"Οκτώ χρόνια μετά τη διάσωσή της, η Ελλάδα απελευθερώνεται από την οικονομική της εποπτεία", τιτλοφορείται το σχετικό άρθρο που δημοσιεύει σήμερα στον ιστότοπό της η γαλλική εφημερίδα "Le Figaro".
"Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα βοήθειας ολοκληρώνεται επισήμως σήμερα. Μια νίκη του Αλέξη Τσίπρα ο οποίος περπατάει ωστόσο πάνω σε τεντωμένο σκοινί", επισημαίνει.
"Είναι η μεγάλη μέρα. Έπειτα από δέκα χρόνια οικονομικής κρίσης και οκτώ χρόνια εποπτείας που επιβλήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), με αντάλλαγμα τρία δάνεια συνολικού ύψους 386 δισεκατομμυρίων ευρώ, η Ελλάδα ξαναβρίσκει σήμερα την δημοσιονομική της κυριαρχία. Είναι το επίσημο τέλος των προγραμμάτων διάσωσης", επισημαίνει η εφημερίδα.
"Αυτή η 20η Αυγούστου σηματοδοτεί το τέλος οκτώ ιδιαίτερα επώδυνων ετών για τον ελληνικό λαό και βαθειά αποσταθεροποιητικών για την ευρωζώνη", συνεχίζει η γαλλική εφημερίδα επικαλούμενη τη δήλωση του Ευρωπαίου Επιτρόπου Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί.
"Η Ελλάδα γυρίζει σελίδα στα σχέδια βοήθειας, αλλά όχι ακόμη αυτή της λιτότητας", τιτλοφορείται την ίδια ώρα το σχετικό τηλεγράφημα του AFP.
"Η Ελλάδα αναδύεται επισήμως σήμερα από το τρίτο από τα σχέδια βοήθειας, τα τόσο αυστηρά όσο και αντιλαϊκά, υπό τα οποία ζούσε από το 2010, χωρίς ωστόσο να έχει τελειώσει εντελώς με την λιτότητα και τις μεταρρυθμίσεις", σημειώνει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, το οποίο συνεχίζει στο ρεπορτάζ του επικαλούμενο την δήλωση νωρίς σήμερα το πρωί με την οποία ο επικεφαλής του Συμβουλίου των Διοικητών του ESM Μάριο Σεντένο εξέφραζε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι σήμερα "για πρώτη φορά από τις αρχές του 2010 η Ελλάδα στέκεται στα πόδια της".
Ο Σεντένο, προσθέτει το AFP, θεωρεί το γεγονός αυτό ως αποτέλεσμα "της εξαιρετικής προσπάθειας του ελληνικού λαού, της καλής συνεργασίας με την σημερινή ελληνική κυβέρνηση και των προσπαθειών των ευρωπαίων εταίρων".
"Η Ελλάδα βγαίνει επισήμως από την εποπτεία" τιτλοφορείται παράλληλα το άρθρο που δημοσιεύει στην ηλεκτρονική της έκδοση η γαλλική εφημερίδα Le Monde, η οποία σημειώνει ότι η Ελλάδα αναδύεται σήμερα από το τρίτο από τα σχέδια βοήθειας υπό τα οποία ζούσε από το 2010, χωρίς ωστόσο να έχει τελειώσει απολύτως με την λιτότητα.
"Εξόριστη για καιρό από την αγορά ομολόγων και υποβληθείσα για χρόνια σε λιτότητα, η Ελλάδα βγαίνει επισήμως σήμερα 20 Αυγούστου από το τρίτο -και τελευταίο- σχέδιο χρηματοπιστωτικής διάσωσης, ύψους 86 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η χώρα έχει πλέον την ελπίδα ότι θα μπορεί εκ νέου να χρηματοδοτείται μακροπρόθεσμα από τις αγορές", επισημαίνει στην αρχή του άρθρου της η γαλλική εφημερίδα.
"Με την κρίση, η Ελλάδα έχασε το ένα τέταρτο του πλούτου της, η ανεργία εκτινάχθηκε και οι μισθοί και οι συντάξεις μειώθηκαν κατά περίπου 40%. Το βάρος του χρέους αντιπροσωπεύει σήμερα το 180% του ΑΕΠ, το πιο βαρύ όλης της ευρωζώνης", σημειώνει επίσης η Λε Μοντ στο σχετικό της άρθρο.
"Ωστόσο κάποιες ακτίνες ηλίου άρχισαν να περνούν τα σύννεφα: η οικονομική δραστηριότητα βρίσκεται σε φάση ανάκαμψης, με ετήσιο ρυθμό 2,3%, ο τουρισμός σε πλήρη ανάπτυξη και η ανεργία μειώνεται λίγο, στο 19,5%, αφού έφτασε στο υψηλότερο επίπεδό της, σχεδόν 28% του ενεργού πληθυσμού", επισημαίνει.
"Ο σκεπτικισμός παραμένει ωστόσο", καταλήγει η εφημερίδα, "συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ)", το οποίο προβλέπει βεβαίως μια ανάπτυξη 2% φέτος και 2,4% το 2019, αλλά επισημαίνει ότι υπάρχουν καθοδικοί κίνδυνοι.
"'Δεν βλέπω το λόγο να πανηγυρίζουμε για την έξοδο από το μνημόνιο, επειδή είναι πιθανόν να πηγαίνουμε από την Χάρυβδη στην Σκύλλα', προειδοποιεί ωστόσο στο τέλος του άρθρου της Monde ο Θάνος Βερέμης, ομότιμος καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, επισημαίνοντας την αδυναμία της αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων, που υφίστανται ισχυρές φορολογικές πιέσεις.
«Η Ελλάδα έσωσε το ευρώ», δήλωσε στο BBC ο καθηγητής Κέβιν Φέδερστοουν, διευθυντής του Ελληνικού Παρατηρητηρίου στο London School of Economics στο πλαίσιο του πρώτου θέματος της ιστοσελίδας του βρετανικού δικτύου που αναφέρεται στην «επιτυχή ολοκλήρωση του τριετούς προγράμματος διάσωσης που επιτρέπει στην Ελλάδα για πρώτη φορά σε οκτώ χρόνια να δανεισθεί χρήματα από τις διεθνείς αγορές».
«Επειτα από την μεγαλύτερη διάσωση στην παγκόσμια οικονομική ιστορία, 260 δισεκατομμυρίων στο σύνολο, η χώρα θα πληρώνει χρέη για πολλές δεκαετίες. Αλλά για πρώτη φορά σε οκτώ χρόνια , θα μπορεί να δανείζεται με το επιτόκιο των αγορών», αναφέρεται στο δημοσίευμα που επισημαίνει ότι η κυβέρνηση αναγκάσθηκε να εισαγάγει βαθιά αντιλαϊκά μέτρα λιτότητας. Η οικονομία αναπτύχθηκε με βραδείς ρυθμούς τα τελευταία χρόνια και παραμένει συρρικνωμένη κατά 25% σε σχέση με το μέγεθός της κατά την έναρξη της κρίσης.
Η ελευθερία της Ελλάδα να διαχειρισθεί τις οικονομικές της υποθέσεις θα μετριασθεί από την ενισχυμένη επιτήρηση του εκτελεστικού οργάνου της Ευρωπαϊκής Ενωσης, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επισημαίνεται στο δημοσίευμα.
Ο οικονομολόγος, καθηγητής του Yale University Κώστας Μεγήρ προειδοποίησε ότι το τέλος του προγράμματος διάσωσης δεν σημαίνει ότι τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας έχουν λυθεί.
«Είναι φυσικά ένα πολύ σημαντικό ορόσημο, τόσο ψυχολογικά όσο και πρακτικά, αλλά δεν σημαίνει ότι τα προβλήματα έχουν τελειώσει», δήλωσε στο BBC.
«Ούτε σημαίνει ότι η λιτότητα τελείωσε. Κατά μία έννοια, η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να είναι πιο πειθαρχημένη τώρα, διότι θα πρέπει να στηρίζεται στις διεθνείς αγορές και σε λογικά επιτόκια για να είναι σε θέση να δανεισθεί».
«Η λιτότητα μπορεί μόνο να τελειώσει όταν θα εφαρμοσθούν αναπτυξιακές πολιτικές που θα επιτρέψουν την άνθηση των επενδύσεων, των απευθείας επενδύσεων και της επιχειρηματικότητας εν γένει και αυτό δεν έχει συμβεί σε ικανό βαθμό ακόμη», δήλωσε ο καθηγητής.
Ο καθηγητής Κέβιν Φέδερστοουν δήλωσε ότι η Ελλάδα έχει συμβάλει την διαφύλαξη του μέλλοντος της ευρωζώνης αποδεχόμενη τους όρους του προγράμματος διάσωσης.
«Υπομένοντας αυτήν την περίοδο λιτότητας αποφύγαμε ένα Grexit. Είναι βέβαιο ότι το τρίτο πρόγραμμα διάσωσης του 2015 επέβαλε όρους που ήταν πολύ, πολύ απαιτητικοί και πολύ επώδυνοι πράγματι.
Για ένα πολιτικό σύστημα που πέρασε αυτά τα χρόνια της λιτότητας, αυτές τις οικονομικές κακουχίες, και διατήρησε μία λειτουργική κοινωνία, μία λειτουργική δημοκρατία, αποτελεί δοκιμασία σφρίγους της Ελλάδας ως σύγχρονου κράτους. Η Ελλάδα έσωσε το ευρώ», λέει ο Κέβιν Φέδερστοουν.
Χάρη στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, η Ελλάδα μπορεί και πάλι να σταθεί στα πόδια της μετά από οκτώ χρόνια, σημειώνει η Die Welt.
Σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Ένωση Γερμανικών Βιομηχανιών (BDI), η Ελλάδα θα γίνει και πάλι μια πολύ ενδιαφέρουσα αγορά για τις γερμανικές εταιρείες μετά το τέλος του προγράμματος διάσωσης, γράφει η εφημερίδα Die Welt. "Το καλό τέλος των ευρωπαϊκών προγραμμάτων βοήθειας είναι ένα θετικό μήνυμα για την ίδια την Ελλάδα και την ΕΕ στο σύνολό της", δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της BDI Γιοάχιμ Λανγκ στη "Rheinische Post".
Χάρη στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, η Ελλάδα μπορεί και πάλι να σταθεί στα πόδια της μετά από οκτώ χρόνια, σημειώνει η Die Welt.
Αυτό είναι δυνατό για πρώτη φορά από το 2010, δήλωσε ο επικεφαλής του Eurogroup Μάριο Σεντένο.
Τα μέτρα πρέπει να αποτελέσουν τη βάση για υγιή και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, πρόσθεσε ο Σεντένο. Η οικονομία ανανεώνεται ξανά, υπάρχει πλεόνασμα στον προϋπολογισμό και στο εμπόριο και η ανεργία μειώνεται επίσης, τονίζει η γερμανική εφημερίδα.
Η Ελλάδα βγαίνει από το τρίτο μνημόνιό της στις 20 Αυγούστου και ελπίζει ότι θα είναι σε θέση να δανείζεται ξανά στις διεθνείς αγορές μετά από μία σχεδόν 9ετή κρίση χρέους που συρρίκνωσε την οικονομία της κατά ένα τέταρτο και την ανάγκασε με επιβάλλει επώδυνα μέτρα λιτότητας, αναφέρει δημοσίευμα του Reuters με τίτλο: «Η Ελλάδα έτοιμη να βγει από το μνημόνιο, αντιμετωπίζει ακόμη δύσκολες προκλήσεις».
«Καθώς η Αθήνα βλέπει τώρα την επάνοδο στην ομαλότητα και την ανάκτηση της οικονομικής κυριαρχίας της, τα σημάδια παραμένουν - οι τράπεζες είναι φορτωμένες με πολύ μεγάλα χαρτοφυλάκια "κόκκινων" δανείων και το ελληνικό δημόσιο χρέος εξακολουθεί να είναι το υψηλότερο στην Ευρωζώνη, στο 180% του ΑΕΠ», σημειώνει το δημοσίευμα, προσθέτοντας: «Ωστόσο, το φως του ήλιου ξεπροβάλλει μέσα από τα σύννεφα. Η οικονομία, που συρρικνώθηκε κατά 26% στα χρόνια της κρίσης, έχει αρχίσει να αναπτύσσεται, ο τουρισμός εκτινάσσεται και η ανεργία μειώνεται σταδιακά - στο 19,5% από το ανώτατο επίπεδο του σχεδόν 28%».
Η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε για πέμπτο συνεχόμενο τρίμηνο στο διάστημα Ιανουαρίου - Μαρτίου με έναν αυξημένο ετήσιο ρυθμό 2,3%, μία ένδειξη ότι η ανάκαμψη αποκτά δυναμική, με τη βοήθεια των καθαρών εξαγωγών. «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 1,9% για φέτος. Παραμένει, ωστόσο, ο σκεπτικισμός, μεταξύ άλλων στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο βλέπει ενίσχυση της ανάκαμψης στο 2% φέτος και το 2,4% το 2019, αλλά αναφέρει ότι "οι εξωτερικοί και εγχώριοι κίνδυνοι είναι καθοδικοί"».
Η ελάφρυνση του χρέους, που συμφωνήθηκε με τους εταίρους της Ελλάδας στην Ευρωζώνη τον Ιούνιο, που προβλέπει την επέκταση των περιόδων αποπληρωμής ορισμένων δανείων και την ελάφρυνση του βάρους των επιτοκίων άλλων, σε συνδυασμό με ένα ταμειακό απόθεμα ασφαλείας 24 δισεκ. ευρώ, θα βοηθήσει στη βελτίωση της βιωσιμότητας του χρέους μεσοπρόθεσμα και θα διευκολύνει την πρόσβαση της Ελλάδας στις αγορές, σημειώνει το Reuters. To ΔΝΤ, όμως, λέει ότι η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα παραμένει αβέβαιη και ότι χρειάζεται μία «ρεαλιστική» αναθεώρηση των υποθέσεων για τους στόχους που αφορούν το πρωτογενές πλεόνασμα και την οικονομική ανάπτυξη, προσθέτει το δημοσίευμα.
Το Euractiv, σε σχετική ανάλυση υπό τον τίτλο «Η Ελλάδα βγαίνει από το πρόγραμμα διάσωσης αλλά έχει δύσκολες μέρες μπορστά» (Greece exits bailout programme but faces hard times ahead) σημειώνει ότι αν και η σημερινή ημερομηνία αποτελεί σίγουρα ορόσημο για τη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας και σηματοδοτεί το τέλος μιας πολύ δύσκολης περιόδου για την ευρωζώνη, η χώρα έχει ένα δύσκολο αγώνα μπροστά της προκειμένου να διατηρήσει την οικονομία της βιώσιμη.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο EUObserver, σε δημοσίευμα υπό τον τίτλο «H Ελλάδα βγάινει από τα προγράμματα, αλλά δύσκολος ο δρόμος μπροστά» (Greece exits bailouts, but difficult path ahead) παρατηρεί κι αυτός ότι αν και η σημερινή μέρα σηματοδοτεί το τέλος οκτώ ετών κρίσης και λιτότητας, η έξοδος από το πρόγραμμα διάσωσης δεν σημαίνει την ταχεία ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, η οποία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις όπως υποδηλώνει και η διάσταση απόψεων μεταξύ των δανειστών για το δέον γενέσθαι.
Από την πλευρά του τέλος το Politico, σε ανάλυση υπό τον τίτλο «Το ελληνικό τεστ Ρόρσαχ» (The Greek Rorschach test) παρατηρεί ότι σήμερα δεν πρόκειται να λάβουν χώρα φαντασμαγορικές τελετές ούτε θα υπάρξουν συγκινησιακά φορτισμένες στιγμές, καθώς η λήξη σήμερα της περιόδου κατά την οποία η Ελλάδα λειτούργησε ως de facto αποικία της ΕΕ θα συντελεστεί με την απλή υπογραφή κάποιου ανώνυμου τεχνοκράτη των Βρυξελλών.
Ο αρθρογράφος επικαλείται την άποψη πολλών οικονομολόγων ότι η Ελλάδα βγαίνει από τα προγράμματα με ένα χρέος που είναι μη βιώσιμο και εκφράζει την άποψη ότι αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι μια πολύ φτωχότερη χώρα συγκριτικά με την εποχή που μπήκε στα προγράμματα, καθώς, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει, σε όλο αυτό διάστημα το ελληνικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά σχεδόν 25%. Παρά τις συνεχιζόμενες οικονομικές δυσκολίες της Ελλάδας, στην Ευρώπη κυριαρχεί η άποψη ότι η προσπάθεια διάσωσης όχι μόνο υπήρξε επιτυχής, αλλά μπορεί να λειτουργήσει και ως υπόδειγμα για παρόμοιες περιπτώσεις στο μέλλον, προσθέτει το δημοσίευμα.
“Η Ελλάδα βγαίνει σήμερα από το τρίτο και τελευταίο διεθνές σχέδιο διάσωσης. Μετά την Πορτογαλία, την Ιρλανδία, την Ισπανία και την Κύπρο, ήταν η τελευταία χώρα της Ευρωζώνης που επωφελήθηκε από ένα διεθνές πρόγραμμα βοήθειας μετά την κρίση. Είναι ένας σημαντικός στόχος, ο οποίος επιτυγχάνεται έπειτα από χρόνια λιτότητας, επισημαίνει η La Repubblica.
Στα τρία διαδοχικά προγράμματα βοήθειας - το 2010, το 2012 και τελικά το 2015 - οι διεθνείς πιστωτές της χώρας, η λεγόμενη τρόικα, αποτελούμενη από την ΕΕ, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, έχουν δανείσει συνολικά 289 δισ. Ευρώ στην Αθήνα. Αλλά οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις που ζήτησαν σε αντάλλαγμα δεν ήταν χωρίς συνέπειες. Σε οκτώ χρόνια το ένα τέταρτο του ΑΕΠ εξατμίστηκε, η ανεργία ξεπέρασε το 27% το 2013.
Τώρα, η οικονομία αναπτύσσεται και πάλι και τον Μάιο η ανεργία, για πρώτη φορά από το 2011, έπεσε κάτω από το 20%.
«Η κρίση στη ζώνη του ευρώ τελειώνει στις 20 Αυγούστου, είναι ο επίλογος», δήλωσε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ σε συνέντευξή του στο Der Spiegel . «Για πρώτη φορά από το 2010, η Ελλάδα μπορεί να σταθεί μόνη στα πόδια της», τόνισε και ο πρόεδρος του Eurogroup, Μάριο Σεντένο. «Αυτό κατέστη δυνατό χάρη στις εξαιρετικές προσπάθειες του ελληνικού λαού, την καλή συνεργασία με την τρέχουσα κυβέρνηση και την υποστήριξη των ευρωπαίων εταίρων μέσω δανείων και της απομείωσης του χρέους».
Ο ιταλικός τύπος αναφέρεται αναλυτικά στην έξοδο της χώρας μας από μνημόνια, με σειρά άρθρων και αναλύσεων. Η εφημερίδα La Stampa γράφει ότι σύμφωνα με τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, «η Ελλάδα θα πρέπει να γίνει και πάλι μια κανονική χώρα». Η εφημερίδα αναφέρεται στην μεγάλη αύξηση των εξαγωγών, στις προβλέψεις για αύξηση, επίσης, της εσωτερικής ζήτησης, και των δημοσίων δαπανών, αλλά και στον τουρισμό, ο οποίος, «φέτος, αναμένεται να καταρρίψει κάθε ρεκόρ, με πάνω από 30 εκατομμύρια επισκέπτες». Η La Stampa, παράλληλα, παραθέτει και την άποψη του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα, ότι «η οικονομική εξυγίανση απαιτεί να γίνει ακόμη πολύς δρόμος».
Η εφημερίδα της Ρώμης Il Messaggero υπογραμμίζει ότι μπορεί το δημόσιο χρέος να έχει αυξηθεί, αλλά η ανεργία έχει πέσει στο 19,5%, και το ΑΕΠ αυξάνεται κατά 2%. Το άρθρο εστιάζεται και στις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης, η οποία αναμένεται να δώσει έμφαση σε φοροαπαλλαγές, στη στήριξη όσων επλήγησαν περισσότερο από την κρίση, και στην προσπάθεια επαναφοράς των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Η εφημερίδα της Ρώμης, παράλληλα, γράφει ότι η έξοδος αυτή από τα μνημόνια είναι σημαντική, διότι πολύς κόσμος, στην Ελλάδα, μετά από την υπαγωγή στον ξένο δανεισμό, είχε αρχίσει να πιστεύει ότι θα ήταν ένας δρόμος δίχως τέλος και επιστροφή.
«H Ελλάδα βγαίνει από το πρόγραμμα βοήθειας. Αντίο στην Τρόικα μετά από οκτώ χρόνια θυσιών», γράφει η εφημερίδα Il Giornale, του ομίλου Μπερλουσκόνι.
Η οικονομική εφημερίδα Ιl Sole 24 Ore υπενθυμίζει ότι η χώρα μας θα πρέπει να υπόκειται σε τριμηνιαίους ελέγχους και να διατηρήσει σαφώς υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα. Αλλά προσθέτει ότι «ο Αλέξης Τσίπρας υπογραμμίζει ότι η κυβέρνηση θα έχει οπωσδήποτε μεγαλύτερη ευχέρεια κινήσεων», ενώ στο μεταξύ, «προβάλλοντας το ευρωπαϊκό προφίλ του, κατάφερε να υπογράψει τη συμφωνία με τα Σκόπια και εκείνη με την Γερμανία, για το μεταναστευτικό».
«Η Ελλάδα τερματίζει και επίσημα την εξάρτησή της από τα προγράμματα διάσωσης, ανοίγοντας ένα δρόμο για μια νέα εποχή οικονομικής ανεξαρτησίας», γράφουν οι Τάιμς της Νέας Υόρκης. «H Eλλάδα εξέρχεται από μια από τις πλέον καταστροφικές χρηματοπιστωτικές κρίσεις που έπληξε την Ευρώπη. Η οικονομία επιστρέφει αργά στην ανάπτυξη και οι ευρωπαίοι ηγέτες κηρύσσουν το τέλος μιας κρίσης χρέους που παραλίγο να οδηγήσει στη διάλυση του ευρώ», γράφει η αμερικανική εφημερίδα και προσθέτει:
Ωστόσο, η διάσωση της Ελλάδας με σχεδόν μια δεκαετία με μεγάλες περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων για την αποκατάσταση των οικονομικών της χώρας, άφησε πάνω από το ένα τρίτο του πληθυσμού στο όριο της φτώχειας, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ. Τα εισοδήματα των νοικοκυριών μειώθηκαν περισσότερο από 30%, ενώ πάνω από το ένα πέμπτο των πολιτών δεν είναι σε θέση να πληρώσουν βασικά έξοδα όπως ενοίκιο, ηλεκτρικό και τραπεζικά δάνεια. Το ένα τρίτο των οικογενειών έχει τουλάχιστον ένα άνεργο μέλος. «Κάθε κοινωνία που απώλεσε το ένα τέταρτο της οικονομίας της θα έχει σοβαρά κοινωνικά προβλήματα», δήλωσε σε συνέντευξή του ο υπουργός Οικονομικών κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος. «Ωστόσο, τα πράγματα βελτιώνονται και οι άνθρωποι μπορούν να δουν αυτή τη βελτίωση», συμπλήρωσε. Ακόμη και μετά τη διάσωση, η Ελλάδα πρέπει να συνεχίσει να σφίγγει τη ζώνη για χρόνια, ενώ οι πιστωτές παρακολουθούν τη δημοσιονομική πειθαρχία και την πρόοδο στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έχει υποσχεθεί να διευκολύνει τους πολίτες που έχουν πληγεί περισσότερο με καλύτερη κοινωνική στήριξη και μισθούς, ενώ μίλησε για πιθανή μείωση των υψηλών επιχειρηματικών φόρων για να ενθαρρύνει τις προσλήψεις. Η ανεργία μειώθηκε στο 19,5% από 28%, αλλά παραμένει η υψηλότερη στην ευρωζώνη. Ο κ. Τσίπρας θέλει να οικοδομήσει μια ώθηση μετά την άνοδο της οικονομίας κατά 1,4% πέρυσι, αργή ανάκαμψη από μια συρρίκνωση που θυμίζει τη Μεγάλη Ύφεση στις ΗΠΑ. Η Ελλάδα έχει πλεόνασμα προϋπολογισμού, ενώ ο Τσίπρας στοχεύει να ξεκινήσει την πώληση ελληνικών ομολόγων εκ νέου στις αγορές εντός δύο ετών. Αυτή η προοπτική έχει δώσει την αίσθηση ότι η κρίση μπορεί τελικά να εξασθενεί. Ωστόσο, για τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων, η αγορά εργασίας της Ελλάδας παραμένει ένα τραχύ τοπίο. Για να καταστήσουν την οικονομία πιο ανταγωνιστική, οι πιστωτές της Ελλάδας έθεσαν όρους λιτότητας που περιλάμβαναν την αναστολή των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την άμβλυνση των όρων για απολύσεις. Οι μισθοί στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα μειώθηκαν περισσότερο από 20%, ενώ ο μηνιαίος κατώτατος μισθός, από 751 ευρώ, μειώθηκε σε 586 το 2012, το δεύτερο χαμηλότερο στην ευρωζώνη. Σήμερα, οι περισσότερες θέσεις εργασίας είναι στον κατώτατο μισθό. Τουλάχιστον οι μισές περιλαμβάνουν συμβάσεις προσωρινής ή μερικής απασχόλησης.
«Η Δευτέρα αποτελεί μια ιστορική ημέρα για την Ελλάδα, καθώς σχεδόν μετά από μια δεκαετία η εξωτερική βοήθεια για τη χώρα τερματίζεται», γράφει το αμερικανικό CNBC στην ιστοσελίδα του και προσθέτει: «Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να ολοκληρώσει το τρίτο πρόγραμμα στήριξης, εφαρμόζοντας τα μέτρα που ζήτησαν οι πιστωτές, παρά τις αμφιβολίες για το αν το άπειρο κόμμα θα κατάφερνε να φέρει εις πέρας το βαρύ έργο».
«Είναι μια ιστορική ημέρα για την Ελλάδα και πιθανότατα θα χρησιμοποιηθεί από τον σημερινό κυβερνητικό συνασπισμό, για τις βουλευτικές εκλογές του 2019», δήλωσε στο CNBC ο Ρικάρντο Γκαρσία, επικεφαλής οικονομολόγος της ευρωζώνης στη UBS. «Πριν από τις γενικές εκλογές του επόμενου έτους, ο Τσίπρας θα θελήσει να πουλήσει αυτή τη στιγμή ως βασικό ορόσημο που κατάφερε να επιτύχει αυτός και το κόμμα του. (Το τέλος της διάσωσης) θα πρέπει επίσης να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των καταναλωτών στην Ελλάδα, καθώς και να προσελκύσει περισσότερες ξένες άμεσες επενδύσεις», υπογράμμισε ο Γκαρσία.
Ο Κονσταντίν Φρέιζερ, αναλυτής για την Ευρώπη στην εταιρεία TS Lombard τονίζει: «Τη Δευτέρα, ενδέχεται να υπάρξουν κάποιες θετικές κινήσεις στις αγορές ελληνικών ομολόγων, αντιδρώντας στην ευφορία της ημέρας». Ωστόσο, αναλυτές ανησυχούν ότι η κατάσταση στην Τουρκία μπορεί να επηρεάσει τα ελληνικά ομόλογα. «Τα ελληνικά ομόλογα αντιμετώπισαν μικρή επιρροή από τη γείτονα, αλλά ευτυχώς, οι ελληνικές τράπεζες είναι ελάχιστα εκτεθειμένες στην Τουρκία, ενώ και το διμερές εμπόριο είναι περιορισμένο. Θεωρητικά, δεν αναμένεται να επηρεαστεί η αγορά των ελληνικών ομολόγων», αναφέρει ο Κάρστεν Εσε, οικονομολόγος της Berenberg. «Η απειλή είναι περισσότερο πολιτική. Αν το μεγαλύτερο μέρος των 3,5 εκατ. Σύρων προσφύγων έλθουν στην Ελλάδα λόγω μιας πιθανής μαζικής κρίσης στην Τουρκία, θα αποτελούσε μεγάλο πολιτικό πρόβλημα για την Ελλάδα και θα μπορούσε να επηρεάσει τη θέση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα», συμπλήρωσε ο Εσε.
«To τέλος της ελληνικής διάσωσης μάς θυμίζει τις τεράστιες δοκιμασίες που αντιμετωπίζει η Ε.Ε», γράφει η βρετανική εφημερίδα Independent στο κύριο άρθρο της και προσθέτει: «Με ή άνευ των Βρετανών διαμορφωτών πολιτικής, στις Βρυξέλλες είναι πεπεισμένοι ότι η ελληνική κρίση κατέδειξε την ανάγκη για μεγαλύτερη οικονομική εναρμόνιση, προκειμένου να αποφευχθούν στο μέλλον οι διαρθρωτικές ανισορροπίες που πλήττουν την ευρωζώνη και την Ε.Ε».
Η βρετανική εφημερίδα τονιζει ότι αν και οι διασώσεις βρίσκονται στο τέλος τους, το εναπομείναν χρέος της Ελλάδας είναι τεράστιο και θα χρειαστούν δεκαετίες για την αποπληρωμή του, ενώ οι δανειστές θα παρατηρούν στενά κάθε κουβέντα του Έλληνα υπ.Οικονομικών.
Για τη Βρετανία, φυσικά, η προσοχή είναι στραμμένη στο Brexit στις ενδεχόμενες επιπτώσεις και τις προκλήσεις. Ωστόσο, το τέλος της ελληνικής διάσωσης υπενθυμίζει ότι παραμένουν τεράστιες δοκιμασίες για την Ε.Ε. με ή χωρίς τη Βρετανία: τόσο ως συνέπεια των οικονομικών αβεβαιοτήτων που πλήττουν μεγάλο μέρος της Γηραιάς Ηπείρου, όσο και ως αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης ανάγκης για καθορισμό του status της Ε.Ε. και της στοχοθεσίας της για την ευχαρίστηση των κρατών μελών της και των πληθυσμών τους.
«Η υπερχρεωμένη Ελλάδα θα πρέπει για πρώτη φορά, εδώ και πάνω από οκτώ χρόνια, να αντεπεξέλθει χωρίς διεθνή οικονομική βοήθεια (καθώς) το πρόγραμμα δανεισμού του ESM -το τρίτο πακέτο βοήθειας για την Αθήνα από το 2010- τελειώνει τη Δευτέρα. Στην Αθήνα δεν προγραμματίζονται μεγαλύτεροι εορτασμοί, ωστόσο με αγωνία αναμένεται μία ομιλία του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα», αναφέρει το Αυστριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΡΑ) σε σημερινό τηλεγράφημά του, με τίτλο: «Η Ελλάδα εγκαταλείπει έπειτα από οκτώ χρόνια το πρόγραμμα διάσωσης», το οποίο αναμεταδίδεται από μία σειρά αυστριακών ΜΜΕ.
Στο τηλεγράφημα, το οποίο αναφέρεται στο ιστορικό της κρίσης από το 2010 έως σήμερα, παρατίθενται, μεταξύ άλλων, δηλώσεις του επικεφαλής της Ευρωζώνης Μάριο Σεντένο, στις οποίες εκφράζει την αισιοδοξία του ότι η Ελλάδα μπορεί να σταθεί στα πόδια της χωρίς περαιτέρω προγράμματα βοήθειας και πως στόχος των μέτρων διάσωσης και μεταρρυθμίσεων των προηγούμενων οκτώ χρόνων ήταν μία νέα βάση για υγιή ανάπτυξη της οικονομίας.
«Διήρκησε περισσότερο από ό,τι αναμενόταν, αλλά πιστεύω ότι το κατορθώσαμε», δηλώνει ο Σεντένο, επισημαίνοντας πως «η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται, υπάρχουν πλεονάσματα στον προϋπολογισμό και στο εμπόριο, ενώ μειώνεται συνεχώς η ανεργία».
«Από σήμερα χωρίς βοήθεια», είναι ο τίτλος ρεπορτάζ που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της Γερμανικής Ραδιοφωνίας (Deutschlandfunk), με αφορμή την έξοδο της Ελλάδας από τα προγράμματα βοήθειας. Η χώρα βρίσκεται σε τροχιά ανάπτυξης και παρουσιάζει τώρα και πλεόνασμα προϋπολογισμού, αναφέρει ο συντάκτης.
«Η Ελλάδα πρέπει για πρώτη φορά έπειτα από οκτώ χρόνια να τα βγάλει πέρα χωρίς διεθνή οικονομική βοήθεια. Το τρίτο δανειακό πρόγραμμα του ΕΜΣ τελειώνει σήμερα. Με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένεται η ομιλία του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα για το θέμα», επισημαίνεται στο δημοσίευμα και τονίζεται ότι η Ελλάδα, σε αντάλλαγμα για τα δάνεια που έλαβε από το 2010 έπρεπε να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις. «Η χώρα στο μεταξύ σε τροχιά ανάπτυξης και εμφανίζει μικρό πλεόνασμα στον προϋπολογισμό», ενώ η αποπληρωμή του χρέους δεν θα ξεκινήσει πριν από το 2032.
ΑΠΕ - ΜΠΕ
