Με βασικά θέματα τις περιφερειακές προκλήσεις για την ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής της ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, τις συνέργειες και τις πρωτοβουλίες, στον πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό τομέα, που μπορούν να αναληφθούν για να σταθεροποιηθεί η περιοχή, ξεκινά σήμερα στη Ρόδο η Διάσκεψη για την Ασφάλεια και τη Σταθερότητα, που διοργάνωσε το υπουργείο Εξωτερικών με τη συμμετοχή υπουργών Εξωτερικών και υψηλών αξιωματούχων ευρωπαϊκών και αραβικών κρατών.
Πρόκειται για μία πρωτοβουλία του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά που επιχειρεί να γεφυρώσει τον ευρωπαϊκό και αραβικό κόσμο και να δημιουργήσει το έδαφος για στενότερη συνεργασία των χωρών της νοτιοανατολικής Ευρώπης με χώρες-κλειδιά της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην επίλυση των κρίσεων που ταλανίζουν την περιοχή.
Την ανάγκη συλλογικής και συντονισμένης δράσης, ανάληψης πρωτοβουλιών για το κοινό όφελος, τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς κατά την εναρκτήρια ομιλία του στη Διάσκεψη για τη Σταθερότητα και την Ασφάλεια που διεξάγεται, σήμερα και αύριο, στη Ρόδο με τη συμμετοχή υπουργών Εξωτερικών και υψηλών αξιωματούχων ευρωπαϊκών και αραβικών κρατών.
«Με κινητήρια δύναμή μας» όπως τόνισε «το όραμα που μπορούμε να διαμορφώσουμε από κοινού για μια Ανατολική Μεσόγειο ασφαλή και σταθερή. Περιοχή ανάπτυξης συνεργειών και ειρήνης».
«Αλληλοσύνδεση και αλληλεξάρτηση» όπως είπε «αποτελούν το θεμέλιο, προκειμένου να αναζητήσουμε κοινές στάσεις και κοινές λύσεις απέναντι στα προβλήματα της περιοχής».
«Θεμέλιο μιας τέτοιας συνεργασίας» σημείωσε «είναι οι πολύ καλές σχέσεις της Ελλάδας με τον αραβικό κόσμο. Σχέσεις εμπιστοσύνης που θέλουμε να επεκταθούν με όλη τη ΝΑ Ευρώπη».
Ο κ. Κοτζιάς επισήμανε ότι το ζητούμενο δεν είναι να προσδιορίζει ο καθένας τη στάση του έναντι των δυνάμεων που ανταγωνίζονται στην περιοχή για τα δικά τους συμφέροντα, αλλά να έχει ως αφετηρία τα κοινά του συμφέροντα και με βάση αυτά να κρίνει τη στάση των υπολοίπων.
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών τόνισε ότι με πρώτιστο αγαθό για τη περιοχή, την ειρήνη, όποιος την θέλει πρέπει να πολεμά την τρομοκρατία, να υπερασπίζεται τα συμφέροντα των λαών και να προωθεί τη διεθνή συνεργασία, σημειώνοντας ότι βασικές προϋποθέσεις για την ειρήνη είναι ο τερματισμός της κατάστασης χάους στη Λιβύη και η εδραίωση εθνικής κυβέρνησης. Επίσης, να σταματήσει ο πόλεμος στη Συρία, αλλά και στο Ιράκ. Να επιτευχθεί μία συνθήκη ειρήνης που θα επιτρέψει στον πληθυσμό της περιοχής να επιστρέψει στις εστίες του και να υπάρξει ένα μεγάλο ορθολογικό πρόγραμμα ανοικοδόμησης αυτών των χωρών. Να σταθεροποιηθούν οι περιοχές αστάθειας και να λυθεί το κουρδικό ζήτημα, με τρόπο ειρηνικό και μακρόχρονο. Αναφερόμενος στο Παλαιστινιακό τόνισε την ανάγκη δημιουργίας δύο κρατών στην Μέση Ανατολή που θα ζουν σε ειρήνη και ασφάλεια, με σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και του διαφορετικού.
Επισήμανε, επίσης, ότι πρέπει να αναγνωριστεί το μεγάλο έργο που προσφέρουν η Ιορδανία και ο Λίβανος, δύο κράτη που πληρώνουν τις επιλογές τρίτων, και να ενισχυθούν οικονομικά -ιδιαίτερα από την ΕΕ- καθώς ο στόχος δεν είναι μόνο η περίθαλψη των προσφύγων, αλλά και η δημιουργία νέων οικονομικών υποδομών.
Παράλληλα, έθιξε το θέμα της περιβαλλοντικής ασφάλειας στη Μεσόγειο και της ανεξέλεγκτης επιβάρυνσής της και πρότεινε την ανάπτυξη κοινών δράσεων, έρευνας και παραγωγής, πράσινων τεχνολογιών προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος, αλλά και της παραγωγής ενέργειας, καθώς και μεταφοράς παραδοσιακών μορφών ενέργειας. Έθεσε δε ως μείζον ζήτημα, την ασφάλεια των μεταφορών, υπογραμμίζοντας τη σημασία της ανάπτυξης ενός σύγχρονου δικτύου, καθώς η περιοχή της Μεσογείου διακινεί το 40% των παγκόσμιων ενεργειακών αποθεμάτων και αποτελεί από τους πιο σημαντικούς κόμβους θαλάσσιας επικοινωνίας από το Σουέζ, το Χορμούς, το 'Αντεν, μέχρι το Γιβραλτάρ.
«Ελλάδα και Τουρκία αποτελούν τη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ και η Κύπρος την αντίστοιχη της ΕΕ, αποτελώντας το όριο, αλλά, ταυτόχρονα, και τον κρίκο σύνδεσης των δύο υποσυστημάτων, ΝΑ Ευρώπη και Μέση Ανατολή. Είναι η περιοχή που μπορεί να δώσει ενέργεια και να διαφοροποιήσει τις πηγές φυσικού αερίου για την ΕΕ» σημείωσε ο υπουργός Εξωτερικών.
Αναφερόμενος στο Ισλάμ, ο κ. Κοτζιάς υπογράμμισε ότι ο ισλαμισμός δεν είναι εχθρός του χριστιανισμού, ούτε το αντίστροφο, αλλά ο φανατισμός, και τόνισε την ανάγκη της συμβολής όλων στον διαθρησκειακό διάλογο καλώντας τους συναδέλφους του -όσοι το επιθυμούν- να συμμετάσχουν στην προετοιμασία της δεύτερης διεθνούς διάσκεψης για την προστασία των πολιτισμικών και θρησκευτικών κοινοτήτων στη Μέση Ανατολή, που θα διοργανωθεί το 2017 σε συνέχεια της πρώτης Διεθνούς Διάσκεψης που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2015 στην Αθήνα.
Σχετικά με το προσφυγικό - με το οποίο «οι χώρες της βαλκανικής πληρώνουν έναν πόλεμο στον οποίο δεν συμμετέχουν»- ο κ. Κοτζιάς πρότεινε τη δημιουργία μιας κοινής ομάδας έρευνας και δράσης, που να συντονίζει αιτήματα και πρακτικές της περιοχής καθώς και τις αρμόδιες Αρχές, ώστε να μπορούν να προταθούν, να εγκριθούν και να υλοποιηθούν διασυνοριακά προγράμματα και ειδικές περιφερειακές και ευρύτερα διεθνείς συνεργασίες ώστε να κατατίθενται από κοινού προτάσεις στην ΕΕ και τον ΟΗΕ, ιδιαίτερα στα πεδία όπου καταγράφονται ανθρωπιστικές κρίσεις.
Προτείνε, επίσης, την ενίσχυση των συνεργασιών, από τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα, έως την ενίσχυση νέων μεθόδων παραγωγής και οργάνωσής της. «Μπορούμε και πρέπει να αποκαταστήσουμε τα οικονομικά και κοινωνικά δίκτυα, ανάμεσα στις δύο περιοχές. Δίκτυα ενέργειας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο και μεταφορικά δίκτυα. Χρειάζεται να δημιουργηθούν μεγάλες και σταθερές υποδομές διασύνδεσης των πλευρών της περιοχής μας» είπε χαρακτηριστικά.
Βασική πρόταση που απηύθυνε ο κ. Κοτζιάς ήταν το κοινό μέτωπο συνεργασίας και συντονισμού των υπηρεσιών πληροφοριών και αστυνομιών κατά της τρομοκρατίας και των δικτύων του οργανωμένου εγκλήματος, που απαιτούν σκληρές απαντήσεις.
Ιδιαίτερη μνεία έκανε στη νέα γενιά, επισημαίνοντας ότι «το πλέον ανησυχητικό στην τρομοκρατία της μαζικής βίας και του εξτρεμισμού είναι ότι φορέας της είναι ακόμα και νέα παιδιά», και πρότεινε να βρεθούν τρόποι ειρηνικής συνεργασίας της νέας γενιάς όλης της περιοχής, στους τομείς του πολιτισμού, του αθλητισμού, της εκπαίδευσης που να καθιερωθούν μακρόχρονα.
«Οφείλουμε να χτυπήσουμε τις γενεσιουργικές αιτίες του θρησκευτικού, φυλετικού, εθνικιστικού μίσους και της βίας. Να συμβάλουμε στην ισορροπημένη κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη» πρόσθεσε.
Παράλληλα, υποστήριξε την ανάγκη προστασίας των πολιτισμικών και θρησκευτικών κοινοτήτων της περιοχής και κάλεσε τους συναδέλφους του να συμμετάσχουν στο παρατηρητήριο που συγκροτήθηκε μετά τη διεθνή διάσκεψη της Αθήνας
«Κεντρική φιλοσοφία μας είναι ότι την περιοχή μας δεν πρέπει κανείς να την αντιμετωπίζει από την οπτική μόνο του μεσανατολικού προβλήματος, αλλά και από τις δυνατότητες, τη δυναμική της» είπε, προσθέτοντας τη μεγάλη σημασία που έχει η προώθηση κουλτούρας συνεργασίας σε όλα τα επίπεδα, η οποία μπορεί να διαμορφωθεί μέσω δικτύων συνεργασίας και άμεσων μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης σε πολλαπλούς τομείς.
«Οι δράσεις μας και η ανάπτυξη περαιτέρω της συνεργασίας μας στηρίζονται στο διεθνές δίκαιο, στον ΟΗΕ, στην ΕΕ και στη συνεργασία που έχουν μεταξύ τους οι αραβικές χώρες, στους θεσμούς αυτής της συνεργασίας» κατέληξε, προτείνοντας η Διάσκεψη αυτή να γίνει ένας μόνιμος θεσμός διαλόγου ειρήνης και ασφάλειας για όλη την περιοχή.
