Το μεγαλύτερο στοίχημα που έθεσε η κυβέρνησή μας στον χώρο της Παιδείας είναι η αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Το υποβαθμισμένο και απαξιωμένο στα μάτια της κοινωνίας Επαγγελματικό Λύκειο να βρει τη θέση που του αξίζει και που δικαιούται. Όλο αυτό το διάστημα προσπαθήσαμε να ανταποκριθούμε σ’ αυτή την πρόκληση. Ορισμένα από τα μέτρα που λάβαμε περιγράφονται στη συνέχεια.

• Επαναλειτούργησαν στα ΕΠΑΛ όλοι οι τομείς και οι ειδικότητες που είχε καταργήσει η προηγούμενη κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ το εφιαλτικό καλοκαίρι του 2013.

• Επανήλθαν στη δουλειά οι 2.500 εκπαιδευτικοί της επαγγελματικής εκπαίδευσης, που ο Μητσοτάκης είχε θέσει σε διαθεσιμότητα το 2013. Με νομοθετική μάλιστα ρύθμιση, ο χρόνος της διαθεσιμότητας θεωρείται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας.

• Δόθηκε στους μαθητές των ΕΠΑΛ το δικαίωμα εισαγωγής και στα Πανεπιστήμια, μέσω των ειδικών πανελλαδικών εξετάσεων. Το 2017 το ποσοστό των θέσεων ήταν 1%, ενώ από το 2018 το αυξήσαμε στο 5%. Ένα από τα «ταμπού», ότι δηλαδή τα παιδιά των ΕΠΑΛ «δεν είναι για τα Πανεπιστήμια» υπέστη ρωγμές.

• Καθορίστηκαν επιτέλους μετά από πολλά χρόνια, με υπουργικές αποφάσεις, τα επαγγελματικά δικαιώματα των περισσότερων ειδικοτήτων για αποφοίτους ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ, που δεν είχαν καθοριστεί από το 2006.

• Δόθηκε και στους αποφοίτους των ΕΠΑΛ η δυνατότητα επαναληπτικών πανελλαδικών εξετάσεων, όπως ισχύει και για τους αποφοίτους των Γενικών Λυκείων.

• Εφαρμόζεται η νέα δομή των ΕΠΑΛ, με ενιαία Α τάξη, τομείς στη Β τάξη και ειδικότητες στη Γ τάξη. Αποφεύγεται έτσι η πρόωρη εξειδίκευση και μεταφέρεται η επιλογή ειδικότητας σε πιο ώριμη ηλικία.

• Κάθε χρόνο εγκρίνεται η λειτουργία όλο και περισσότερων ολιγομελών τμημάτων, με αποκορύφωμα τη φετινή χρονιά όπου τα εγκεκριμένα ολιγομελή τμήματα ξεπέρασαν τα 1.500.

• Καθιερώθηκε και εφαρμόζεται με μεγάλη επιτυχία το προαιρετικό μεταλυκειακό έτος, η τάξη μαθητείας στα ΕΠΑΛ μετά τη λήψη του πτυχίου, με εργαστηριακά μαθήματα στο σχολείο και εκπαίδευση σε εργασιακούς χώρους, σε δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις. Υλοποιείται υπό την επίβλεψη εκπαιδευτικού του ΕΠΑΛ, με αμοιβή και πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα. Το 2016-17 συμμετείχαν 1.000 απόφοιτοι, το 2017-18 συμμετείχαν 3.000 και φέτος ο αριθμός τους θα ξεπεράσει τους 4.000.

• Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος μαθητείας, διενεργούνται από τον ΕΟΠΠΕΠ εξετάσεις πιστοποίησης, με τις οποίες οι απόφοιτοι των ΕΠΑΛ αποκτούν τίτλο επιπέδου 5 του Εθνικού και του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων. Για τις εξετάσεις αυτές οι απόφοιτοι προετοιμάζονται δωρεάν στο σχολείο, σε ειδικό πρόγραμμα προετοιμασίας διάρκειας 35 ωρών. Οι πρώτες εξετάσεις πιστοποίησης πραγματοποιήθηκαν ήδη τον περασμένο Ιούλιο.

• Υλοποιείται το πρόγραμμα «Μια νέα αρχή στα ΕΠΑΛ», με στόχο τη στήριξη των μαθητών. Περιλαμβάνει ενισχυτική διδασκαλία στη Γλώσσα και στα Μαθηματικά με δύο εκπαιδευτικούς στην τάξη, πρόσληψη ψυχολόγων σε όλα τα ΕΠΑΛ, ενεργοποίηση του «συμβούλου καθηγητή» και του συμβουλίου τάξης, εξωστρεφή σχέδια δράσης, προμήθεια εξοπλισμού κλπ. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε πέρυσι πιλοτικά σε εννέα σχολεία με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα και φέτος εφαρμόζεται σε όλα τα ΕΠΑΛ.

• Προωθείται η αναβάθμιση του εργαστηριακού εξοπλισμού των ΕΠΑΛ και των Εργαστηριακών Κέντρων, δράση που συντονίζουν οι Περιφερειακοί Διευθυντές Εκπαίδευσης σε συνεργασία με τις αιρετές Περιφέρειες της χώρας.

• Η διάρκεια φοίτησης στα Εσπερινά ΕΠΑΛ μειώνεται από τέσσερα σε τρία χρόνια, ώστε να μην επιβαρύνονται υπέρμετρα οι (ενήλικοι κυρίως) μαθητές και να διευκολύνονται ώστε να ολοκληρώνουν τη φοίτησή τους.

Και φυσικά εφαρμόζονται και στα ΕΠΑΛ τα μέτρα που έχουμε λάβει γενικότερα, όπως:

• Η μείωση των μαθημάτων που εξετάζονται γραπτά τον Ιούνιο, ώστε το σχολείο να είναι κυρίως χώρος διδασκαλίας και όχι εξεταστικό κέντρο

• Η κατάργηση της διάκρισης των απουσιών σε δικαιολογημένες και αδικαιολόγητες, με συνέπεια τον περιορισμό της γραφειοκρατίας στο σχολείο και των ψεύτικων εγγράφων δικαιολόγησης απουσιών

• Η ενημέρωση των γονέων με γραπτά τηλεφωνικά ή ηλεκτρονικά μηνύματα

• Το ηλεκτρονικό σύστημα εγγραφών για να υπάρχει έγκαιρα μια σχετικά ακριβής εικόνα των τμημάτων κάθε σχολείου αλλά και να περιοριστούν οι εικονικές εγγραφές

• Η διαγωγή δεν αναγράφεται πια στους τίτλους σπουδών, έτσι δεν στιγματίζονται για πάντα έφηβοι που για διάφορους λόγους είχαν ως μαθητές παραβατική συμπεριφορά.

Η προσπάθειά μας έχει ήδη ορατά αποτελέσματα. Το σύνολο σχεδόν των εκπαιδευτικών διαπιστώνει ότι η σημερινή εικόνα της επαγγελματικής εκπαίδευσης δεν έχει καμία σχέση με το τέλμα και την εγκατάλειψη που παραλάβαμε. Το διαπιστώσαμε με ιδιαίτερη ικανοποίηση στις πολλές επισκέψεις μας σε Επαγγελματικά Λύκεια σε όλη τη χώρα και στις απευθείας ειλικρινείς συζητήσεις που είχαμε με εκατοντάδες εκπαιδευτικούς μας. Χειροπιαστή απόδειξη αποτελεί, άλλωστε, ο αυξανόμενος αριθμός των μαθητών στα ΕΠΑΛ, που από 86.500 πέρυσι, φέτος ξεπέρασαν τους 93.000. Συνεχίζουμε!

* Ο Δημήτρης Μπαξεβανάκης είναι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, πρώην Υφυπουργός Παιδείας