Είναι εντυπωσιακό το πώς αυτό το συμπυκνωμένο μήνυμα – κραυγή, ανυπόκριτης θέλησης για πέρασμα από την ανάγκη στην ευτυχία, εκείνης της Εξέγερσης, εκείνου του Νοέμβρη της καταχνιάς, ως εσαεί ζωντανό αιτούμενο, επανέρχεται αυθόρμητα και ακαθοδήγητα, στους δρόμους των διαδηλώσεων, των πλατειών, κάθε νέας διεκδίκησης, με μια εκπλήσσουσαεπικαιρότητα και στα τρία αλληλένδετα αξιακά αιτούμενα του, όλη την μεταπολιτευτική περίοδο. Απτή απόδειξη της σημαντικής καταγραφής στην ιστορική μνήμη της κοινωνίας, εκείνης της πράξης Πολιτικής Ανυπακοής, ως δημοκρατικό ισοδύναμο απέναντι στη βία του δικτατορικού καθεστώτος εκτάκτου ανάγκης, που η ίδια η λαϊκή συνείδηση βίωσε και κατέγραψε, όχι τυχαία, ως ΕΞΕΓΕΡΣΗ.
Πρόκειται άλλωστε για τη μόνη αδιαμεσολάβητη πράξη της κοινωνίας των πολιτών –με την γκραμσιανή έννοια του όρου- μετά την κατοχική περίοδο και ακριβώς γι' αυτό οι εκ των υστέρων προσπάθειες υποταγής της σε σκοπιμότητες – από την μυθοποίηση κάποιων αδούλωτων νιάτων που ξαφνικά ως εις άνθρωπος… κ.λπ., την κομματική εκμετάλλευση του εμείς το οργανώσαμε, μέχρι την πλήρη αμφισβήτηση της ύπαρξής της – δεν μπορούν να αντέξουν στη βάσανο της κριτικής ανάλυσης, ούτε και να κλονίσουν ή να καλουπώσουν σε προκατασκευασμένα πλαίσια το γεγονός εκείνης της εξέγερσης. Γι' αυτό και τούτο το συμπυκνωμένο μήνυμα-κραυγή έρχεται και επανέρχεται στην επικαιρότητα.
Μια επικαιρότητα, στη σημερινή συγκυρία, ενός ακόμη σκληρού κοινωνικά Νοέμβρη αγωνιών μα και ελπίδων, μέσα σ' ένα, όπως και τότε, ιδιαίτερα πυκνό πολιτικό χρόνο, που παράγει γεγονότα κι εμπειρίες προφανώς μιας τελείως διαφορετικής, πολύ πιο σύνθετης κι αντιφατικής, ίσως και γι' αυτό πιο δύσκολης, κοινωνικο-πολιτικής πραγματικότητας. Στην οποία όμως και οι τρεις λέξεις-έννοιές του αποκτούν ζωτικής σημασίας κοινωνικά αιτούμενα.
Ιδιαίτερα το μεσαίο αίτημα, της Παιδείας, που τόσο καίρια δένεται με τα άλλα δύο, της οικονομικής επιβίωσης μέσω του στοιχήματος της γρηγορότερης απεμπλοκής από τις μνημονιακές δεσμεύσεις, για την κατάκτηση μιας συνεχώς διευρυνόμενης Ελεύθερης Δημοκρατικής Ζωής, αποκτά καθοριστικές διαστάσεις όχι μόνο για την κοινωνική, παραγωγική και περιβαλλοντολογική ανασυγκρότηση της χώρας, αλλά και για την ιδεολογικο-πολιτισμική της ταυτότητα.
Το γεγονός αυτό οφείλουν να το κατανοήσουν πρωταρχικά οι φορείς του εκπαιδευτικού, ερευνητικού, γονεϊκού και νεολαιίστικου κινήματος, συλλογικά μα και ατομικά, να ενοποιήσουν τις ποικίλες και ενδιαφέρουσες, αποσπασματικές όμως, δράσεις τους, και να επιβάλλουν με ευφάνταστες δράσεις και κινηματικές διεργασίες την όσο πιο γρήγορα γίνεται αντιστροφή της πορείας της συρρικνούμενης Δημόσιας Δωρεάν παρεχόμενης Εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα.
Τον κίνδυνο μιας τέτοιας, έστω και δυνάμει, πρόθεσης φαίνεται να συνειδητοποιούν καλύτερα από πολλούς από εμάς εδώ και καιρό οι ιδεολογικοί μας αντίπαλοι, γι' αυτό και οι επιθέσεις τους ακόμη και στα πιο μικρά βήματα, δηλώσεις ή εκφορά ακόμη και… επιστημονικών απόψεων που δεν ταιριάζουν στα πατριδοκάπηλα και παρωχημένα στερεότυπά τους, εναντίον της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας ανεξάρτητα των προσώπων που την αποτελούν. Γι' αυτό και η συνεχής στοχοποίηση τους, με εντονότερη και πιο πρόσφατη, εκείνη του τωρινού σ. υπουργού Νίκου Φίλη και όσα θλιβερά και επικίνδυνα την ακολούθησαν.
Απέναντι σ' αυτή την ιδεολογική επίθεση οφείλουμε ως ανανεωτική ριζοσπαστική αριστερά, ως κόμμα και ως έκφραση ενωτικών αμφισβητησιακών κινηματικών διεργασιών, να υπερβούμε άμεσα τη δυσπραγία που μας δημιουργεί η εφαρμογή των μνημονιακών μας δεσμεύσεων και να δημιουργήσουμε νέους όρους όχι απλά πολιτικής κυριαρχίας αλλά ηγεμονικής παρουσίας στην κοινωνική και πολιτική σκηνή. Γεγονός που απαιτεί επανατοποθέτηση του ελευθεριακού παιδαγωγικού μας οράματος – των επεξεργασιών μας, δηλαδή, που δεν πάψαμε από αυτό το ένθετο να προβάλουμε – και της αγωνιστικής προβολής και διεκδικητικής πορείας για την πραγμάτωσή του.
Το στοίχημα ενός αριστερού αποτυπώματος, ιδιαίτερα στον προνομιακό για μας χώρο της Παιδείας και της Έρευνας, είναι στο χέρι μας. Απαραίτητη προϋπόθεση, να μην υποστείλουμε τις επεξεργασίες μας μπροστά στο λεγόμενο ‘πολιτικό κόστος'. Αυτό αφορά πρωταρχικά την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου, αλλά αφορά και όλους και όλες εμάς ως μέλη του ΣΥΡΙΖΑ και των συνδικαλιστικών παρατάξεων στις οποίες δρούμε. Αφορά, επίσης, τους βουλευτές μας που συγκροτούν την αντίστοιχη επιτροπή Παιδείας της Βουλής. Ο άμεσος συντονισμός και στα τρία επίπεδα είναι αναγκαίος. Καμιά καθυστέρηση δεν δικαιολογείται. Καμιά πράξη αγνόησης των επεξεργασμένων θέσεών μας δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Προφανώς, βέβαια, οφείλουμε να κατανοούμε την πολιτική συγκυρία, αλλά και να μην την προβάλλουμε ως άλλοθι απραξίας ή υποστολής ώριμων αιτημάτων. Η κοινωνία -όλες οι ποιοτικές μετρήσεις το αποτυπώνουν- είναι πιο ώριμη από τον κομματικό μας μηχανισμό.
Έχουμε πλήρη επίγνωση της οικονομικής αδυναμίας και της συνακόλουθης αντιμετώπισης των λειτουργικών κενών σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες, που έχει ως αποτέλεσμα ο έτσι και αλλιώς δραματικά χαμηλότερος του ευρωπαϊκού μέσου όρου προϋπολογισμός για την Παιδεία και την Έρευνα να έχει συρρικνωθεί κατά 35% από εκείνον του 2009, και ειδικά για τα ΑΕΙ και ΤΕΙ πάνω από το 50%, τα κενά στη βασική εκπαίδευση να καλύπτονται, και όχι με πλήρη επάρκεια, με αναπληρωτές, τα ειδικά σχολεία να υπολειτουργούν, ενώ στην Ανώτερη και Ανώτατη να μην καλύπτονται δημιουργώντας δυσαναπλήρωτα μαθησιακά και ερευνητικά κενά. Πραγματικότητα που με παρρησία ο σ. Υπουργός παραδέχεται, ρίχνοντας το βάρος της προσπάθειας κάτω από αυτές τις συνθήκες – παιδαγωγικά απόλυτα ορθό – στην κάλυψη των κενών αρχίζοντας από την πρωτοβάθμια και δεσμευόμενος να τελειώνει με το θεσμό των αναπληρωτών και των αποσπάσεων εκπαιδευτικών, τονίζοντας ότι χωρίς τη μόνιμη αμφίδρομη σχέση δάσκαλου και μαθητή δεν μπορεί το Δημόσιο και Δωρεάν Σχολείο να λειτουργήσει ως θεμέλιο Δημοκρατίας.
Η επαναλαμβανόμενη πίστη του σ' αυτή τη βασική οραματική αρχή του αξιακού νοήματος του Δημόσιου Εκπαιδευτικού Συστήματος, η οποία αντιμάχεται τα αγοραία νεοφιλελεύθερα ιδεολογήματα, η καθαρότητα και ορθολογικότητα των επιχειρημάτων του σε πρόσφατη τηλεοπτική εκπομπή εκνεύρισε τον δημοσιογράφο τηλεπαρουσιαστή και τον οδήγησε σε μια άσχετη και υποβολιμαία ερώτηση, στις περί.. της ‘γενοκτονίας ή εθνοκάθαρσης' των Ποντίων απόψεις του Υπουργού. Ο αποπροσανατολισμός υπήρξε τέλειος. Η ορθολογικά τεκμηριωμένη τρίωρη επιχειρηματολογία του εξαφανίστηκε κάτω από πατριδοκάπηλες κραυγές. Η τεχνική πόλωση με την ενορχηστρωμένη επίθεση από την επομένη του κυρίαρχου τηλεοπτικού λόγου και εκείνου των αστικών κομμάτων –δυστυχώς και του ΚΚΕ αλλά και της πρώην Προέδρου της Βουλής – μετέφερε τη συζήτηση στα συνήθη ά-λογα εθνικιστικά πεδία.
Άλλωστε, όπως συνέβη και με δηλώσεις του προηγούμενου σ. υπουργού Παιδείας περί της λεγόμενης ‘αξιοκρατίας', τα πρότυπα σχολεία και την παιδαγωγική σημασία των πίσω θρανίων, της τωρινής αναπλ. Υπουργού για κατάργηση της βαθιά αντιδημοκρατικής υπεύθυνης δήλωσης διαφορετικού θρησκεύματος ή μη θρησκεύματος για την απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών, στην ουσία το θέμα δεν είναι τα πρόσωπα, είναι οι ιδεολογικές αριστερές μας αντιλήψεις για την Εκπαίδευση. Απέναντι σ' αυτή την ιδεολογική επίθεση οφείλουμε μαζί με τον σ. Υπουργό να αντιπαραθέτουμε, όπως εκείνος, τη σημασία για το Δημοκρατικό αύριο της κοινωνίας της πίστης μας στο Δημόσιο Εκπαιδευτικό Σύστημα και το έργο που με αυτοθυσία συντελείται σ' αυτό.
Αρκεί, όπως τόνισε ο σ. Πρωθυπουργός - σε μια ιδιαίτερα σημαντική τέτοιου είδους πρωτοβουλία λειτουργίας στις φυλακές Διαβατών, σε συνεργασία με το ΚΕΘΕΑ μονάδας απεξάρτησης - να υπερβούμε την «πολιτική ατολμία και να συγκρουστούμε με τα στερεότυπα … και να αφήσουμε πίσω μας παρωχημένες αντιλήψεις του παρελθόντος».
Στο χώρο της Παιδείας – με τη διευρυμένη αρχαιοελληνική σημασία της λέξης – αυτός ο Λόγος οφείλει να οδηγεί σε αντίστοιχες πρωτοβουλιακές πράξεις, δηλαδή να μετατρέπεται σε υλική δύναμη. Η πολιτική ευθύνη όλων μας γι' αυτό είναι άμεση.
