“Κάποιες φορές περιμένω να πάνε στραβά κάποια ζητήματα και στο τέλος δεν συμβαίνει αυτό, ενώ άλλες πηγαίνει κάτι στραβά το οποίο δεν περίμενα”. Η δήλωση αυτή ανήκει σε υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος και έλαβε χώρα τον περασμένο Σεπτέμβριο, κατά τη διάρκεια ενημέρωσης δημοσιογράφων στο πλαίσιο της τρίτης αξιολόγησης. Μάλιστα, στην ίδια αυτή συζήτηση είχε αποδοθεί και η φράση που άφηνε ανοιχτό “παράθυρο” για λήψη νέων μέτρων το 2018.
Τελικά, όπως παρατηρούμε να κυλάει η τρίτη αξιολόγηση, όλες οι πλευρές έχουν διαβεβαιώσει ότι δεν πρόκειται να ζητηθούν επιπλέον μέτρα από την Ελλάδα, ενώ προέκυψαν κάποια ζητήματα που δημιουργούν προβλήματα, όπως οι πλειστηριασμοί. Ο λόγος προφανώς γίνεται για τους “μεγαλομπαταχτσήδες” και όχι για την πρώτη κατοικία ούτε για τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα.
Άλλωστε το μήνυμα ότι δεν θα πρέπει να επιδειχθεί καμία ανοχή σε στρατηγικούς κακοπληρωτές στέλνει σύσσωμη η κυβέρνηση, καθώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να θέση σε κίνδυνο την πορεία των ελληνικών τραπεζών, τα stress tests των οποίων ξεκινούν στις αρχές του ερχόμενου Φεβρουαρίου. Είναι πέρα από σαφές πως η κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να θέσει σε κίνδυνο την έγκαιρη ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης.
Η οικονομική "γραμμή" Τσακαλώτου και η προστασία της πρώτης κατοικίας
Μόνο τυχαίο δεν είναι το ότι ο υπουργός Οικονομικών και επικεφαλής της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας Ευκλείδης Τσακαλώτος μίλησε κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ τονίζοντας ότι το να πληρώσουν στρατηγικοί κακοπληρωτές είναι σημαντικό για τη θωράκιση του τραπεζικού συστήματος ενόψει και των stress tests που θα αρχίσουν το 2018. Ο υπουργός φέρεται, σύμφωνα πάντα με πληροφορίες, να τόνισε στους βουλευτές ότι η καθυστέρηση των πλειστηριασμών από ένα όριο και πάνω (προστασία πρώτης κατοικίας έως 300.000 ευρώ που επιβάλλουν ατύπως οι τράπεζες) μπορεί να δημιουργήσει δυσκολίες, γιατί το ΔΝΤ μπορεί να ζητάει επιπλέον κεφάλαια εξαιτίας των υψηλών ποσοστών κόκκινων δανείων που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους.
Ο υπουργός φέρεται να επέμεινε ότι η πρώτη κατοικία έως 300.000 προστατεύεται, ωστόσο μένει να δούμε τι θα γίνει από την 1.1.2018 για τα δάνεια με υποθήκη την πρώτη κατοικία (αντικειμενικής αξίας ως 140.000 ευρώ), τα οποία προστατεύονται από την πώληση σε fund μόνον έως το τέλος του τρέχοντος έτους. Πάντως, τα κριτήρια που θα ισχύσουν από την Πρωτοχρονιά του 2018 θα συζητηθούν στις επαφές με τους θεσμούς τις επόμενες μέρες, ενώ αξίζει να αναφέρουμε ότι επικουρικά λειτουργεί και ο νόμος Σταθάκη, ο οποίος απλώνεται μέχρι το τέλος του 2018.
Ως εκ τούτου κρίθηκε σημαντικό να διενεργούνται οι πλειστηριασμοί σε έναν χώρο ασφαλή για τους συμβολαιογράφους, ώστε να πεισθούν να αναστείλουν την αποχή από τα καθήκοντά τους πριν από την 31η Δεκεμβρίου. Στην κατεύθυνση αυτή το υπουργείο Δικαιοσύνης αποφάσισε σειρά μέτρων για την προστασία των συμβολαιογράφων, όπως η αυτεπάγγελτη δίωξη για τα εις βάρος τους εγκλήματα.
Εφικτή η ολοκλήρωση εντός των πρώτων ημερών του Δεκεμβρίου
Από εκεί και πέρα, τη Δευτέρα 27 Νοεμβρίου αναμένονται οι επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα για το κύριο μέρος της τρίτης αξιολόγησης, ενώ τα τεχνικά κλιμάκια θα είναι εδώ από τις 19 του μήνα. Την Τετάρτη 29 Νοεμβρίου οι επικεφαλής των θεσμών θα διαπιστώσουν κατά πόσον η κυβέρνηση έχει προχωρήσει ένα σημαντικό μέρος από τα προαπαιτούμενα και, εφόσον έχει επιτευχθεί κάτι τέτοιο, όπως είναι ο στόχος, τότε το Σαββατοκύριακο 2-3 Δεκεμβρίου ο δρόμος θα είναι ανοιχτός για να κλείσει τη συμφωνία σε επίπεδο τεχνικών αποστολών (staff level agreement) πριν από το Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου.
Ο λόγος της αισιοδοξίας στο επιτελείο του υπουργείου Οικονομικών είναι και η δεδομένη διάθεση των Ευρωπαίων για μια αξιολόγηση - «εξπρές", ενώ και οι προχθεσινές ανακοινώσεις της Κομισιόν για την ελληνική οικονομία είναι άκρως ενθαρρυντικές, καθώς μπορεί να υπάρχει μια υποεκτίμηση για την ανάπτυξη (στο 1,6%) το 2017, ωστόσο παραμένει ισχυρή και το 2018 (στο 2,4%). Την ίδια ώρα η Ε.Ε εκτιμά ότι τα πρωτογενή πλεονάσματα του 2018 και του 2019 τοποθετούνται στο 3,7% και 3,9% αντίστοιχα.
Η "μάχη" για τα επιδόματα
Κρίσιμες θεωρούνται και οι διαπραγματεύσεις για την τύχη των οικογενειακών επιδομάτων και το αν τελικά θα δεχθεί η ελληνική πλευρά να επαναπροσδιορίσει τις παροχές σε τρίτεκνους και πολύτεκνους προκειμένου να αυξήσει τα επιδόματα σε πρώτο και δεύτερο παιδί. Η ελληνική πλευρά διεκδικεί από 130 έως 260 εκατ. ευρώ επιπλέον της κρατικής χρηματοδότησης που ήδη έχει εγγραφεί για τα συγκεκριμένα επιδόματα στον κρατικό προϋπολογισμό του 2018, ώστε να επιτευχθεί το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα για τα επιδόματα.
Η κυβέρνηση έχει κληθεί να προχωρήσει σε ένα νέο, ενοποιημένο σύστημα οικογενειακών επιδομάτων, με έμφαση στο πρώτο και δεύτερο παιδί. Κατά τη διάρκεια της πρώτης επίσημης επίσκεψης των επικεφαλής των θεσμών στη χώρα μας, στο πλαίσιο της τρίτης αξιολόγησης, η ελληνική πλευρά κατέθεσε τις προτάσεις της μέσω των εξοικονομήσεων που θα επιτευχθούν από το πρόγραμμα εξοικονόμησης δαπανών (spending review) των υπουργείων.
Στο σχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπεται εξοικονόμηση της τάξης των 325 εκατ. ευρώ. Το υπουργείο Εργασίας, μόνο για τα οικογενειακά επιδόματα, διεκδικεί τα 260 εκατ. ευρώ, ενώ μεταξύ των σεναρίων που ανταλλάσσει σε τεχνικό επίπεδο με τους δανειστές υπάρχει κι ένα που περιλαμβάνει λιγότερα.
Τα πάντα θα κριθούν από την εικόνα του προϋπολογισμού, που συζητούν σε τεχνικό επίπεδο οι δύο πλευρές, καθώς οι δανειστές δεν έχουν ακόμη αποδεχθεί ότι από το spending review έχουν εξοικονομηθεί 325 εκατ. ευρώ, αλλά και ότι το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων αυτών θα πρέπει να κατευθυνθεί για τη στήριξη των επιδομάτων σε τρίτεκνους και πολύτεκνους. Πάντως στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι διαθέτουν τα κατάλληλα επιχειρήματα προκειμένου να πείσουν τους θεσμούς.
