Μιλώντας για το σήμερα αναφέρθηκε στις «αποκρουστικές θεωρίες των δύο άκρων και των ανιστόρητων εξισώσεων». «Οι θλιβεροί επίγονοι του φασισμού ονειρεύονται παλινορθώσεις και προβάλλουν το μίσος και τον ολοκληρωτισμό τους ως τη λύση στην υλική και αξιακή κρίση της Ευρώπης. Η απάντηση είναι προφανής περισσότερη δημοκρατία, ενίσχυση της αλληλεγγύης και της ανθρωπιάς», υπογράμμισε.
«Η γενναιότητα της αμφισβήτησης και η τόλμη της διεκδίκησης για ελεύθερη σκέψη και ελεύθερη ζωή, είναι η παρακαταθήκη εκείνων των ημερών» υπογράμμισε κλείνοντας την ομιλία του ο υπουργός Εσωτερικών Π. Σκουρλέτης.
Ολόκληρη η ομιλία του Πάνου Σκουρλέτη:
Η διατήρηση της ιστορικής μνήμης είναι μια επιδίωξη που δεν κάνει διακρίσεις ανάμεσα στις στιγμές της τραγωδίας και τις στιγμές του μεγαλείου. Σήμερα, όμως, έχουμε το προνόμιο να τιμούμε τα 73 χρόνια της Απελευθέρωσης της Αθήνας από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής. Σήμερα προστατεύουμε την μνήμη του μεγαλείου ενός λαού που, όχι μόνο άντεξε τριάμισι χρόνια επώδυνης Κατοχής, αλλά κατόρθωσε να αναδυθεί από αυτή πιο δυνατός, περισσότερο σοφός, μα ίσως και πιο αθώος απ’ ότι οι καιροί αξίωναν.
Στις 12 Οκτωβρίου του 1944 - συμπτωματικά ήταν και τότε μια ηλιόλουστη Πέμπτη - αποχώρησε από την Αθήνα και ο τελευταίος Γερμανός στρατιώτης. Αυτή η ημέρα ορίστηκε ως η επίσημη λήξη της κατοχής της χώρας μας.
Ο λαός της Αθήνας υποδέχτηκε την υποστολή της σημαίας του κατακτητή με ένα ξέσπασμα χαράς και αγαλλίασης. Οι μαρτυρίες περιγράφουν χιλιάδες ανθρώπους οι οποίοι ξεχύθηκαν στους δρόμους για να γιορτάσουν ένα κατόρθωμα που κέρδισαν το δικαίωμα να το λένε και δικό τους. Το κέρδισαν με αίμα, με βάσανα και με την γενναιότητα των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Το κατέκτησαν με το δικό τους ακατάβλητο σθένος κατά τη διάρκεια της Κατοχής στην Αθήνα, παρά την φονική πείνα, τις εκατοντάδες εκτελέσεις, τα βασανιστήρια και την στρατιωτική ισχύ του κατακτητή.
Η Αθήνα απελευθερώθηκε από το λαό της, ο οποίος εκείνο το πρωί της 12ης Οκτωβρίου βιώνει ένα τέλος εποχής, όταν η ελληνική σημαία υψώνεται ξανά στην Ακρόπολη. Στο επίπεδο της ιδεολογικής σκέψης, της δράσης και της πολιτικής στράτευσης, η ημέρα της Απελευθέρωσης αποκαλύπτει μια πολύ διαφορετική Αθήνα, μια εντελώς διαφορετική Ελλάδα, από αυτή του Απριλίου του 1941, όταν ο γερμανικός στρατός ύψωνε τη σημαία του στην Ακρόπολη. Έχουν πλέον ανατραπεί οι προπολεμικοί ιδεολογικοί και πολιτικοί συσχετισμοί, που είχαν επισφραγιστεί από τη δικτατορία του Μεταξά. Το γεγονός της ριζοσπαστικοποίησης ενός σημαντικού τμήματος του ελληνικού λαού, δημιουργεί νέα δεδομένα στη συζήτηση για την επόμενη ημέρα και όλα φαίνονται δυνατά. Εκ των υστέρων, η ανάπαυλα αποδείχθηκε μικρή, με αποκορύφωμα, μόλις λίγες εβδομάδες μετά την απελευθέρωση, τα Δεκεμβριανά. Ο ιστορικός χρόνος πύκνωσε και βάρυνε από νέα δεινά και γεγονότα που σημάδεψαν την χώρα μας για δεκαετίες.
Ωστόσο, εκείνη την μεγάλη, ηλιόλουστη ημέρα της αντιφασιστικής νίκης, ο λαός της Αθήνας νιώθει δικαιωμένος και ελεύθερος να εκφράσει τις νέες αξίες που σφυρηλάτησε στο αμόνι του πολέμου.
Έχει ήδη συμμετάσχει, τον Απρίλιο του 1944, στις πρώτες εκλογές οι οποίες διενεργήθηκαν εντός κι εκτός των απελευθερωμένων περιοχών της χώρας με ευθύνη του ΕΑΜ και άλλων πολιτικών δυνάμεων, προκειμένου να εκλεγεί το Εθνικό Συμβούλιο. Έχει διαδηλώσει στους δρόμους της Αθήνας, ήδη από τον Μάρτιο του 1943, για να αποτρέψει τα σχέδια πολιτικής επιστράτευσης από τους Γερμανούς. Έχει δημιουργήσει θύλακες αντίστασης μέσα στην πόλη, στην Αθήνα, τον Πειραιά και τις συνοικίες τους.
Αυτός ο κόσμος θυσίασε πολλά και θεώρησε ότι μπορεί πλέον να διατυπώσει απερίφραστα τα πολιτικά συμπεράσματα που προέκυψαν από την ακατάπαυστη πάλη των ιδεών κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Μια διαδικασία η οποία οδήγησε ένα μεγάλο τμήμα του να ενταχθεί στις οργανώσεις της Εθνικής Αντίστασης, αλλά τον ενδυνάμωσε επίσης και με την αναγκαία ωριμότητα ώστε να προτάξει το ζήτημα της εθνικής συμφιλίωσης ως μια πολύ σημαντική πολιτική αξία εκείνες τις κρίσιμες ημέρες της μετάβασης από την Κατοχή στην ελευθερία. Κι αυτό, παρότι η δύσκολη περίοδος που προηγήθηκε ήταν μεστή από εσωτερικές αντιθέσεις και συγκρούσεις οι οποίες ξεπέρασαν τα όρια, μέχρι που τα κατέρριψαν εντελώς λίγα χρόνια μετά από την Απελευθέρωση.
Αυτή η απαγορευτική αρχικά και απλά άβολη μέχρι πρότινος, αναψηλάφηση των ιστορικών γεγονότων που ακολούθησαν την Απελευθέρωση, ίσως είναι και ένας από τους λόγους που μέχρι πρότινος γιορτάζαμε λαμπρά την έναρξη του πολέμου και όχι την λήξη της Κατοχής. Είναι κι αυτό κάτι που καλούμαστε να αφήσουμε πίσω μας, όπως τόσα άλλα.
Γιατί κάποτε οι οδύνες αυτού του λαού οφείλουν να μας κληροδοτήσουν κάτι περισσότερο από διχόνοια και επιχειρήματα διαίρεσης.
Οφείλουν να μας βοηθήσουν στη διαμόρφωση νέων οραμάτων και ελπίδων, τα οποία θα μπορέσουν να πραγματωθούν
Κι είναι αυτή ακριβώς η ανάγκη, όπως και η ιστορική μνήμη, που κάνουν ακόμη πιο αποκρουστικές θεωρίες όπως αυτή των «δύο άκρων», της ανιστόρητης εξίσωσης του φασισμού με τον κομμουνισμό. Αυτή τη δύσκολη περίοδο, ορισμένοι θλιβεροί επίγονοι του φασισμού, ονειρεύονται παλινορθώσεις και προβάλλουν το μίσος και τον ολοκληρωτισμό τους ως τη λύση απέναντι την υλική και αξιακή κρίση της Ευρώπης
Η απάντηση όμως, τόσο για την Ελλάδα, όσο και για το σύνολο της Ευρώπης, είναι προφανής: Περισσότερη δημοκρατία, μεγαλύτερη συμμετοχή, ενίσχυση της αλληλεγγύης, ανθρωπιά
Σε εκδηλώσεις όπως η σημερινή συνηθίζονται οι παραλληλισμοί και η αναζήτηση αντιστοιχιών. Ωστόσο, εάν κάτι μένει σαν παρακαταθήκη εκείνων των ημερών, πιστεύω ότι είναι η γενναιότητα της αμφισβήτησης και η τόλμη της διεκδίκησης. Για ελεύθερη σκέψη, για μια ελεύθερη ζωή.
