Αναλυτικά το κάλεσμα:
Με αφορμή τα 70 χρόνια από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) διοργανώνουν διήμερο συνέδριο με στόχο να διερευνηθούν οι «διαδρομές» του στη δημόσια ιστορία και τη μνήμη από την πρώτη μετεμφυλιακή περίοδο μέχρι σήμερα. Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος (1946-1949) για δεκαετίες διαίρεσε βαθιά την ελληνική κοινωνία και αποτέλεσε το «φίλτρο» μέσα από το οποίο έγινε αντιληπτή συνολικά η δεκαετία του 1940. Στη διάρκεια των δεκαετιών που μεσολάβησαν από τη λήξη του η θέση του εμφυλίου πολέμου στη συλλογική μνήμη και τη δημόσια σφαίρα άλλαζε καθώς μεταβαλλόταν η ιστορική συγκυρία.
Το συνέδριο με τίτλο «Διαδρομές του Παρελθόντος: Ο Εμφύλιος Πόλεμος στη Δημόσια Ιστορία και τη Μνήμη» εκκινώντας από τις συζητήσεις και τον αναστοχασμό των τελευταίων χρόνων, φιλοδοξεί να αποτυπώσει τις νέες κατευθύνσεις της έρευνας και να συμβάλλει στη διερεύνηση πεδίων και θεματικών, όπως οι πολιτικές της μνήμης και της λήθης, η μνήμη της βίας και η τοπική της διάσταση, οι αποτυπώσεις πτυχών του πολέμου στην τέχνη και τη λογοτεχνία, η παρουσία του σε παλιά και νέα μέσα (Τύπος, κινηματογράφος, τηλεόραση, διαδίκτυο), οι τρόποι ένταξης και διαπραγμάτευσης του συγκρουσιακού παρελθόντος στη σχολική εκπαίδευση, η συγκρότηση και η διαδρομή τόπων και κοινοτήτων μνήμης, καθώς επίσης και η διαχείριση του τραύματος στην ατομική και συλλογική μνήμη.
Το συνέδριο, στο οποίο συμμετέχουν πάνω από 30 ιστορικοί και κοινωνικοί επιστήμονες από πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού, πραγματοποιείται στην Αθήνα στις στο Ιωνικό Κέντρο (Λυσίου 11, Πλάκα).
Σάββατο 3 Δεκεμβρίου
10.00-11.50
Τέταρτη συνεδρία: Η μνήμη της βίας και η τοπική διάσταση
Συντονιστής: Νίκος Βαφέας
Κωνσταντίνα Μπάδα, Μορφές κρατικής βίας στον εμφύλιο και μετά από αυτόν, βιωμένες εμπειρίες, κοινωνικές μνήμες και ταυτότητες
Αλέξης Ντάσιος, «Αποκηρύσσομεν τον ξενοκίνητον κομμουνισμόν…». Αναβιώσεις εμφυλιοπολεμικής μνήμης στη Λάρισα των πρώτων χρόνων της Χούντας
Κατερίνα Αναγνωστάκη, Το φάντασμα της κατακραυγής της κοινωνίας: οι δυσκολίες της αδιαίρετης μνήμης
Τάσος Κωστόπουλος, Ο φόνος της δασκάλας και άλλες ιστορίες. Μνήμη και λήθη της εμφύλιας βίας σ’ ένα ορεινό χωριό της Ρούμελης
12.10-14.00
Πέμπτη συνεδρία: Πολιτικές της μνήμης και θεσμικοί λόγοι
Συντονιστής: Ηλίας Νικολακόπουλος
Κατερίνα Πάπαρη, «Πήραμε επικίνδυνο κατήφορο…»: όψεις του εθνικού αφηγήματος των εθνικοφρόνων διανοούμενων στη δεκαετία του ’50
Αντώνης Μάτσος, Περιμένοντας την επανάσταση: Η αναβίωση του λόγου περί Εμφυλίου από την ΕΡΕ και τον Τύπο της Δεξιάς κατά το πρώτο έτος της Κυβερνήσεως της Ενώσεως Κέντρου (1963-1964)
Μάνος Αυγερίδης, «Tα επακολουθήσαντα μετά την απελευθέρωσιν δεινά». Εμφύλιος διχασμός και εθνική ενότητα σε τρία αντιστασιακά χρονικά της δεκαετίας του 1960
Μάγδα Φυτιλή, Μνήμη, Λήθη και Συμφιλίωση: οι διαδρομές της θεσμικής και της παραταξιακής μνήμης του Εμφυλίου
15.30-17.10
Έκτη συνεδρία: Ο Εμφύλιος πόλεμος στη σχολική εκπαίδευση
Συντονιστής: Χάρης Αθανασιάδης
Λάμπρος Παπαδήμας, Ο εμφύλιος πόλεμος στην ελληνική εκπαίδευση: αμφισβήτηση, αποσιώπηση και αμηχανία
Μαρία Στυλιανού, Ο ρόλος των εκπαιδευτικών στη διαμεσολάβηση της κυρίαρχης εθνικής ιστορικής αφήγησης για τον εμφύλιο πόλεμο. Ο Τριπλός Εορτασμός, ο δημόσιος λόγος και η διαχείριση της μνήμης στις τοπικές κοινωνίες. Η περίπτωση της Καβάλας (1949-1974)
Καλλιόπη Στίγκα, Ο Εμφύλιος Πόλεμος μέσα από το λογοτεχνικό και μουσικό έργο του Μίκη Θεοδωράκη: ένα μοντέλο διαθεματικής διδασκαλίας για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση
17.30-19.20
Έβδομη συνεδρία: Τόποι/Κοινότητες Μνήμης
Συντονιστής: Βαγγέλης Καραμανωλάκης
Μάριος Αθανασόπουλος, «Πηγάδα» Μελιγαλά: Η διαιρεμένη μνήμη
Ελένη Κούκη, Τα στρατιωτικά νεκροταφεία του Εμφυλίου Πολέμου. Οι πολιτικές των οστών και η εδαφικοποίηση της απώλειας
Φίλιππος Κάραμποτ, Αλεξάνδρα Πατρικίου, Εννοιολογήσεις και αναπαραστάσεις του Εμφυλίου σε εθελοντικές συσσωματώσεις (1945-μέσα δεκαετίας του ’60)
Μαρία Σπηλιωτοπούλου, Η «Κίνηση Ενωμένη Εθνική Αντίσταση» και η συμβολή της στη διαμόρφωση της συλλογικής μνήμης για τον εμφύλιο
Οργανωτική Επιτροπή: Μάνος Αυγερίδης, Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν, Πολυμέρης Βόγλης, Ελένη Πασχαλούδη, Τάσος Σακελλαρόπουλος