Την αισιοδοξία του ότι ή αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί σύντομα εξέφρασε την Πέμπτη από το βήμα της Βουλής, ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος. Στο ίδιο μήκος κύματος και η δήλωση ανώτερου αξιωματούχου της Ευρωζώνης για την επιστροφή των επικεφαλής της αποστολής των θεσμών στην Αθήνα. «Δεν ξέρω αν η απόφαση θα ληφθεί τη Δευτέρα (σ.σ.: ημέρα του κρίσιμου Eurogroup), λίγο πριν ή λίγο μετά», δήλωσε ο ίδιος, υπογραμμίζοντας πως σε γενικές γραμμές υπάρχει «θετική αποτίμηση» των διαβουλεύσεων.  Ο ίδιος ανέφερε πως η τεχνική προετοιμασία προχωράει καλά ωστόσο «κάποια θέματα είναι ακόμα ανοιχτά».

Tο κλίμα αισιοδοξίας έρχεται λίγο μετά την δημόσια ανάδειξη της διάστασης απόψεων μεταξύ των Ευρωπαίων δανειστών και του (επιμένοντος σε σκληρή «γραμμή») ΔΝΤ σχετικά με το εύρος των δημοσιονομικών μέτρων που απαιτούνται στην Ελλάδα για τα επόμενα 3 χρόνια. «Οι θέσεις μας είναι πολύ κοντά» με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Κομισιόν και «οι διαφορές που υπάρχουν είναι μέσα στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης και μπορούν να συζητηθούν» δήλωσε με νόημα ο Ευ. Τσακαλώτος, «χρωματίζοντας» αυτή τη διάσταση μεταξύ ευρωπαίων και ΔΝΤ. 

Aναφερόμενος στο δημοσιονομικό κενό, το οποίο είναι και το βασικό σημείο τριβής μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμών και του ΔΝΤ, ο προαναφερθείς αξιωματούχος της Ευρωζώνης σημείωσε ότι όταν τον Απρίλιο η Eurostat επικυρώσει τα στοιχεία του 2015, οι εκτιμήσεις για το 2016, το 2017 και το 2018 θα είναι πιο ξεκάθαρες. Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι οι εκπρόσωποι των θεσμών δεν μπορούν να επιστρέψουν στην Αθήνα πριν από την επικύρωση των δημοσιονομικών στοιχείων από τη Eurostat.

Ο Αλ. Τσίπρας σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα Bild, τονίζει:

Οι διαπραγματεύσεις για την κρίση χρέους δεν έχουν καμία σχέση με τους πρόσφυγες. Θέλω όμως να πω το εξής για την κρίση χρέους. Υπογράψαμε τον Ιούλιο ένα πρόγραμμα και το τηρούμε. Το πρόβλημα είναι και παραμένει το ΔΝΤ. Κατ' επανάληψη έρχονται από εκεί νέες απαιτήσεις οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με την αρχική συμφωνία. Η ΕΕ πρέπει να ζητήσει από το ΔΝΤ να σεβαστεί την συμφωνία. Όλα αυτά δεν έχουν καμία σχέση με την προσφυγική κρίση. Δεν έχουμε καθόλου χρόνο να μεταθέσουμε ο,τιδήποτε σε σχέση με το προσφυγικό πρόβλημα. Χρειαζόμαστε αλληλεγγύη. Και μάλιστα άμεσα.»

Ο ρόλος του ΔΝΤ και οι θέσεις των εμπλεκόμενων «παικτών»

Το Ταμείο φαίνεται ότι συνεχίζει να ζητεί πράγματα εκτός της συμφωνίας του περασμένου Ιουλίου, όπως για παράδειγμα η εκτίμηση ότι η Ελλάδα χρειάζεται μέτρα ύψους 8 έως 9 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το 2018 (4-5% του ΑΕΠ). Με μία αμφίσημη δήλωση, η οποία επιδέχεται διπλής ανάγνωσης και η οποία απευθύνεται σε δύο παραλήπτες, το ΔΝΤ έκανε γνωστό διά του εκπροσώπου του Τζέρυ Ράις ότι «οι απόψεις μας δεν έχουν ουσιαστικά αλλάξει από το καλοκαίρι, όταν έλαβε χώρα η αρχική συμφωνία. Πράγματι, δεν ζητούμε τίποτε επιπλέον σε σύγκριση με τους συμφωνηθέντες στόχους» για να προαναγγείλει πάντως την επιστροφή του κουαρτέτου σύντομα . 

Η πρώτη -αισιόδοξη- ανάγνωση, όπως επισημαίνει ο Θ. Παναγόπουλος, μπορεί να αποκωδικοποιηθεί στο ότι δεν επιμένει σε νέους, αυστηρότερους στόχους το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και μάλιστα ο Τζέρυ Ράις αναγνώρισε ότι σημειώνεται «καλή πρόοδος» στις συνομιλίες για τις μεταρρυθμίσεις της Ελλάδας. Η δεύτερη ανάγνωση όμως, η οποία προβληματίζει, αποκρυπτογραφείται και ως ότι δεν κάνει πίσω το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο από την απαίτησή του να ληφθούν μέτρα ύψους γύρω στο 4% με 5% του ΑΕΠ, ποσοστό που μεταφράζεται έως και 9 δισ. ευρώ, όπως είχε αποκαλύψει με άρθρο του στις 11 Φεβρουαρίου ο Π. Τόμσεν. Οικονομικοί παρατηρητές "διαβάζουν" στην ανάγνωση αυτή μήνυμα στους Ευρωπαίους εταίρους να προβούν σε σοβαρή ρύθμιση του ελληνικού χρέους.

Ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών παρομοίασε το ΔΝΤ και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς σαν δύο ελέφαντες που προσπαθούν να λύσουν τις διαφορές τους ενώ η μικρή αντιλόπη, η Ελλάδα περιμένει να την αξιολογήσουν. Το ερώτημα είναι αν ο ένας εκ των 2 μεγάλων παικτών έχει αποφασίσει να υποχωρήσει στις υπερβολικές του απαιτήσεις, γεγονός που θα επιταχύνει την επικείμενη συμφωνία για επιστροφή στην Αθήνα του κουαρτέτου και κατ' επέκταση την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος. Ο Ευ. Τσακαλώτος επισημαίνει σε όλους τους τόνους τον κίνδυνο εκτροχιασμού του προγράμματος λόγω των καθυστερήσεων που προκαλεί η μέχρι τώρα στάση του ΔΝΤ, ωστόσο στην πρόσφατη τοποθέτησή του εξέφρασε τη βεβαιότητά του πως «θα βρεθεί σύντομα λύση γιατί υπάρχουν πάρα πολλοί παίκτες που πιέζουν για να βρεθεί η λύση όσο ποιο γρήγορα γίνεται». «'Η συμφωνείς με το πρόγραμμα και μένεις ή δεν συμφωνείς με το πρόγραμμα, θέλεις να αποχωρήσεις και το λες. Αυτή είναι η θέση μου, αυτή πρέπει να είναι και η θέση της Ευρώπης», ήταν το μήνυμα που έστειλε προς το ΔΝΤ το βράδυ της περασμένης Δευτέρας, μέσω τηλεοπτικής του συνέντευξης, o Aλέξης Τσίπρας. 

Από την άλλη πλευρά, η επισήμανση του B. Σόιμπλε ότι η Ελλάδα πρέπει να τηρήσει τα συμφωνηθέντα δείχνει ότι ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, αν και αυτή τη φορά δεν προτίθεται να θέσει πρόσθετα εμπόδια (ενώ δηλώνει πως έχει εγκαταλείψει τις σκέψεις για grexit), όπως πέρσι, δεν έχει καμία διάθεση να τα χαλάσει με το ΔΝΤ. Τώρα το δίλημμα είναι και δικό του. Από τη μία πλευρά αντιλαμβάνεται ότι οι απαιτήσεις του ΔΝΤ από την Ελλάδα είναι ικανές να τα τινάξουν όλα στον αέρα, από την άλλη η πιο εύλογη λύση, η παραμονή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα μόνο σε ρόλο... τεχνικού συμβούλου, είναι πολιτικά πολύ δύσκολη για τη γερμανική κυβέρνηση. Οπότε ακροβατεί μεταξύ "κατανόησης" και "αυστηρότητας", ελπίζοντας σε έναν βιώσιμο συμβιβασμό μεταξύ Ευρώπης και ΔΝΤ. Το ερώτημα είναι εάν θα είναι βιώσιμος και για την Ελλάδα (διαβάστε αναλυτικότερα το κύριο άρθρο της Αυγής).

Σε άλλο μήκος κύματος, η Α. Μέρκελ θέλει να κλείσει γρήγορα η αξιολόγηση, δεν θέλει αναζωπύρωση της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη παράλληλα με την προσφυγική κρίση και, στο πλαίσιο αυτό, θέλει να υπάρξει κι ένας βαθμός ευελιξίας απέναντι στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα όμως θέλει και το ΔΝΤ στο πρόγραμμα, διότι η ίδια το έχει εμφανίσει ως εγγυητή της συμφωνίας – και της επιστροφής των… δανεικών – στην γερμανική κοινή γνώμη. Ως εκ τούτων, επιδιώκει την απεμπλοκή δια της χρυσής τομής και πιέζει το ΔΝΤ να κατεβάσει κατά τι τις απαιτήσεις σε ό,τι αφορά το δημοσιονομικό κενό και τα πρόσθετα μέτρα. Σε αντάλλαγμα, αναζητεί μια μορφή ευρωπαϊκών «εγγυήσεων» που θα δοθεί προς το Ταμείο σε ό,τι αφορά την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους σε μεταγενέστερο χρόνο.

Σπαστή αξιολόγηση - Μη αποδεκτή η μείωση συνάξεων

Τούτων δοθέντων: Το σενάριο της «σπαστής» αξιολόγησης εξετάζουν, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, οι θεσμοί προκειμένου να αρθεί το αδιέξοδο στη διαπραγμάτευση και να βρεθούν κοινά σημεία στις μεγάλες μεταρρυθμίσεις. Φορολογικό, ασφαλιστικό, δημοσιονομικό «κενό» θα εξεταστούν ξεχωριστά, ενώ οι συζητήσεις για την πώληση των «κόκκινων» δανείων σε distress funds πάνε για το καλοκαίρι. Βέβαια, τμηματική αξιολόγηση σημαίνει και τμηματική εκταμίευση της δεύτερης δόσης του προγράμματος ύψους 5,7 δισ. ευρώ που θα «σπάσει» σε υπο-δόσεις οι οποίες θα εγκρίνονται ανάλογα με το «πακέτο» των προαπαιτουμένων που υλοποιεί η Αθήνα. Σχολιάζοντας παρατήρηση της Ντ. Μπακογιάννη ότι «τα χρήματα θα δοθούν σε δόσεις» ο Ευ. Τσακαλώτος σημείωσε  πως «πάντοτε τα χρήματα δίνονται λίγα-λίγα» και πρόσθεσε ότι «μπορεί να χρειαστεί δεύτερη, τρίτη και τέταρτη αξιολόγηση».

Ο υπουργός Οικονομικών επανέλαβε, τέλος, ότι η κυβέρνηση δεν είναι πρόθυμη να προχωρήσει σε νέες περικοπές συντάξεων.  «Θεωρεί (σσ το ΔΝΤ) ότι οι αριθμοί δεν βγαίνουν για να φτάσουμε στο 3,5% πρωτογενές πλεόνασμα το 2018 και σου λέει το ΔΝΤ, αφού έχετε κόψει όλα τα άλλα, γιατί να μην κόψετε περαιτέρω από τις συντάξεις».