Διανύουμε αναμφισβήτητα μία περίοδο πυκνή αναφορικά με τις εξελίξεις στα εργασιακά, ένα ζήτημα που οριοθετεί εκ νέου τον πολιτικό ανταγωνισμό και παράγει πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα.
Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, έχει θέσει στην κορυφή της ατζέντας την προσπάθεια για επιβολή (σε κάποιο, τουλάχιστον, βαθμό) της κανονικότητας, σε μία αγορά εργασίας που έως τώρα ήταν πλήρως απορρυθμισμένη.
Αφήνοντας στην άκρη (καθώς έχουμε αναφερθεί αναλυτικά) την επαναφορά των βασικών αρχών των συλλογικών διαπραγματεύσεων (που μέχρι τώρα έχει οδηγήσει στην επέκταση 8 κλαδικών συμβάσεων) και την αύξηση του κατώτατου μισθού, χωρίς την απαράδεκτη διάκριση σε βάρος των εργαζόμενων κάτω των 25 ετών, αξίζει να σταθούμε σε μία παρέμβαση που έχει βελτιώσει αρκετά την καθημερινότητα χιλιάδων εργαζομένων:
«Με την αλλαγή των διατάξεων για δήλωση της υπερωρίας/υπερεργασίας και την αποσαφήνιση της διαδικασίας, πολλοί εργαζόμενοι είδαν να για πρώτη φορά να τηρείται επιτέλους το ωράριο, αναρωτιούνται γιατί αυτό δεν είχε γίνει νωρίτερα και μεταξύ τους αναφωνούν: "Ζήτω το ΕΡΓΑΝΗ" (σ.σ.: το πληροφοριακό σύστημα στο οποίο δηλώνεται εκ των προτέρων η υπερωριακή απασχόληση)», γράφει η Γιώτα Λαζαροπούλου, πρόεδρος των εργαζόμενων στην πρώην ΕθνοData της Εθνικής Τράπεζας, σε πρόσφατο άρθρο της, με το οποίο αποδομεί την επιχειρηματολογία του ΣΕΒ, ο οποίος είναι και ο μόνος, ίσως, που «γκρινιάζει» στη δημόσια σφαίρα για την επιβολή κανόνων στις υπερωρίες.
Από την πλευρά τους, εργαζόμενοι και σωματεία εκφράζουν την ικανοποίησή τους για την τήρηση του ωραρίου, η οποία μέχρι πρόσφατα φάνταζε όνειρο θερινής νυχτός. Πλέον, όπως αναδείξαμε σε αναλυτικό δημοσίευμα, οι ίδιοι οι εργοδότες ζητούν επιτακτικά την αυστηρή τήρηση του ωραρίου από τους... εργαζόμενους.
Το ίδιο συμβαίνει και στον χώρο των τραπεζών, ειδικά μετά τα τσουχτερά πρόστιμα που έχουν κληθεί να πληρώσουν τα πιστωτικά ιδρύματα, τα οποία κατά κόρον απασχολούσαν εργαζόμενους εκτός ωραρίου, χωρίς να καταβάλλουν την πρόσθετη αμοιβή για τις υπερωρίες αυτές.
Έχουμε καταγράψει ακόμα και φαινόμενα «δραπέτευσης» εργαζομένων από την έξοδο κινδύνου (Alpha Bank) προκειμένου να μην επιβληθεί πρόστιμο για την αδήλωτη υπερεργασία ενώ, πρόσφατα, υποκατάστημα της τράπεζας Περαιώς υπέστη τις συνέπειες του νέου νομοθετικού πλαισίου, βάζοντας τριήμερο «λουκέτο».
Έτσι, όπως αναφέρει η έγκυρη «Ναυτεμπορική» και επιβεβαιώσαμε και στο Left.gr, οι τράπεζες αποφάσισαν να τηρήσουν το ωράριο των συναλλαγών: «μετά τις 2.30 μ.μ. δεν θα εκτελείται καμία συναλλαγή στα καταστήματα των τραπεζών, ακόμα και εάν ο πελάτης είναι μέσα ενώ, τελευταία συναλλαγή είναι εκείνη που εξυπηρετείται με τον πελάτη ο οποίος βρίσκεται ήδη στο ταμείο κατά τη λήξη του ωραρίου λειτουργίας». Όπως αναφέρουν συνδικαλιστικά στελέχη, ο «κανόνας» εφαρμόζεται ήδη σε τράπεζες της Αθήνας (συγκεκριμένα σε υποκαταστήματα της Πειραιώς) και αναμένεται να εφαρμοστεί συνολικά, σε όλη τη χώρα.
«Το κόστος της ΕΡΓΑΝΗΣ για υπερωρίες κρίνεται ιδιαιτέρως βαρύ για τα πιστωτικά ιδρύματα, που έτσι κι αλλιώς μειώνουν δραματικά τα καταστήματά τους και ρίχνουν το βάρος τους σε έναν και μόνον άξονα: τις ηλεκτρονικές συναλλαγές», σημειώνει χαρακτηριστικά η οικονομική εφημερίδα.
Το νέο «καθεστώς» δικαιώνει και τους συνδικαλιστικούς αγώνες που έχουν δοθεί στον κλάδο αυτό δεδομένου ότι, μέχρι σήμερα, η παραμονή πελατών μετά το πέρας του θεσμοθετημένου ωραρίου συναλλαγών, εθεωρείτο κάτι παραπάνω από αυτονόητη.
Η Πειραιώς ως λαγός;
Ωστόσο, κάθε άλλο παρά ρόδινα είναι τα πράγματα για τους εργαζόμενους στις τράπεζες.
Άλλωστε, έχουν «χορτάσει» από εθελούσιες εξόδους και ελαστικές μορφές εργασίας -μην ξεχνάμε ότι μεγάλο μέρος του προσωπικού, ίσως και πάνω από το 10%, εργάζεται υπό εργολαβικό καθεστώς- και σίγουρα γνωρίζουν από πρώτο χέρι ποιες μορφές μπορεί να πάρει η εργοδοτική ασυδοσία, προκειμένου να επιτευχθεί η «μείωση του εργατικού κόστους».
Η ανησυχία των εργαζομένων έχει κορυφωθεί τις τελευταίες ημέρες, μετά την κίνηση της διοίκησης της τράπεζας Πειραιώς να εμφανίσει «πρόταση» προς τους εργαζόμενους, για εθελοντική μερική απασχόληση και για εθελοντική άδεια 12 ημερών το μήνα άνευ αποδοχών, λειτουργώντας, όπως φοβούνται οι εργαζόμενοι, ως «λαγός» ευρύτερων εξελίξεων.
Και τούτο διότι, η συγκεκριμένη πρωτοβουλία, ερμηνεύεται σαν ένδειξη των προθέσεων των τραπεζιτών να χρησιμοποιήσουν νέα «εργαλεία», με στόχο την περαιτέρω συρρίκνωση του προσωπικού των τραπεζών. Η αίσθηση που επικρατεί είναι ότι οι διοικήσεις των τραπεζών θα συνεχίσουν και τα επόμενα χρόνια να ωθούν εργαζόμενους προς την πόρτα της εξόδου -λόγω και του περιορισμού των συναλλαγών στα τραπεζικά καταστήματα - ώστε να περιοριστεί το μισθολογικό κόστος και να ενισχυθεί η κερδοφορία των τραπεζικών ιδρυμάτων.
Υπενθυμίζεται, ότι προ έτους, όπως είχαμε γράψει και στο Left.gr, η διοίκηση της «Πειραιώς» είχε επιχειρήσει την απόσπαση και μεταφορά του προσωπικού των υπηρεσιών ασφάλειας σε εταιρείες εκτός τράπεζας (είπαμε, οι εργολαβίες έχουν γίνει πατέντα), μεθόδευση η οποία, τελικά, δεν υλοποιήθηκε.
Ο Σύλλογος Εργαζομένων στις Υπηρεσίες της τράπεζας Πειραιώς κάνει λόγο για δημιουργία τεχνητού κλίματος ανασφάλειας, φόβου και τρομοκρατίας, με σκοπό εργαζόμενοι να οδηγηθούν «οικειοθελώς» στην έξοδο, φοβούμενοι τα χειρότερα.
Μάλιστα, η «Ναυτεμπορική» μας θυμίζει ότι από τις 60.000 προσωπικό στις τράπεζες το 2010, ο αριθμός αυτός έφθασε κοντά στις 40.000 στο τέλος της περασμένης χρονιάς, ενώ τα σημεία παρουσίας των τραπεζών από 3.743 σημεία το 2010 έφθασαν σε 2.049 το 2017. «Η εκτίμηση είναι πως οι τράπεζες θα συνεχίσουν τις προσπάθειες με εθελούσιες εξόδους, οι οποίες ίσως να έχουν πιο στοχευμένο χαρακτήρα», τονίζει η εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις ανησυχίες των εργαζομένων.
Ένα βήμα παραπέρα το πάει η (επίσης έγκυρη στα οικονομικά ζητήματα) «Καθημερινή», αναφερόμενη σε «εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών», σύμφωνα με τις οποίες «η μείωση των υπαλλήλων θα φτάσει ακόμα και τις 10.000 την προσεχή τριετία, περιορίζοντας τις θέσεις στον κλάδο περίπου στις μισές σε σχέση με αυτές που υπήρχαν το 2010»...
Συμπέρασμα; Όσες καίριες παρεμβάσεις για την αποκατάσταση των εργασιακών δικαιωμάτων και αν γίνουν σε θεσμικό επίπεδο, χωρίς την κινητοποίηση των εργαζομένων και των σωματείων τους, τα οποία (πρέπει να) αξιοποιούν και τα εργαλεία που τους δίνει η εργατική νομοθεσία, δύσκολα θα αποτραπούν τα σχέδια των τραπεζών. Οι άμεσες αντιδράσεις απέναντι στην «πρόταση» της Πειραιώς, προμηνύουν έναν θερμό συνδικαλιστικό χειμώνα στον χώρο αυτό, με θετική έκβαση, ελπίζουμε, για τους εργαζόμενους.
