Χιλιάδες μίλια μακριά από τον κήπο του Αρχαιολογικού Μουσείου της Αθήνας όπου συζητώ με τέσσερις νεαρούς Κούρδους, οι Αμερικανοί παρουσιάζουν την ίδια ώρα το τελευταίο «ρεγάλο» στον Ταγίπ Ερντογάν: δυο ολοκαίνουργια, τελευταίας γενιάς βομβαρδιστικά αεροπλάνα F-35 βγαίνουν από τα στέγαστρα σε μια βάση του Τέξας για να παραδοθούν στους Τούρκους πιλότους που θα αρχίσουν δοκιμαστικές πτήσεις. Η μάχη στο Κογκρέσο δεν έχει τελειώσει, οι λομπίστες δουλεύουν σκληρά για να μην μπλοκαριστεί η συμφωνία ΗΠΑ-Τουρκίας, εξάλλου η Άγκυρα εξακολουθεί να πληρώνει τις δόσεις, λένε.
Οι συνομιλητές μου δεν έχουν ψευδαισθήσεις για τον ρόλο των ΗΠΑ στην περιοχή ούτε για το πάρε- δώσε της Ευρώπης με την τουρκική κυβέρνηση στο προσφυγικό, στους εξοπλισμούς, στην οικονομία. Οι δυο από αυτούς, ο Ριζά και ο Σεντάτ, έχουν περάσει από τις τουρκικές φυλακές, ενώ εκκρεμούν σε βάρος τους οι συνήθεις καταδίκες για «υποστήριξη της τρομοκρατίας», κατηγορίες που έχουν στείλει χιλιάδες στελέχη του αριστερού φιλοκουρδικού Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP) στα μπουντρούμια της Δημοκρατίας της Τουρκίας. Οι φυλακές έχουν γεμίσει, μου λέει η Μπερτσέμ, είναι πολλοί οι δικοί μας άνθρωποι, εντός και εκτός Τουρκίας, που περιμένουν με αγωνία των αποτέλεσμα των εκλογών - άλλοι γιατί θέλουν να γυρίσουν πίσω και άλλοι γιατί ίσως να αναγκαστούν να φύγουν από τη χώρα για να γλιτώσουν τα χειρότερα.
Και οι τρεις κινδυνεύουν πάντως να συλληφθούν μόλις πατήσουν το πόδι τους στο τουρκικό έδαφος. Ο τέταρτος, ο Αλί, δεν έχει καταδικαστεί ακόμα. Γι’ αυτό τον λόγο δεν έχει ακυρωθεί το διαβατήριό του και ήταν εκλογικός αντιπρόσωπος του HDP στις κάλπες που στήθηκαν και στην Ελλάδα, στις 16 και 17 Ιουνίου, για τους Τούρκους υπηκόους του εξωτερικού. Μαζί με τους συντρόφους του συμμετείχαν στην εκστρατεία του κόμματος με μικρά περίπτερα σε κεντρικά σημεία της Αθήνας και ευχαριστούν τον ΣΥΡΙΖΑ για την αλληλεγγύη και την υποστήριξη, παρά τα στενά χρονικά περιθώρια μετά την προκήρυξη των πρόωρων προεδρικών και βουλευτικών εκλογών από τον Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν. Ο Αλί εκτιμά ότι από τους περίπου χίλιους ψηφοφόρους, οι μισοί ψήφισαν το HDP και οι υπόλοιποι κυρίως το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα και το Καλό Κόμμα. «Είδα μεγάλη κινητοποίηση του κόσμου και οργή για το καθεστώς Ερντογάν», είπε. «Δουλέψαμε πόρτα-πόρτα» συμπληρώνει η Μπερτσέμ, από το Πολιτιστικό Κέντρο του Κουρδιστάν μέχρι το Λαύριο. Επισημαίνουν ότι όσοι βαρύνονται με καταδίκες στην Τουρκία δεν έχουν δικαίωμα ψήφου (σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στις κάλπες του εξωτερικού ψήφισαν 1,49 εκατομμύρια Τούρκοι υπήκοοι σε σύνολο 3 εκατ. εγγεγραμμένων, ενώ στις προηγούμενες εκλογές, τον Νοέμβριο του 2015, είχαν ψηφίσει 1,3 εκατ. και στο δημοψήφισμα πέρυσι 1,4 εκατ.)
Με τον προεδρικό υποψήφιο Σελαχατίν Ντεμιρτάς και δεκάδες βουλευτές του της απερχόμενης Βουλής πίσω από τα σίδερα, το HDP δίνει έναν δύσκολο αγώνα, λένε οι νεαροί Κούρδοι αλλά παραμένουν αισιόδοξοι. «Πιστεύουμε στην αριστερή ιδεολογία και στη δικαιοσύνη. Χάσαμε πολλούς συντρόφους, αφιερώνουμε τον αγώνα μας στις ψυχές εκείνων που χάθηκαν. Μας κάνει πιο δυνατούς στον δρόμο που επιλέξαμε για τη δημοκρατία. Ενωμένοι φτάσαμε στη Βουλή και αγωνιστήκαμε για τα δικαιώματα των λαών. Ο κουρδικός λαός πάντα υποστήριζε τον αγώνα μας, όπως κάνει και σήμερα υποστηρίζοντας τους βουλευτές μας που βρίσκονται στα κελιά, όχι γιατί έκαναν κάποιο έγκλημα αλλά γιατί αγωνίζονται για την ειρήνη και τη δικαιοσύνη», τόνισε ο Ριζά. Έχει περάσει και ο ίδιος από τις φυλακές υψίστης ασφαλείας F. «Η φυλακή ήταν τόσο γεμάτη που ακόμα και στην απομόνωση μας έβαζαν 3-4 μαζί», είπε με ένα πικρό χαμόγελο.
Το HDP είναι αριστερό κόμμα, ο λόγος που αναφέρεται πολύ στους Κούρδους είναι γιατί το μεγαλύτερο πρόβλημα της Τουρκίας είναι το Κουρδικό, επισημαίνει ο Σεντάτ. Το κόμμα μας αγκαλιάζει τα δικαιώματα όλων των μειονοτήτων, των Εβραίων, των Αρμενίων, των Ρωμιών, άλλωστε το HDP δεν έχει μόνο Κούρδους βουλευτές, λέει.
Στο ερώτημα για το ενδεχόμενο δεύτερου γύρου προεδρικών εκλογών και για το στρατηγικό δίλημμα που θα αντιμετωπίσει το κόμμα, αν κληθεί να επιλέξει μεταξύ Ερντογάν και κάποιου άλλου, η κουβέντα ανάβει. Ζήτησα να μου απαντήσουν με την καρδιά τους, ανεξαρτήτου κομματικής γραμμής - που έτσι κι αλλιώς δεν είχε διαμορφωθεί ακόμα επίσημα. «Είτε κερδίσει είτε χάσει ο Ταγίπ, θα υπάρξει χάος», εκτιμά ο Σεντάτ, γιατί «ο δικτάτορας αποτελεί απειλή όχι μόνο για τους Κούρδους, αλλά για όλη την Τουρκία». Εκείνοι που πιστεύουν στη δημοκρατία δεν θα καθίσουν με δεμένα χέρια , πιστεύω πως δεν θα μείνουν σιωπηλοί, προσθέτει. «Αν κερδίσει, θα γίνει ένας πανίσχυρος δικτάτορας, ελέγχει ήδη τα πάντα, από τον στρατό μέχρι τη Δικαιοσύνη και τα ΜΜΕ. Αν χάσει, θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι του για να πολεμήσει τους άλλους». Μας καλεί να θυμηθούμε την αιματοχυσία ανάμεσα στις δυο εκλογικές αναμετρήσεις του 2015, την προπαγάνδα κατά του HDP και τις απειλές του Ταγίπ ότι αν δεν υπάρχει εκείνος στην εξουσία, αυτή θα είναι η καθημερινότητα της Τουρκίας.
Αλλά, επιμένω, τι θα κάνει το HDP; Αυτή τη στιγμή το HDP αποτελεί το μοναδικό εμπόδιο στον δικτάτορα, απαντούν και δεν θέλουν να μπουν στο δίλημμα με τον Ερντογάν ή με την «ανανεωμένη» Ακσενέρ των φασιστών Γκρίζων Λύκων που ένα τμήμα τους υποστηρίζει τον Ταγίπ. «Η συμφιλίωση γίνεται με τον εχθρό», λέει ο ένας, οι άλλοι απαντούν ότι αυτό είναι πολύ δύσκολο. «Η Ιστορία μάς έχει διδάξει ότι όποιος και να ανέβει στην εξουσία, οι Κούρδοι πληρώνουν το τίμημα», συμφωνούν.
Η ζωηρή συζήτησή μας διαρκεί σχεδόν δυο ώρες, με παρεμβάσεις, μεταφραστικές διευκρινίσεις και επεξηγήσεις. Πρέπει να φύγω, τους λέω, με περιμένει δουλειά στην εφημερίδα. «Δεν με άφησαν να τα πω στο δικαστήριο, ας τα πω τουλάχιστον σε σένα» λέει χαμογελώντας ο Σεντάτ. «Στην Τουρκία δεν μας ακούει κανείς, μόνο το HDP». Σίγουρα θα τα ξαναπούμε.
Μέλη του HDP συμμετείχαν στην εκστρατεία του κόμματος με μικρά περίπτερα σε κεντρικά σημεία της Αθήνας
