Ένας νέος άνεμος αισιοδοξίας για τα εργασιακά δικαιώματα φαίνεται να φυσάει στην Ιβηρική, παρά τις αντιφάσεις και τις συνεχείς πολιτικές αντιπαραθέσεις ανάμεσα στα δύο Σοσιαλιστικά Κόμματα που κυβερνούν από θέση μειοψηφίας με την Αριστερά στην περίπτωση της Πορτογαλίας και με την Αριστερά και τις εθνικιστικές δυνάμεις που στήριξαν τον Π. Σάντσεθ στην περίπτωση της Ισπανίας.
Στη Λισσαβώνα η κυβέρνηση προώθησε αλλαγές στον Εργατικό Κώδικα, που θα ολοκληρωθούν τον Σεπτέμβριο, παρά την αντίθεση της Αριστεράς, ενώ στην Ισπανία μετά τις πρόσφατες συμφωνίες για αυξήσεις μισθών δρομολογήθηκε ένας κοινωνικός διάλογος με στόχο τη μεταρρύθμιση των εργασιακών σχέσεων που είχε επιβάλει ο Μ. Ραχόι. Η Αριστερά και η Κεντροαριστερά φαίνεται ότι έχουν έναν κοινό στόχο στην Ιβηρική: να εκμεταλλευτούν την ανάπτυξη και τη μείωση της ανεργίας για μια δικαιότερη ανακατανομή του νέου πλούτου. Εν όψει της κατάθεσης των προϋπολογισμών των δύο κυβερνήσεων το φθινόπωρο αναζητούν και τα κοινά μέτρα για να το πετύχουν.
Πορτογαλία: Πόλεμος από διαφορετικά... χαρακώματα
Ο υπουργός Εργασίας της Πορτογαλίας Καμπρίτα θεωρεί ότι οι αλλαγές στον Εργατικό Κώδικα αποτελούν “το πιο σταθερό πακέτο μέτρων για την καταπολέμηση του πρεκαριάτου”, αλλά οι αλλαγές αυτές ψηφίστηκαν μόνο από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, που δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή. Το Μπλόκο της Αριστεράς, το Πορτογαλικό Κ.Κ. και οι Πράσινοι ψήφισαν κατά, ενώ τα δύο δεξιά κόμματα PSD και CDS και το μετριοπαθές PAN απείχαν επιτρέποντας στην κυβέρνηση να περάσει τις αλλαγές.
Το “πακέτο” προβλέπει πάνω από 30 μέτρα σε διαφορετικούς τομείς. Σύμφωνα με τον Καμπρέτα θα καταπολεμήσει το φαινόμενο του πρεκαριάτου και την ανασφάλεια στα εργασιακά και θα ενισχύσει τις συλλογικές διαπραγματεύσεις για να τις επαναφέρει στα προ κρίσης επίπεδα, προβλέποντας μεταξύ άλλων την επίμαχη διάταξη για παράταση της δοκιμαστικής περιόδου από 90 σε 180 ημέρες για τις συμβάσεις αορίστου χρόνου των νέων που απασχολούνται για πρώτη φορά, των ανέργων μεγάλης διάρκειας ή των ωρομίσθιων, με το πράσινο φως του 65% των εργαζομένων σε κάθε επιχείρηση. Η πρόταση της κυβέρνησης πάντως καταργεί προηγούμενες διατάξεις για τις απολύσεις.
Η επικεφαλής του Μπλόκου Κ. Μαρτίνς ζήτησε από τους Σοσιαλιστές βουλευτές να ψηφίσουν κατά της αλλαγής του Εργατικού Κώδικα και τόνισε ότι τα μέτρα που πρότεινε η κυβέρνηση αυξάνουν την ανασφάλεια και το πρεκαριάτο, κυρίως των νέων, και “τις άτυπες σχέσεις εργασίας” διαμέσου της αύξησης των συμβάσεων εργασίας μικρού χρόνου, ενώ τόσο το Μπλόκο όσο και το ΠΚΚ τόνισαν ότι θα ήταν πρόθυμα να ψηφίσουν τα θετικά μέτρα που προβλέπονται, όπως τον περιορισμό των συμβάσεων περιορισμένου χρόνου και αυτών της προσωρινής εργασίας.
Υπέρ της αλλαγής του Εργατικού Κώδικα τάχθηκαν οι οργανώσεις των εργοδοτών CIP, CCP, CTP και CAP και το “φιλοσοσιαλιστικό” συνδικάτο UGT, ενώ αντίθετη είναι η μεγαλύτερη συνδικαλιστική συνομοσπονδία, η αριστερή CGTP.
Τα τρία κόμματα της Αριστεράς που στηρίζουν την κυβέρνηση σε καμία περίπτωση δεν θεωρούν τις αλλαγές στον Εργατικό Κώδικα ως στοιχείο που θα ανατρέψει τις συμφωνίες που έχουν κάνει με το Σοσιαλιστικό Κόμμα και σχεδιάζουν ήδη τις προτάσεις τους για την ψήφιση του επόμενου προϋπολογισμού για το 2019 δίνοντας έμφαση στη μείωση του ΦΠΑ στην ηλεκτρική ενέργεια, στη μείωση των φόρων, στη μεταρρύθμιση του καθεστώτος των συνεισφορών και των προαγωγών και στις δαπάνες για την Υγεία και την Παιδεία.
Το Μπλόκο μάλιστα υπογράμμισε ότι κατά τη διάρκεια του τρέχοντος κοινοβουλευτικού έτους ψηφίστηκαν πάνω από 18 προτάσεις του και 106 τροποποιήσεις που είχε καταθέσει, μεταξύ των οποίων η μείωση των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας, που πέρασε ομόφωνα.
Πλεονάσματα και αισιοδοξία στη Λισσαβώνα
Την ίδια στιγμή η ανάπτυξη και η μείωση της ανεργίας οδήγησε την κοινωνική ασφάλιση να παρουσιάσει πλεόνασμα 1,84 δισ. τον Ιούνιο, τα δημόσια έσοδα από φόρους σημείωσαν νέα αύξηση κατά 2,5% για να ξεπεράσουν τα 449 εκατ. τον ίδιο μήνα, ενώ το δημόσιο έλλειμμα περιορίστηκε στα 2,61 δισ. το πρώτο εξάμηνο, με πτώση 406 εκατ. σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2017, με το πρωτογενές πλεόνασμα να φθάνει στα 2,56 δισ. με άνοδο 494 εκατ.
Η κυβέρνηση εκτιμά ότι το χρέος θα υποχωρήσει στο 106% του ΑΕΠ το 2022 και στο 94,7% το 2033, από το 125,7% του 2017, με το ονομαστικό ΑΕΠ να αυξάνεται κατά 3,5% ετησίως την περίοδο 2018-2022 για να επιβραδύνει στο 2,9% για την περίοδο 2023-2031, μετά από άνοδο 2,8% την τελευταία διετία. Στη Πορτογαλία αυξάνεται η παραγωγικότητα και μειώνεται ο ενεργός πληθυσμός.
Ισπανία: Μάχη με τον χρόνο για να στηριχθούν εργαζόμενοι και συνταξιούχοι
“Δεν πρέπει να χάνουμε χρόνο για να βελτιώσουμε την ποιότητα και τις συνθήκες εργασίας” τόνισε ο γενικός γραμματέας του μεγαλύτερου ισπανικού συνδικάτου, των αριστερών Εργατικών Επιτροπών CC.OO., Σόρδο, στο τραπέζι κοινωνικού διαλόγου με την υπουργό Εργασίας Βαλέριο και τις οργανώσεις των εργοδοτών εστιάζοντας την προσοχή τους στην προσωρινή εργασία, την ανεργία και τη βιωσιμότητα των συντάξεων.
Τα συνδικάτα αποσκοπούν στη σύνταξη ενός νέου Καταστατικού των Εργαζομένων και να μεταφέρουν το θετικό κλίμα από τις διαπραγματεύσεις με τους εργοδότες και την κυβέρνηση στο επίπεδο των συμβάσεων και της νομοθεσίας.
Η υπουργός Εργασίας Μ. Βαλέριο τόνισε ότι το Καταστατικό των Εργαζομένων “πρέπει να πάψει να αποτελεί τον ξεκάθαρο κατάλογο των εξουσιών των επιχειρηματιών”, δρομολογώντας πέντε ξεχωριστά τραπέζια διαλόγου: το πρώτο για την ποιότητα της εργασίας, την κοινωνική προστασία και την ανεργία, το δεύτερο για την επιμόρφωση και την επαγγελματική αναβάθμιση των εργαζομένων, το τρίτο για την κοινωνική ασφάλιση, τις συνεισφορές και τις συντάξεις, το τέταρτο για την ισότητα και το πέμπτο για την καταπολέμηση της αδήλωτης και μαύρης εργασίας, την άτυπη εργασία και την απάτη.
Από τη Μαδρίτη πέρασε και ο γενικός γραμματέας της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων CES Βισεντίνι, ο οποίος μετά τη συνάντησή του με τον Σάντσεθ τόνισε ότι συμμερίζεται την ιδέα μιας προοδευτικής Ευρώπης και την ανάγκη καταπολέμησης των ρατσιστικών, ξενοφοβικών και αντιευρωπαϊκών μηνυμάτων της Άκρας Δεξιάς, όπως και την αλλαγή της μακροοικονομικής πολιτικής.
Το πρεκαριάτο ανοικτή πληγή για τους εργαζομένους
Το γεγονός ότι κατεγράφη τον Ιούνιο μια μικρότερη της αναμενόμενης πτώση της ανεργίας, παρά την ισχυρή τουριστική περίοδο, και ότι το 91% των νέων συμβάσεων όχι μόνο ήταν περιορισμένου χρόνου, αλλά και περιορισμένης απασχόλησης σε ό,τι αφορά τα ωράρια και τις ημέρες εργασίας, έκρουσε εκ νέου τον κώδωνα του κινδύνου για την πορεία της ανάκαμψης της οικονομίας και πώς αυτή θα συνδυαστεί με τη βελτίωση της εργασίας και μια πιο δίκαιη κατανομή του παραγόμενου πλούτου.
Μαδρίτη: Αυξήσεις με στόχο κατώτατο μισθό 1.000 ευρώ το 2020
Οι εκπρόσωποι των αριστερών Εργατικών Επιτροπών CC.OO. και της “φιλοσοσιαλιστικής” UGT, των δύο μεγαλύτερων ισπανικών συνδικάτων, συνυπέγραψαν με τους δύο μεγαλύτερους εργοδοτικούς φορείς την 5η Συμφωνία για την Απασχόληση και τη Συλλογική Διαπραγμάτευση AENC, που προβλέπει για την επόμενη τριετία ετήσιες “σταθερές αυξήσεις γύρω στο 2% και στο 1% μεταβλητές, ανάλογα με την παραγωγικότητα και την αδικαιολόγητη απουσία από την εργασία” και στόχο την αύξηση του κατώτατου μισθού στα 1.000 ευρώ το 2020. Η κυβέρνηση και τα συνδικάτα συμφώνησαν για 19.000 προσλήψεις στο δημόσιο για το 2018.
Η νέα συμφωνία δεν είναι υποχρεωτική, αλλά αποτελεί στην πράξη τον οδηγό για την πορεία των συλλογικών διαπραγματεύσεων σε ολόκληρη την Ισπανία για την επόμενη τριετία. Η συμφωνία προβλέπει αυξήσεις μισθών κατά 3% ετησίως για την επόμενη τριετία, μετά από πτώση των αποδοχών κατά 8,6% από το 2008 έως και το 2015 και μια μικρή αύξηση 1,6% το 2016.
Η συμφωνία προβλέπει επίσης αυξήσεις από 12%, 20% έως και 38% σε κλάδους εργαζομένων με χαμηλές αποδοχές ώστε να φθάσουν στα 1.000 ευρώ τον μήνα επί 14 μήνες το 2020, καθορίζοντας στην πράξη τις κατώτατες ετήσιες αποδοχές στα 14.000 ευρώ το 2020. Η συμφωνία αφήνει ανοικτή την εξίσωση των αποδοχών των γυναικών με αυτές των ανδρών και τις κοινωνικές υπηρεσίες και βοηθήματα που λαμβάνουν τα δύο φύλα.
Σάντσεθ: Αύξηση δημοσίων δαπανών και πράσινοι φόροι
Η νέα κυβέρνηση της Μαδρίτης ανακοίνωσε την αύξηση των δαπανών κατά 4,4% στα 125 δισ. ευρώ για το 2019, η οποία κρίνεται ανεπαρκής από τα κόμματα που στήριξαν τον Σάντσεθ έναντι του Ραχόι και στοχεύει άμεσα στην αύξηση της φορολογικής πίεσης για τις μεγάλες επιχειρήσεις με τη δημιουργία τεχνολογικών και πράσινων φόρων.
Η ανεργία υποχώρησε στο 15,28% το δεύτερο τρίμηνο ή κατά 306.000 άτομα χάρις στη δημιουργία 469.000 νέων θέσεων εργασίας, με τους απασχολούμενους να φθάνουν στα 19,34 εκατομμύρια άτομα, στα υψηλότερα επίπεδα από το τέταρτο τρίμηνο του 2008, σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία ΙΝΕ, που προειδοποίησε όμως ότι συνεχίζεται η αύξηση των προσωρινών σχέσεων εργασίας έναντι των συμβάσεων αορίστου χρόνου. Το 15% των εργαζομένων δεν εργάζονται με πλήρες ωράριο εργασίας, ενώ το 27% απασχολείται σε προσωρινές εργασίες.
