Στην γερμανική γλώσσα-στην γλώσσα της φιλοσοφίας- υπάρχει ένα απαρέμφατο που στην θέση του ''είναι'' χρησιμοποιεί αποκλειστικά τον παρακείμενο για να περιγράψει ένα υποκείμενο: Κάτι είναι μόνο εάν έχει ήδη γίνει, τελειώσει, ολοκληρωθεί. Ή ένα πρόσωπο είναι κάτι, μόνο εάν έχει πεθάνει. Μάλιστα, παρενθετικά, ο ακριβής προσδιορισμός του ''είναι'' αποτέλεσε την ουσία του αρχαιοελληνικού προβληματισμού, μέχρι τα χρόνια του Καντ και του Χέγκελ.
Αντίστοιχα, μόνο έτσι μπορούμε να κοιτάξουμε τα ιστορικά γεγονότα, και στην περίπτωση μας όλα όσα προηγήθηκαν και ακολούθησαν από το προπερυσινό δημοψήφισμα.
Δύο χρόνια αργότερα, το δημοψήφισμα εξακολουθεί να αποτελεί μια ιστορική καταγραφή των εσωτερικών συσχετισμών δύναμης ανάμεσα στις παραγωγικές δυνάμεις και στον παρασιτισμό. Οι δυνάμεις του ΟΧΙ εξέφρασαν το κοινωνικό δυναμικό που έβλεπε και βλέπει τον εαυτό του σαν ένα σύνολο με κοινή μοίρα και πορεία, οι δυνάμεις του ΝΑΙ αντιλαμβάνονται μάλλον την κοινωνία σαν ένα άθυρμα παρασιτικών συμμοριών που αποσκοπούν να την διαμελίσουν, ζώντας εις βάρος των πολλών.
Ακόμα το αποδεικνύουν διαμέσου των γελοίων συγκεντρώσεων τους, ή των πολιτικών εκπροσώπων αυτού του μπλοκ του 35% που περνούσε καλά με τα πρασινομπλε μνημόνια-εξάλλου δεν άγγιξαν εκείνους, αλλά τις μεγάλες μάζες του κόσμου της εργασίας, της ανεργίας, της νεολαίας-, και που δυομιση χρόνια αριστερής διακυβέρνησης τούς έβαλε, όπως έπρεπε, στο κάδρο της ευθύνης και του καταμερισμού των βαρών.
Εξακολουθεί το δημοψήφισμα να αποτελεί μια εξίσου ιστορική λαϊκή συσσωμάτωση. Που αν και δεν καταγόταν σαν εξέλιξη μιας συγκροτημένης πορείας λαϊκής οργάνωσης, ακόμα πιο δυσμενές είναι ότι δεν οδήγησε σε μια τέτοια. Η συνθηκολόγηση, ασφαλώς και σφράγισε αρνητικά μια τέτοια προοπτική. Εντούτοις η δυναμική ανάμεσα στους θεσμούς της ανάθεσης και στις συλλογικές μορφές διαχείρισης είναι πάντοτε ανοιχτή σε μεταβολές. Το δημοψήφισμα, το αποτέλεσμα του και η εξέλιξη της ήττας δεν μπορεί να χρησιμεύει εσαεί σαν άλλοθι για την συνολική ήττα του λαϊκού κινήματος εδώ και πολλά χρόνια.
Για τους καχύποπτους το δημοψήφισμα υπήρξε μια πρωτοβουλία του Τσίπρα ώστε να επιμερίσει στην κοινωνία την δική του προαποφασισμένη αποστολή να παρατείνει την μνημονιακή υπαγωγή με αριστερό προσωπείο. Για άλλους ένα απονενοημένο διάβημα ώστε να πέσει όρθιος και συνεπής, έπειτα από ένα κακό αποτέλεσμα. Οπωσδήποτε οι τέτοιου είδους εξηγήσεις-ενόσω ακόμα επιμένουν-συνήθως αποφεύγουν να χρησιμοποιήσουν πιο απτά δεδομένα.
''Πίσω από την κουρτίνα δεν υπάρχει τίποτε'', όπως έχει πει και ένας μεγάλος ιδεαλιστής. Το δημοψήφισμα έγινε επειδή δεν πέτυχε η στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ να φοβίσει τους δανειστές με αθέτηση πληρωμών (που εξάλλου την έκανε πράξη μην πληρώνοντας την δόση του ΔΝΤ). Έπρεπε να γίνει, και ορθά έγινε, σαν ένα βαρυσήμαντο πολιτικό χαρτί στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Μεγέθυνε αμφίδρομα όχι μόνο το μέγεθος της περηφάνιας του λαού μας, αλλά και το κόστος της γερμανικής ηγεμονίας. Αποκάλυψε με ωμότητα το αληθνό της πρόσωπο.
Όσοι επιμέναμε για το γεωπολιτικό μέγεθος, την γεωπολιτική διάσταση της ελληνικής κρίσης απλώς επιβεβαιώσαμε την εντύπωση που είχαμε από το 2012: Ότι σύμφωνα με την στρατηγική της Γερμανίας μια αποπομπή της Ελλάδας από το ευρώ ενδεχομένως αποτελούσε μια παράπλευρη, αλλά διαχειρίσιμη, απώλεια. Έχει εξασφαλίσει ήδη από τότε ότι μια τέτοια εξέλιξη θα την βρει ωφελημένη οικονομικά και πολιτικά, στην πορεία σχηματισμού μιας πιο ευέλικτης ευρωζώνης, με εξασφαλισμένη την γεωπολιτική της ισχύ.
Εκείνοι που ασκήσαν τους πιο ωμούς εκβιασμούς ώστε να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρωπαϊκό status quo (με τον αποσταθεροποιητικό ρόλο που της έχουνε προσδώσει σε αυτό), θα ήταν ακόμα μια φορά η αμερικάνικη εξωτερική πολιτική.
Συνολικά μιλώντας ο ελληνικός λαός αν θέλει να αναιρέσει την ειδική θέση του στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας και εξουσίας, θα πρέπει να προετοιμαστεί για άλλου είδους πολιτικές, και όχι μόνο, διεργασίες. Σήμερα, ειδικότερα, σε μια περίοδο όπου τα τρία ιμπεριαλιστικά κέντρα συγκλίνουν σε πολλαπλές συγκρούσεις, και ιδιαίτερα σε μια γεωγραφική θέση σαν την δική μας-στην οποία εντοπίζονται όλοι αυτοί οι κρισιακοί ανταγωνισμοί-η βασική στρατηγική της κυβέρνησης να παλέψει εντός των δεδομένων αντιθέσεων από σκοπιά προοδευτική, δημοκρατική, είναι η μόνη εφικτή. Όσοι υποστηρίζαμε αυτή την μεριά του ζητήματος σαν κυρίαρχη δικαιωθήκαμε διαμέσου μιας ήττας που πλέον φαίνεται ένα λογικό επακόλουθο.
Αλλά ήταν, είναι και θα παραμείνει, ένα σκίρτημα της Ιστορίας, αρκεί να έχει και συνέχεια. Οι μεμψιμοιρίες και οι επιθέσεις-ανεξάρτητα κιόλας από το πως κανείς αποτιμά την συνολική κυβερνητική πορεία του ΣΥΡΙΖΑ-από εκείνους που ούτε πριν ούτε και μετά το δημοψήφισμα δεν εννόησαν το πλαίσιο της εποχής που ζούμε, εντάσσονται στο ίδιο αυτό πλαίσιο της παραπολιτικής περισσότερο.
Με αυτή την έννοια, ας ελπίσουμε και ας εργαστούμε ώστε πλάι στο ΟΧΙ να μην κολλάει το γερμανικό απαρέμφατο του συντελεσμένου, αλλά το ρευστό και ανανεώσιμο αριστοτελικό ''είναι'', με την έννοια ότι το μέλλον επανανοηματοδοτεί το παρελθόν διαρκώς, το μετασχηματίζει, και προφανώς υπό την πίεση των νέων συσχετισμών δύναμης: Ας γίνει στο μέλλον το δημοψήφισμα η αρχή, και όχι το τέλος μιας πορείας.
