Ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Καραμανλής υπήρξε συντηρητικός, δηλαδή δεξιός πολιτικός ηγέτης, ακραιφνής και διαπρύσιος θιασώτης της σημασίας της ελεύθερης αγοράς για την παραγωγική διαδικασία και την εν συνόλω οικονομική ανάπτυξη. Υπήρξε επίσης αυταρχικός στην εφαρμογή της πολιτικής του, ιδίως κατά την πρώτη πρωθυπουργική θητεία του (1955-1963).

Ηταν οπαδός της «κυβερνώσας και όχι της κυβερνώμενης δημοκρατίας», δηλαδή της «δημοκρατίας» στην οποία κεντρικό ρόλο διαδραματίζουν και οι κοινωνικές και οικονομικές ελίτ. Προφανώς δεν εκτιμούσε την ευρύτατη συμμετοχική δημοκρατία από τη βάση.

Την περίοδο της οξύτατης πολιτειακής και πολιτικής κρίσης του 1965-1967 πρότεινε από το Παρίσι μια μορφή «ελεγχόμενης και καθοδηγούμενης εκτροπής» υπό βασιλική εποπτεία προκειμένου να ανακοπεί η εκλογική επέλαση των δύο Παπανδρέου, βλέπε η επερχόμενη ιλιγγιώδης επικυριαρχία του Ανδρέα Παπανδρέου, νέου πρωταγωνιστή τότε στα ελληνικά πολιτικά πράγματα.

Επειτα από έντεκα χρόνια αυτοεξορίας στο Παρίσι και τους δεσμούς που απέκτησε με τη γαλλική πολιτική ζωή και κουλτούρα προσχώρησε σε «προοδευτικότερες» θέσεις, εμφανώς μεταβάλλοντας κάποιες από τις «οπισθοδρομικές» απόψεις του, κάτι που κατέστη εμφανές κατά τη δεύτερη πρωθυπουργική του θητεία (1974-1980).

Ο επιφανής δημοσιογράφος, αείμνηστος Τάκης Λαμπρίας, ο οποίος συνόδευσε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή στο ιστορικό ταξίδι του από το Παρίσι στην Αθήνα τη νύχτα της 24ης Ιουλίου 1974, εξέδωσε το 1998 (εκδόσεις Ποταμός) βιβλίο με τίτλο «Καραμανλής ο φίλος».

Το πόνημα ολοκληρώνεται με τρία ανέκδοτα κείμενα του «ηγέτη που έφυγε», όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο Λαμπρίας. Τα τρία κείμενα τιτλοφορούνται ως εξής: «Οι σχέσεις μου με το στέμμα», «Οι σχέσεις μου με το κεφάλαιο», «Οι σχέσεις μου με τους αντιπάλους». Κάποια σημεία από το δεύτερο καραμανλικό κείμενο («Οι σχέσεις μου με το κεφάλαιο») κρίνονται ως εξόχως ενδιαφέροντα και αγγίζοντα ακόμα και τη σημερινή πραγματικότητα.

Ας τα δούμε:

«Στις σχέσεις μου με το κεφάλαιο υπήρξα πάντοτε επιφυλακτικός και διότι εξ ιδιοσυγκρασίας αντιπαθούσα τους φορείς του, αλλά και γιατί γνώριζα ότι, για να μπορέσω να επιβάλω την πολιτική που έκρινα ωφέλιμη για τη χώρα, όφειλα να τους κρατώ σε απόσταση.

»Η στάση μου απέναντί τους δεν επηρεαζόταν ούτε από την πολιτική τους τοποθέτηση ούτε από τις προσωπικές μας σχέσεις, τις οποίες, σύμφωνα προς τις αρχές μου, τις απέφευγα διακριτικά. Κριτήριο της πολιτικής μου αποτέλεσαν το συμφέρον του τόπου και η προώθηση της οικονομίας του, η οποία καθίσταται δυνατή όταν δραστηριοποιηθεί το κεφάλαιο, το οποίο αποτελεί τον απαραίτητο συντελεστή της παραγωγικής διαδικασίας.

»Τα περιστατικά που αναφέρω είναι χαρακτηριστικά του πνεύματος με το οποίο αντιμετώπισα τους φορείς του κεφαλαίου».

«Αλλά και μετά την επάνοδό μου το 1974, εκρατικοποίησα την Ολυμπιακή Εταιρεία, που είχε ο Ωνάσης, τα διυλιστήρια του Ασπροπύργου, που είχε ο Νιάρχος, και το τραπεζικό συγκρότημα του Ανδρεάδη. Και τα εκρατικοποίησα όχι, όπως ελέχθη, από σοσιαλμανία, αλλά γιατί το επέβαλλαν το συμφέρον της οικονομίας και λόγοι νομικής και ηθικής τάξεως».

«Στην περίπτωση του διυλιστηρίου, πέραν της οικονομικής υπήρξε και η ποινική πλευρά. Το κρατικής ιδιοκτησίας διυλιστήριο το παραχώρησε η δικτατορία στον Στ. Νιάρχο με σύμβαση που γενικά κρίθηκε σκανδαλώδης. Η σύμβαση αυτή έγινε περισσότερο σκανδαλώδης από το γεγονός ότι ο Νιάρχος απέφυγε να κάνει τις επενδύσεις για τις οποίες είχε αναλάβει υποχρεώσεις».

«Οσον αφορά την περίπτωση του Στρ. Ανδρεάδη, αυτή προεκλήθη από το γεγονός ότι, όπως κατήγγειλε η Επιθεώρηση Τραπεζών και επιβεβαίωσε η Νομισματική Επιτροπή, ο εν λόγω τραπεζίτης έκαμε σωρεία παραβάσεων των νομισματικών κανόνων επί ζημία και του κράτους αλλά και των καταθετών των Τραπεζών του. Η περίπτωση αυτή απησχόλησε επί μακρόν χρόνον την ελληνική Δικαιοσύνη, η οποία εδικαίωσε τελικά τα μέτρα που είχε λάβει η Κυβέρνηση, για να θέσει υπό έλεγχο το Συγκρότημα Ανδρεάδη».

Οι γραπτοί αυτοί λόγοι του ιστορικού ηγέτη αφιερώνονται από τον υπογράφοντα:

Στην οικονομική ολιγαρχία, από τα ΜΜΕ μέχρι το ποδόσφαιρο, προπομπό και θεματοφύλακα του κοινωνικού κατεστημένου και των ελιτίστικων αντιλήψεων, με γνωστά τα δεινά, που κατά καιρούς επέφεραν στη χώρα.

Στη δράκα εκείνων, που εν μέσω ανείπωτης κοινωνικής κρίσης μετέτρεψαν τη συνταγματική κυβέρνηση σε διακυβέρνηση Novartis. Εύγε!

* Ο Κώστας Ζώρας είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου