Μολονότι τα δύο μεγάλα κόμματα της αυτονομιστικής παράταξης, JXCat και ERC, έχουν έλθει σε συμφωνία για τον σχηματισμό κυβέρνησης—και με τους αντικαπιταλιστές της CUP να δηλώνουν πως δεν πρόκειται να σταθούν εμπόδιο σ’αυτό—δεν έχει αποσαφηνίσει ακόμη πως θα κάνουν το πρώτο βήμα, την εκλογή του προέδρου, καθώς οι ηγέτες των δύο αυτών κομμάτων, ο μεν Κάρλες Πουτζντεμόν βρίσκεται στο εξωτερικό, ο δε Οριόλ Τζουνκέρας είναι ακόμη φυλακή. Στο τραπέζι έχουν πέσει αρκετές προτάσεις. Κάποιες από αυτές είναι ευφάνταστες, όμως όλες έχουν πολλές πρακτικές και πολιτικές δυσκολίες, διαφορετικού βαθμού η καθεμία, προκειμένου να γίνουν πραγματικότητα.
Η πρώτη πρόταση αφορά την άσκηση της «προεδρίας από απόσταση». Αυτή είναι η πρόταση που προτιμά η JXCat. Η παράταξη στοχεύει στην εκλογή του Πουτζντεμόν χωρίς αυτός να παρίσταται στο Parlament, επικαλούμενη την δυνητική –και μάλλον αδιαμφισβήτητη—πιθανότητα ότι θα συλληφθεί μόλις πατήσει ο πόδι του σε ισπανικό έδαφος. Το σχέδιο προβλέπει να εκλεγεί ο Πουτζντεμόν και κατόπιν να μπορέσει να επιστρέψει στην Καταλωνία, κι αφού το τετελεσμένο τούτο θα έχει ασκήσει πιέσεις στην κυβέρνηση της Μαδρίτης, η οποία θα αναγκασθεί να υποκύψει στο απλό γεγονός ότι συλλαμβάνοντας έναν μόλις επίσημα εκλεγμένο ισοδυναμεί με το να μην αναγνωρίζει το αποτέλεσμα των εκλογών, που η ίδια επικαλούμενη τη νομιμότητα προκήρυξε, οργάνωσε και τέλεσε.
Το σχέδιο όμως τούτο αντιμετωπίζει πλείστες δυσκολίες. Ο κανονισμός λειτουργίας του καταλανικού Parlament δεν προβλέπει ακριβώς την ανάδειξη προέδρου από απόσταση, χωρίς όμως και να υπάρχει ρητό άρθρο του που να την αποκλείει. Απλώς στο άρθρο 146 περιορίζεται στην πρόβλεψη ότι «ο υποψήφιος πρόεδρος οφείλει να παρουσιάσει το πρόγραμμα της κυβέρνησής του» στην Ολομέλεια και να ζητήσει την ψήφο εμπιστοσύνης του Σώματος. Εν αναμονή του σχετικού πορίσματος της νομικής υπηρεσίας του Κοινοβουλίου, τα κόμματα που υποστηρίζουν την παραμονή στην Ισπανία έχουν προειδοποιήσει πως δεν πρόκειται να αποδεχθούν αυτή τη λύση και πως σε αντίστοιχη περίπτωση θα προσφύγουν στο Συνταγματικό Δικαστήριο.
Κατόπιν προκύπτει το ζήτημα της αντιπροεδρίας. Εάν η εκλογή του Πουτζντεμόν παρουσιάζει πρακτικές δυσκολίες, εξίσου ασαφής είναι και η κατάσταση που αφορά τον Τζουνκέρας. Το κόμμα του επιθυμεί όπως και να’χει να αναλάβει την αντιπροεδρία και ήδη από την προεκλογική εκστρατεία τονίζουν πως η συμμετοχή του στις ολομέλειες και στις κυβερνητικές συνεδριάσεις παρουσιάζει περισσότερες περιπλοκές από την περίπτωση του Τζουνκέρας. Η ERC υποστηρίζει πως και χωρίς να αφεθεί ελεύθερος—και πράγματι την περασμένη εβδομάδα το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε την παραμονή του στις φυλακές—θα μπορεί να επωφελείται από άδειες για να παραστεί στην άσκηση των καθηκόντων του. Ωστόσο, οι υποτιθέμενες τούτες άδειες δεν είναι επ’ ουδενί εγγυημένες και σε κάθε περίπτωση θα εξαρτώνται από τις αποφάσεις (και τις διαθέσεις) των δικαστηρίων. Στο πλαίσιο τούτο, ενδεχομένως να ισχύσει –όπως υποστηρίζει και η καταλανική εφημερίδα El Periodico—να προτείνει ο Πουτζντεμόν την αντιπροεδρία στην δεύτερη τη τάξει στην ERC Μάρτα Ροβίρα.
Αυτή όμως η Σολωμόντεια λύση δεν ικανοποιεί στο ελάχιστο την ERC, η οποία απορρίπτει την οποιαδήποτε ιδέα—την οποία επίσης δεν θα μπορούσε ούτε και να την εξηγήσει στους ψηφοφόρους της—να παραμείνει εκτός κυβέρνησης ο ηγέτης της, όταν μάλιστα επικεφαλής της θα παραμείνει ο Πουτζντεμόν. Άλλωστε, υποστηρίζουν, η διαφορά μεταξύ των δύο κομμάτων είναι μόλις 2 έδρες (34 με 32). Βεβαίως τα πράγματα θα ήσαν διαφορετικά, εάν και ο Πουτζντεμόν συμφωνούσε να παραμείνει εκτός κυβέρνησης.
Η άλλη λύση που προτείνεται να παρακαμφθούν τα πρακτικά και νομικά αδιέξοδα ακούει στο όνομα «κυβέρνηση τεχνοκρατών». Ο τελευταίος που αναφέρθηκε σε τούτο το ενδεχόμενο ήταν ο πρώην σύμβουλος (υπουργός) Αντρέου Μας-Κολέλ, αλλά δεν είναι καινούργια. Ήδη, μεσούσης της προεκλογικής εκστρατείας, αρκετοί κύκλοι από το στρατόπεδο της ανεξαρτησίας είχαν προτείνει να σχηματισθεί μία κυβέρνηση που δεν θα αντιμετωπίζει νομικά κωλύμματα, ένα σχήμα με «τεχνοκράτες»,ή «εκπροσώπους», διατηρώντας ο Πουτζντεμόν στις Βρυξέλλες τον τίτλο του «νόμιμου» κυβερνήτη.
Μολαταύτα, η λύση τούτη μ’όλο που δεν αντιμετωπίζει δυσκολίες από νομικής άποψης, ή από το καταστατικό, βρίσκει μπροστά της πολλά πολιτικά εμπόδια . Ιδίως από την πλευρά της JXCat, διότι αυτό θα σήμαινε πως θα χρειαζόταν να απεμπολήσει το κύριο προεκλογικό της επιχείρημα: πως ένα καλό αποτέλεσμα του ψηφοδελτίου της θα άνοιγε τον δρόμο για την επιστροφή του Πουτζντεμόν και την πλήρη αποκατάστασή του ως εκλεγμένου ηγέτη.
Μία άλλη λύση είναι η διεξαγωγή «νέων εκλογών». Εάν δεν καταστεί δυνατόν να συμφωνηθεί ο σχηματισμός μίας κυβέρνησης με βάση τις προηγούμενες υποθέσεις—και εάν δεν καταστεί δυνατόν να εφευρεθούν νέες διέξοδοι—η πτέρυγα των αυτονομιστών μπορεί να επιβάλλει τη διεξαγωγή νεών εκλογών. Το περιβάλλον του Πουτζντεμόν ήδη έχει αρχίσει να υπαινίσσεται αυτή τη λύση. Στην ουσία, η JXCat θα είχε τη δυνατότητα να επιβάλλει νέες εκλογές και μόνη της, με δεδομένο ότι ούτε η ERC, ούτε η CUP, θα ψήφιζαν κάποιον άλλο υποψήφιο που θα πρότειναν τα κόμματα που θέλουν την παραμονή στην Ισπανία.
Όμως και αυτή η λύση εγκυμονεί κινδύνους για το κέρας των κομμάτων της ανεξαρτησίας. Αφ’ ενός γιατί θα δημιουργούσε ένα βαθύ ρήγμα στο στρατόπεδό τους και αφ’ ετέρου επειδή κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί πως τα αποτελέσματα των νέων εκλογών θα αλλάξουν ριζικά τον πολιτικό χάρτη που διαμορφώθηκε από τις εκλογές της 21ης Δεκεμβρίου.
«Πάντοτε τα βρίσκαμε». Τη φράση τούτη εκστόμισε η Μάρτα Ροβίρα, απευθυνόμενη στον υποψήφιο της CUP Μικέλ Ριέρα κατά τη τη διάρκεια της τηλεοπτικής τηλεμαχίας όλων των επικεφαλής των κομμάτων στην κρατική TV3. Και δεν την εκστόμισε άσκοπα. Από την αρχή της Proces, της διαδικασίας για την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας, τα αυτονομιστικά κόμματα είχαν φθάσει στο χείλος της ρήξης σε πλείστες περιπτώσεις, στο τέλος όμως κατέληγαν σε μία συμφωνία, ακόμη κι εάν αυτή ήταν εύθραυστη και επιτυγχάνετο την ύστατη στιγμή. Το είχαν καταφέρει πριν τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος της 9ης Νοεμβρίου 2014. Το επανέλαβαν στις προηγούμενες εκλογές και το ξαναεπανέλαβαν, κυριολεκτικά την ύστατη στιγμή, πριν δύο χρόνια μέσω της εκπαραθύρωσης του Αρτούρ Μας αι την ανάληψη της προεδρίας από τον Πουτζντεμόν. Και δεν υπάρχει λόγος να μην το ξαναεπαναλάβουν.
Πηγή: El Publico - ΑΠΕ/ΜΠΕ
