Μέγιστο πολιτικό και ηθικό ζήτημα αποτελεί σύμφωνα με την κυβέρνηση η χθεσινή αποκάλυψη της «Εφ.Συν.» για την άσκηση ποινικής δίωξης για το κακούργημα της απιστίας «από κοινού και κατ’ εξακολούθηση» στο ανώτατο τραπεζικό στέλεχος της Τραπέζης της Ελλάδος και στενό συνεργάτη του Γιάννη Στουρνάρα.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος αναφέρθηκε στα «θαλασσοδάνεια» ύψους 800.000 ευρώ του Γιώργου Πάσχα, πρώην επιθεωρητή της Εθνικής Τράπεζας και νυν επόπτη της ΤτΕ για τις δανειοδοτήσεις επιχειρήσεων, ζητώντας εξηγήσεις από τον Γ. Στουρνάρα για τον τρόπο με τον οποίο διοικείται σήμερα η Τράπεζα της Ελλάδος.
Την ίδια στιγμή, την παραίτηση του Γ. Στουρνάρα ζήτησε ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας, Παύλος Πολάκης. «Το δεξί χέρι του Γ. Στουρνάρα, ο κ. Γ. Πάσχας, δεν έχει αποπληρώσει ούτε μισό ευρώ. Γεννώνται ορισμένα ερωτήματα. Δεν ντρέπεται ο κ. Στουρνάρας να στέλνει αυτόν τον άνθρωπο να εκπροσωπεί την ΤτΕ στην εξεταστική της Βουλής για τα δάνεια των κομμάτων; Αυτός ο άνθρωπος εποπτεύει τις τράπεζες.
Δεν ντρέπεται να τον έχει ακόμα στη θέση του; Εγώ τον πήρα τηλέφωνο και του είπα “ορθώς με έλεγξες, αλλά κάνε το και για τους διπλανούς, κάνε το για αυτούς που χρεοκόπησαν τη χώρα”. Είναι ακόμα στη θέση του ο κ. Πάσχας; Εχει την ευθιξία ο κ. Στουρνάρας να παραιτηθεί; Αν ντρέπεται πρέπει σήμερα να παραιτηθεί», δήλωσε χθες στο περιστύλιο της Βουλής ο Π. Πολάκης. Παράλληλα και ο Δ. Τζανακόπουλος σχολίασε τα δύο μέτρα και δύο σταθμά που επέδειξε ο Γ. Στουρνάρας ως προς την υπόθεση του «απολύτως νόμιμου δανείου του Π. Πολάκη» και τα ακαριαία αντανακλαστικά που είχε δείξει τότε σε σχέση με τη χθεσινή σιωπή του για την υπόθεση.
Έμμεση τοποθέτηση
Όπως σχολιάζει σήμερα (Πέμπτη 28/3) η «Εφ.Συν.», ο κεντρικός τραπεζίτης επέλεξε να μην τοποθετηθεί επισήμως για τη δίωξη σε βάρος του συνεργάτη του και κατά συνέπεια φαίνεται να συντάσσεται με τη χθεσινή τοποθέτηση του Γ. Πάσχα.
Ο τελευταίος υποστήριξε με γραπτή δήλωσή του: «Ουδέποτε είχα, ούτε έχω οποιαδήποτε ληξιπρόθεσμη οφειλή από δάνειο ή οποιαδήποτε αιτία προς την Εθνική Τράπεζα ή άλλη τράπεζα». Μάλιστα στην ανακοίνωση που εξέδωσε η Τράπεζα της Ελλάδος ο κ. Πάσχας χαρακτηρίζει συκοφαντικό το δημοσίευμα της «Εφημερίδας των Συντακτών» και κάνει λόγο για «προφανή κίνητρα», τα οποία όμως ούτε κατονομάζει ούτε περιγράφει.
Το ζήτημα βέβαια δεν έχει να κάνει με την «Εφ.Συν.» και το ρεπορτάζ της, αλλά με τα όσα αποκαλύπτονται στην ποινική δίωξη την οποία άσκησε ο επίκουρος εισαγγελέας Διαφθοράς κατά του κ. Πάσχα.
Ο εισαγγελέας δεν έκρινε ικανοποιητικές τις εξηγήσεις του κ. Πάσχα στην ανωμοτί κατάθεση που έδωσε, ενώ σύμφωνα με τις πληροφορίες μας διαπιστώνει ότι δεν έχει καταβάλει ούτε καν ένα ελάχιστο μέρος του κεφαλαίου που χορηγήθηκε ή των αναλογούντων τόκων. Εξάλλου είναι δεδομένο ότι δεν ελήφθη από την πλευρά της Εθνικής Τράπεζας οποιαδήποτε εξασφάλιση απέναντι στα δάνεια του κ. Πάσχα, αλλά αντίθετα δίνονταν αλλεπάλληλες αναιτιολόγητες παρατάσεις επί μια δεκαετία για την αποπληρωμή και των τριών προσωπικών δανείων, με το συνολικό ποσό μαζί με τους τόκους να ξεπερνά σήμερα τα 800.000 ευρώ.
Η Εισαγγελία Διαφθοράς κρίνει ότι πρόκειται για προσωπικά δάνεια τα οποία δεν θα μπορούσαν να έχουν συναφθεί χωρίς τη δική του προτροπή, ενώ -σε αντίθεση με τον ίδιο- άλλα στελέχη της τράπεζας επέλεξαν να ρευστοποιήσουν τις μετοχές τους και να εξαλείψουν ή να απομειώσουν τα χρέη τους. Ο Γιώργος Πάσχας είναι από το 2012 στέλεχος της Τραπέζης της Ελλάδος και από το 2014 διευθυντής Επιθεώρησης Εποπτευόμενων Εταιρειών της κεντρικής τράπεζας.
Η υπόθεση ανοίγει τον ασκό του Αιόλου ως προς το πώς λειτουργούσε επί χρόνια το τραπεζικό σύστημα καθώς ανεξάρτητα από την υπόθεση Πάσχα, ποινική διερεύνηση οφείλει να γίνει και κατά όλων των άλλων αντίστοιχων στελεχών, όλων των μελών των διοικητικών συμβουλίων, των επιτροπών ελέγχου, των διευθυντικών εσωτερικών ελεγκτών και των ορκωτών ελεγκτών. Επιπλέον όλες οι εποπτικές αρχές που παρέλειψαν να ενεργήσουν βάσει αρμοδιοτήτων οφείλουν επίσης να ελεγχθούν ως προς τις ποινικές τους ευθύνες
Ο πρόεδρος της εξεταστικής επιτροπής της Βουλής που διερεύνησε τη νομιμότητα των δανείων κομμάτων και ΜΜΕ, Αντώνης Μπαλωμενάκης, δηλώνει στην «Εφ.Συν.»:
«Η πληροφορία της «Εφημερίδας των Συντακτών» θέτει με επιτακτικό τρόπο ζητήματα τραπεζικής διαφάνειας. Η είδηση είναι περισσότερο ανησυχητική καθώς, σύμφωνα με τις πληροφορίες, αφορά ανώτατο τραπεζικό στέλεχος με κεντρικό ρόλο στον κρίσιμο τομέα της Επιθεώρησης Εποπτευόμενων Εταιρειών της Τραπέζης της Ελλάδος. Πρόκειται για τον τομέα που ερευνά τη νομιμότητα στη χορήγηση και την εξυπηρέτηση των δανείων και έχει συνεπώς την αποστολή να εντοπίζει περιπτώσεις μη νόμιμης ή χαριστικής δανειοδότησης.
»Κατά τη διάρκεια των εργασιών της εξεταστικής επιτροπής της Βουλής που ερεύνησε τα δάνεια σε κόμματα και ΜΜΕ αναφέρθηκαν, ως γνωστόν, περιπτώσεις τέτοιων ύποπτων δανείων προς τα κόμματα Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ αλλά και σε μεγιστάνες των μέσων, που είχαν δοθεί με καταστρατήγηση ή παράκαμψη των τραπεζικών κανόνων. Δεν μπορώ να αποκλείσω να παρασιωπήθηκαν ή να υποβαθμίστηκαν ανάλογες περιπτώσεις στους ελέγχους εκ μέρους της κεντρικής τράπεζας. Σε κάθε περίπτωση είναι ένα θέμα που ξανανοίγει και πρέπει, με ευθύνη της ηγεσίας της Τραπέζης της Ελλάδος, να ερευνηθεί σε βάθος».
Σε μια μαραθώνια συνεδρίαση της εξεταστικής επιτροπής για τα «θαλασσοδάνεια» κομμάτων και ΜΜΕ στις 29/9//2016 ο Γ. Πάσχας κλήθηκε ως μάρτυρας και απάντησε στις ερωτήσεις των βουλευτών με την ιδιότητα του στελέχους ειδικευμένου στους ελέγχους των δανείων των επιχειρήσεων.
Αρκετές φορές στη διάρκεια της συνεδρίασης οι βουλευτές επισήμαναν και τις ευθύνες των τραπεζικών στελεχών στην πολιτική δανεισμού χωρίς εξασφαλίσεις και στις ειδικές νομοθετικές ρυθμίσεις που έσπευδαν να τους απαλλάσσουν από ευθύνες και κυρίως από μελλοντικές κατηγορίες.
Ηταν χαρακτηριστική η απάντηση που έδωσε ο κ. Πάσχας σε ερώτηση βουλευτή για το αν οι κατηγορίες που απαγγέλθηκαν εναντίον του πρώην οικονομικού υπευθύνου του ΠΑΣΟΚ για τα απλήρωτα δάνεια που αβγάτιζαν ακόμα και στη διάρκεια της κρίσης θα έπρεπε να αφορούν και το τραπεζικό στέλεχος που συνέπραξε είτε στη χορήγηση είτε στις ανακεφαλαιοποιήσεις: «Απ’ ό,τι καταλαβαίνω, είναι καθαρά εξέλιξη μιας εισαγγελικής έρευνας. Τι να σας πω; Σας μιλάω ειλικρινά, δεν προσπαθώ να μην απαντήσω, αλλά είναι κάτι το οποίο φεύγει από τα θέματα της Τραπέζης της Ελλάδος.
»Ο εισαγγελέας ο οποίος χειρίζεται την υπόθεση, αν θα απαγγείλει και πού θα απαγγείλει κατηγορίες είναι δική του δουλειά. Αν απαγγελθούν κατηγορίες σε στέλεχος της τράπεζας, το οποίο είναι εν ενεργεία στέλεχος, και καταδικαστεί, ε, φυσικά, δεν θα μπορεί να είναι στη θέση του, αν με ρωτάτε αυτό».
Είπε αλήθειες
Με τις απαντήσεις του ο κ. Πάσχας ηθελημένα ή άθελά του περιέγραψε την αμέριστη και διαχρονική εύνοια των τραπεζών απέναντι στα δύο κόμματα Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ και στα μεγάλα ΜΜΕ: «Ο έλεγχος του 2014 περιλάμβανε διάφορα αντικείμενα. Ενα από τα αντικείμενα ήταν οι διαδικασίες εφαρμογής της πιστοδοτικής πολιτικής που έχει η τράπεζα. Για να διαπιστώσουμε κατά πόσο η τράπεζα εφαρμόζει την πιστοδοτική πολιτική της, επιλέξαμε δείγμα. Μέσα στο συγκεκριμένο δείγμα δεν ήταν τα κόμματα (!)».
Τόσο απλά και τόσο καθαρά, τέλος, αποσαφήνισε: «Ολα αυτά, μαζί πλέον με την ελεγκτική εμπειρία, διότι για να μπορέσεις να δεις εάν η πιστοδοτική πολιτική είναι σύμφωνα με τους κανόνες, θα πρέπει να πάρεις δάνεια. Αρα, θα πρέπει να ξέρεις να ελέγξεις δάνεια. Μετά βγάζεις μια εικόνα». Ηταν άραγε αυτή η αιτία που το συγκεκριμένο εποπτεύον στέλεχος πήρε τα τρία συνεχόμενα προσωπικά δάνεια;
Ενα, δύο τρία... πολλά «μετοχοδάνεια»
Επίσης, το απόγευμα της Τετάρτης έγινε γνωστό ότι η εισαγγελική έρευνα συνεχίζεται για άλλα 70 δάνεια από συγκεκριμένη τράπεζα, αντίστοιχα με αυτά του κ. Πάσχα, εναντίον του οποίου έχει ήδη ασκηθεί κακουργηματική ποινική δίωξη για δάνεια που έλαβε ενόσω εργαζόταν στο υπό έλεγχο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα.
Τα επίμαχα δάνεια είναι στην πλειονότητά τους «μετοχοδάνεια» (stock options), ποσά δηλαδή που χορηγήθηκαν για αγορά μετοχών με εγγυήσεις (collateral) την ίδια τη (μεταβαλλόμενη) αξία των εν λόγω τίτλων.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ΑΠΕ, «η υπόθεση αξιολογείται ως ιδιαίτερα σοβαρή από δικαστικές πηγές γιατί αφορά ιδιαίτερα μεγάλα ποσά που κατευθύνθηκαν στο Χρηματιστήριο, ενώ από τις ελεγχόμενες χορηγήσεις σε τραπεζικούς υπαλλήλους, κάποιες φέρεται να ξεπερνούν τα 800 χιλιάδες ευρώ, ποσό που τελικώς καταλογίζεται στην περίπτωση του νυν στελέχους της ΤτΕ που πλέον είναι κατηγορούμενος».
