμμα σε κίνηση, όπως το σύνολο της κοινωνίας. Μπήκαμε με όρεξη σε αυτή τη μάχη και μιλάμε δημιουργικά με τους πολίτες. Πετύχαμε πολλά, αποτύχαμε σε κάποια. Θα προσπαθήσουμε ξανά και θα πετύχουμε περισσότερα. Έτσι φτιάχνεται μια όμορφη σχέση και, όχι απίθανο, μια εκλογική νίκη.
* Ο Κ. Δουζίνας είναι υποψήφιος βουλευτής Α Πειραιά με τον ΣΥΡΙΖΑ.
