Πρόκειται, κατά πάσα πιθανότητα, για τον πιο απορυθμισμένο κλάδο, λόγω της απουσίας συλλογικών ρυθμίσεων, μετά την καταγγελία από τους εργοδότες της Κλαδικής Σύμβασης Επισιτισμού το 2012 και την επιβολή ενός μοντέλου χαμηλού εργασιακού κόστους.
Την ίδια ώρα, κυριαρχεί η ακραία «ευελιξία» στις εργασιακές σχέσεις και τα περιορισμένα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, η συνεχής και βίαιη αποειδίκευση των κλαδικών ειδικοτήτων σε όρους εργασίας και αποδοχές ανειδίκευτου εργάτη, αλλά και η ραγδαία αλλαγή στη σύνθεση της απασχόλησης, υπέρ της ψευδώς δηλωμένης, ορισμένου χρόνου, απασχόλησης.
Ο λόγος για τον επισιτισμό, στον οποίο έχουμε αναφερθεί και στο πρόσφατο παρελθόν, αναδεικνύοντας την επισφάλεια, τα χαμηλά μεροκάματα, τα κλεμμένα ένσημα και τις κακές συνθήκες εργασίας που αντιμετωπίζουν οι, ηλικιακά νέοι/ες, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, εργαζόμενοι/ες, οι οποίοι/ες, μαζί με τους εποχικούς, φτάνουν τις 270.000.
Τις συνθήκες αυτές, αναγνώρισε, όπως αποδεικνύουν 2 πρόσφατες αποφάσεις, ο Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ). Όπως τονίζει στο Left.gr ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό - Τουρισμό, Παναγιώτης Προύτζος, τόσο στην απόφαση του ΟΜΕΔ για τους εργαζόμενους στις αλυσίδες εστίασης, όσο και στην απόφαση για το προσωπικό των πάσης φύσεως Τουριστικών και Επισιτιστικών Καταστημάτων όλης της χώρας επιχειρείται η συλλογική ρύθμιση των εργασιακών σχέσεων με τους μισθούς να διαμορφώνονται σε αρκετά υψηλότερα επίπεδα από τους κατώτερους του ανειδίκευτου εργάτη αλλά και προβλέπεται, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, επίδομα 10% για τις ειδικές συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι διανομείς στον αχανή αυτόν κλάδο.
Αυξήσεις στους μισθούς
Γιατί όμως χρειάστηκαν οι δύο αυτές διαιτητικές αποφάσεις; Όπως εξηγεί ο κ. Προύτζος, οι εργοδότες αρνούνταν να κάτσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, με αποτέλεσμα, όπως προβλέπει η νομοθεσία, το ζήτημα να φτάσει στον ΟΜΕΔ. Αξιοσημείωτο είναι ότι, κόβοντας την όρεξη σε μερίδα της εργοδοσίας αλλά και στις απαιτήσεις του ΔΝΤ, η σχετική απόφαση του ΣτΕ αποκατέστησε το δικαίωμα της εργατικής πλευράς για μονομερή προσφυγή στη Διαιτησία του ΟΜΕΔ, κάτι που δίνει περισσότερα εργαλεία στο οργανωμένο συνδικαλιστικό κίνημα και στους εργαζόμενους συνολικά.
Η μία από τις δύο διαιτητικές αποφάσεις για την οποία κάνουμε λόγο, είναι αυτή που προβλέπει αυξήσεις στους μισθούς των εργαζομένων στον κλάδο του επισιτισμού. Πρόκειται για απόφαση από την Τριμελή Επιτροπή του ΟΜΕΔ, που δέχεται το αίτημα των εργαζομένων για αυξήσεις 1% επί των μισθών του 2016 και διαμορφώνει τις αποδοχές μεταξύ 662 ευρώ (για βοηθούς μπάρμαν) έως και 950 ευρώ τον μήνα (για αρχιμάγειρες).
Η ίδια απόφαση απέρριψε το αίτημα των εργοδοτικών οργανώσεων για αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού της αμοιβής των σερβιτόρων, με την καθιέρωση εργοσήμου έναντι του ισχύοντος τεκμαρτού ημερομισθίου για την ασφάλισή τους, αλλά και για δυνατότητα «δίμηνης ευελιξίας» στα ρεπό.
Ο ΟΜΕΔ ορίζει την ισχύ της σύμβασης από 21/2/2018 έως και 20/2/2019. Οι εκπρόσωποι των εργοδοτικών οργανώσεων, όπως αναφέρει ο κ. Προύτζος, έχουν περιθώριο 10 ημερών, από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης, προκειμένου να ασκήσουν έφεση με ανασταλτικό χαρακτήρα, για ενδεχόμενη προσφυγή στην πενταμελή επιτροπή Διαιτησίας του Οργανισμού.
Μια τέτοια πιθανή εξέλιξη αναμένεται να καθυστερήσει την εφαρμογή της όποιας νέας απόφασης από τον Οργανισμό, για περίπου ένα μήνα. Για να καταστεί η όποια απόφαση υποχρεωτική και για τους περίπου 270.000 εργαζομένους του κλάδου, πρέπει πρώτα να φθάσει στο Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας, είτε η πρώτη απόφαση της τριμελούς επιτροπής (εφόσον οι εργοδότες δεν ασκήσουν έφεση) είτε μια πιθανή τελική απόφαση της πενταμελούς επιτροπής.
Βάσει της αρχικής απόφασης, πάντως, τα κατώτερα όρια μηνιαίων μισθών ορίζονται σε 950,17 ευρώ για αρχιμάγειρες, 745,11 για μάγειρες Α, 690,77 για μάγειρες Β, 687,06 για εργαζομένους στον μπουφέ, 674,19 για λαντζέρηδες και ψήστες, 750,39 για μπάρμαν κ.λπ.
Λίγο νωρίτερα, είδε το φως της δημοσιότητας η απόφαση που αφορά συγκεκριμένα τις οργανωμένες αλυσίδες εστίασης (ταχυφαγεία) και, σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Ομοσπονδίας θα επηρεάσει θετικά περίπου 10.000 εργαζόμενους.
Η «κορυφαία» και ιδιαίτερα τεκμηριωμένη κατά τους εκπροσώπους των εργαζομένων απόφαση, απορρίπτει την σχετική έφεση των εργοδοτών και στην ουσία ενεργοποιεί την κλαδική σύμβαση που είχε υπογραφεί τον Απρίλιο του 2017 και έπρεπε να ισχύει έως τον Μάρτιο του 2018. Γι’ αυτή την περίοδο, οι εργαζόμενοι του κλάδου δικαιούνται αναδρομικά ποσά, ανάλογα με το μισθό του καθενός. Η σύμβαση, ωστόσο, δεν μπορεί να κηρυχθεί υποχρεωτική διότι έχει λήξει. Επιπλέον, σύμφωνα με τον κ. Προύτζο, η εργοδοτική πλευρά κατέθεσε και αγωγή στο Εφετείο, ενώ επίσης, ζητεί την έκδοση Προσωρινής Διαταγής για αναστολή της εκτέλεσης της Διαιτητικής Απόφασης εξαντλώντας και τη δικαστική οδό για να καθυστερήσει περαιτέρω την εφαρμογή της.
Είναι, όμως, ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι, με την απόφαση αυτή, η Ομοσπονδία των εργαζομένων αποκτά το δικαίωμα να ξεκινήσει νέες διαπραγματεύσεις με τους εργοδότες για καινούργια συλλογική σύμβαση, όχι όμως στη βάση του κατώτατου μισθού, αλλά στη βάση της τελευταίας σύμβασης που, πια, θεωρείται ότι ήταν σε ισχύ το ανωτέρω χρονικό διάστημα.
Κι αυτό διότι, κατέπεσε το έωλο επιχείρημα των εργοδοτών του κλάδου ότι... δεν αποτελούν εργοδοτική ένωση.
Μετά την απόφαση του ΟΜΕΔ ο μισθός στις κατώτερες ειδικότητες όπως του διανομέα σε ταχυφαγείο (delivery) εκκινεί απότα 657 ευρώ μικτές αποδοχές συν τα επιδόματα και την προϋπηρεσία, έως τα 745 ευρώ η ειδικότητα του μπάρμαν. Στη περίπτωση που απασχολείται αρχιμάγειρος ο μισθός διαμορφώνεται στα 940 ευρώ.
Ο κ. Προύτζος καλεί τους εργαζόμενους στα ταχυφαγεία να μην υποκύψουν σε τυχόν πιέσεις των εργοδοτών, να διεκδικήσουν με τη βοήθεια και των σωματείων τη καταβολή των αναδρομικών ενώ, επίσης, καλεί τις υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας να διαπιστώσουν το βαθμό συμμόρφωσης των επιχειρήσεων στις διαιτητικές αποφάσεις.
Παράλληλα, με άλλη (τρίτη το τελευταίο διάστημα) απόφασή του, ο ΟΜΕΔ εξέδωσε και Διαιτητική Απόφαση για τον κλάδο των μη κύριων τουριστικών καταλυμάτων (ενοικιαζόμενα δωμάτια). Εκεί ορίζονται αποδοχές πολύ κοντά στη σύμβαση των ξενοδοχοϋπαλλήλων και διασφαλίζονται όλοι οι όροι εργασίας. Η εργατική πλευρά θα ζητήσει την επέκταση και υποχρεωτικότητα της και, σε συνδυασμό με τη παρουσία της Κλαδικής Σύμβασης στα ξενοδοχεία, η οποία πρόσφατα κηρύχθηκε ως γενικώς υποχρεωτική, «δημιουργεί ένα νέο τοπίο στις εργασιακές σχέσεις (και) στον Τουρισμό» (σ.σ.: εδώ το αναλυτικό ρεπορτάζ του Left.gr για τις πρώτες επεκτάσεις κλαδικών συμβάσεων).
Ωστόσο, αναφέρει ο κ. Προύντζος, επιδίωξη των εργοδοτών ήταν και παραμένει η αποφυγή κάθε έννοιας συλλογικής ρύθμισης.
«Σε έναν κλάδο όπως ο Επισιτισμός Τουρισμός, παρά τη συνεχή μεγέθυνση, όχι μόνον δεν επωφελούνται οι εργασιακές σχέσεις, αλλά με δεδομένη την εργοδοτική ασυδοσία, είναι αναγκαία η συλλογική ρύθμιση των εργασιακών σχέσεων. Η ύπαρξη των κλαδικών συμβάσεων πλέον διαμορφώνει ευνοϊκότερες συνθήκες αμοιβής και εργασίας για τους εργαζόμενους, όμως, μόνο με τη δική τους αποφασιστικότητα θα γίνει εφικτή η κατοχύρωση δικαιωμάτων, κόντρα στις μεθοδεύσεις των εργοδοτών», καταλήγει ο συνομιλητής μας.
