Στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία, 3.985.088 πολίτες ψήφισαν υπέρ του υποψηφίου του Αριστερού Μετώπου, Ζαν Λικ Μελανσόν, δηλαδή 11,10% - ποσοστό το οποίο, συγκρινόμενο με εκείνο της Μαρί Ζωρζ Μπιφέ στις εκλογές του 2007 (και όχι με τις πολύ υψηλές δημοσκοπήσεις των τελευταίων εβδομάδων), είναι απολύτως ικανοποιητικό, λαμβάνοντας υπόψη ότι πρόκειται για αποτέλεσμα ενός πολιτικού συμμαχικού σχήματος που δημιουργήθηκε μόλις πριν τρία χρόνια, ενόψει, τότε, των ευρωεκλογών. Το αποτέλεσμα αυτό, πρώτον, δικαιώνει απολύτως την επιλογή του εθνικού γραμματέα του ΚΚΓ, Πιέρ Λοράν, να στηρίξει έναν μη κομμουνιστή ως υποψήφιο στις προεδρικές εκλογές (μια απόφαση που πέρασε από εσωκομματική διαδικασία ψηφοφορίας) και, δεύτερον, αποτελεί στέρεη βάση για τους αγώνες που έρχονται και πρώτα - πρώτα τις βουλευτικές εκλογές στις 10 και 17 Ιουνίου. Με άλλα λόγια, αποδείχθηκε ότι το Αριστερό Μέτωπο "ήλθε για να μείνει" και ότι πρόκειται να είναι μια πολιτική δύναμη διαρκείας. Και τούτο επιβεβαιώνεται και από μια πρώτη "ακτινογραφία" της διαστρωμάτωσης (ανά κοινωνική κατηγορία, ηλικία, οικονομική κατάσταση κ.ά.) των ψηφοφόρων του Μελανσόν.
Έτσι, μια πρώτη ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων από το ινστιτούτο CSA για λογαριασμό της "Ουμανιτέ" έφερε στην επιφάνεια ορισμένα πολύ ενδιαφέροντα και αποκαλυπτικά ευρήματα. Για παράδειγμα, μια πρώτη παρατήρηση σχετικά με τη σύνθεση του εκλογικού σώματος του Αριστερού Μετώπου αφορά στο γεγονός ότι αυτό αποτελείται σε μεγάλη του πλειοψηφία από εργασιακά ενεργούς πολίτες. Σε ό,τι αφορά στο θέμα της ηλικίας, το Μέτωπο πραγματοποιεί τα καλύτερα αποτελέσματά του στους ψηφοφόρους που είναι εργασιακά ενεργοί - σε αυτές τις ηλικιακές τάξεις το Μέτωπο έχει τα ίδια ή και λίγο μεγαλύτερα ποσοστά σε σχέση με τον μέσο όρο. Από την άλλη, μικρότερα ποσοστά υπερψήφισης, της τάξης του 8%, αποσπά στις ηλικίες άνω των 65 ετών.
Τα πολύ καλά αποτελέσματα που έχει το Αριστερό Μέτωπο στον εργασιακά ενεργό πληθυσμό επιβεβαιώνονται και από τη μελέτη της διαστρωμάτωσης της ψήφου ανά κοινωνικο-επαγγελματική κατηγορία. Ο Μελανσόν πραγματοποίησε τα καλύτερα αποτελέσματά του στους ιδιωτικούς υπαλλήλους και τους εργάτες (με 12% και 14% αντιστοίχως). Ο Ιβ Μαρί Καν, διευθυντής μελετών στο Τμήμα κοινής γνώμης του ινστιτούτου CSA, ερμηνεύει τα αποτελέσματα αυτά ως ένδειξη ότι "η στρατηγική που εφάρμοσε ο Ζαν Λικ Μελανσόν στη διάρκεια των τελευταίων μηνών, αμφισβητώντας την απόσπαση από τη Μαρίν Λεπέν των ψήφων των εργατών, έφερε αποτελέσματα. Τον άκουσε, εν πάση περιπτώσει, ένα τμήμα των λαϊκών τάξεων, που τον ψήφισαν πολύ περισσότερο από ό,τι ο εθνικός μέσος όρος". Και η παρατήρηση αυτή έχει εξέχουσα σημασία γιατί δεν ήταν δεδομένη από την αρχή: όταν ξεκίνησε η προεκλογική εκστρατεία, οι μελέτες έδιναν στο Αριστερό Μέτωπο υψηλότερα ποσοστά μεταξύ των ανώτερων κοινωνικο-επαγγελματικά κατηγοριών παρά μεταξύ των λαϊκών κατηγοριών. Πάντως ο Μελανσόν και η πολύ δυναμική του εκστρατεία κατάφερε να προσελκύσει κατηγορίες που δεν θεωρούνταν δεδομένες για τον συγκεκριμένο πολιτικό χώρο - για παράδειγμα, πήρε 14% στα μεσαία επαγγέλματα.
Υψηλό ποσοστό στους νέους: 16%
Ιδιαίτερα ενθαρρυντικό επίσης είναι και ότι το εκλογικό σώμα του Μελανσόν είναι αισθητά νεότερο από ό,τι ο μέσος όρος των ψηφοφόρων του. Το καλύτερο αποτέλεσμά του είναι μεταξύ των 18 - 24 ετών, με 16% των ψήφων, δηλαδή πέντε μονάδες περισσότερες από τον εθνικό του μέσο όρο. Ο Καν σχολιάζει το γεγονός ως σημαντικό φαινόμενο: "Σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας παρατηρήσαμε ότι αυτή η ηλικιακή κατηγορία εμφανιζόταν ελάχιστα κινητική στις δημοσκοπήσεις, με ισχυρές τάσεις για αποχή στον πρώτο γύρο ή με διάθεση ψήφου διαμαρτυρίας, αντι- διεθνιστική, όπως την ενσάρκωνε η Λεπέν, και μια ψήφος που, ενώ διατηρούσε τον χαρακτήρα διαμαρτυρίας, εμφανιζόταν πολύ πιο ανθρωπιστική, όπως την εκπροσωπούσε ο Ζαν Λικ Μελανσόν. Σύμφωνα με την έρευνα, ο τελευταίος κατάφερε να αποσπάσει ένα σημαντικό ποσοστό της ψήφου των νέων". Πάντως, το συγκεκριμένο εκλογικό τμήμα αλλάζει εύκολα, καθώς βρίσκεται σε διαδικασία κοινωνικοποίησης, πολιτικής ένταξης, όπως παρατήρησε ο ίδιος. Δηλαδή μπορεί το συγκεκριμένο ποσοστό να είναι ενθαρρυντικό, αλλά θα πρέπει να ξεκινήσει μια διαδικασία "αγκίστρωσης" των ψηφοφόρων αυτών στους επόμενους μήνες.
Άραγε σε αυτές τις εκλογές μπόρεσε να δημιουργηθεί ένα μόνιμο εκλογικό σώμα του Αριστερού Μετώπου; Στο κρίσιμο αυτό ερώτημα, ο Καν απαντά ότι "χρειάζεται το πείραμα να περάσει στην πράξη". Και η πρώτη δοκιμασία θα είναι εκείνη των βουλευτικών τον ερχόμενο Ιούνιο. Εξ εμπειρίας γνωρίζουμε ότι η συμμετοχή σε αυτές τις εκλογές είναι παραδοσιακά χαμηλότερη από εκείνη στις προεδρικές εκλογές και ότι συνήθως τα μεγαλύτερα ποσοστά αποχής συναντώνται στους νέους. Η αποστολή τώρα του Αριστερού Μετώπου θα είναι να κινητοποιήσει και να προσελκύσει τους ψηφοφόρους του Απριλίου. Ο Ιβ Μαρί Καν θεωρεί ότι το Αριστερό Μέτωπο έχει τις βάσεις για να τα καταφέρει: "Οι προεδρικές εκλογές παραμένουν οι βασικές εκλογές του γαλλικού πολιτικού συστήματος. Επιτρέπουν την εγκαθίδρυση ενός συσχετισμού δυνάμεων που επηρεάζει την εξέλιξη των πέντε επόμενων ετών. Το ότι υπάρχει ένας ηγέτης και μια πολιτική δύναμη με διψήφιο ποσοστό, μπορεί να ασκήσει σοβαρή επιρροή στη διάρκεια των επόμενων ετών, κυρίως στην περίπτωση εναλλαγής στην εξουσία".
Και μικρές εκπλήξεις
Επίσης μια προσεκτική ματιά στις μεταφορές ψήφων μεταξύ 2007 και 2012, επιφυλάσσει μερικές εκπλήξεις. Όχι σε ό,τι αφορά στους κομμουνιστές, καθώς οι ψηφοφόροι της Μαρί Ζωρζ Μπιφέ "συσπειρώθηκαν μαζικά" (80%) στο Αριστερό Μέτωπο το 2012. Ούτε σε ό,τι αφορά σε εκείνους του Ολιβιέ Μπεζανσενό, που απέρριψαν την υποψηφιότητα του διαδόχου του, Φιλίπ Πουτού, καθώς το 40% πέρασαν στον Μελανσόν. Η έκπληξη, σύμφωνα με τον Καν, είναι ότι ένα 10% παλαιών ψηφοφόρων του κεντρώου Φρανσουά Μπαϊρού προτίμησαν σε τούτες τις εκλογές τον υποψήφιο του Αριστερού Μετώπου: και τούτο εξηγείται, γιατί το 2007 η υποψηφιότητα του Μπαϊρού είχε καταγραφεί ως "αντισυστημική", με την έννοια ότι υπήρχε "ψήφος διαμαρτυρίας σε αυτήν". Αλλά και ένα 12% εκείνων που το 2007 είχαν ψηφίσει τη Σεγκολέν Ρουαγιάλ, φέτος προτίμησαν τον Μελανσόν, χωρίς όμως αυτό να επηρεάσει τον Φρανσουά Ολάντ, που παραμένει σε "ανώτερο επίπεδο" σε σχέση με εκείνο που είχε φθάσει η υποψήφια του Σ.Κ. το 2007.
Συγχαρητήρια από Die Linke
Εκ μέρους της Die Linke, ο Κλάους Έρνστ, συμπρόεδρος του κόμματος, και ο ιστορικός του ηγέτης, Όσκαρ Λαφοντέν, στο μήνυμά τους προς τον Ζ. Λ. Μελανσόν τόνισαν μεταξύ άλλων ότι το αποτέλεσμα "δείχνει ότι οι Γάλλοι ψηφοφόροι έχουν βαρεθεί μια πολιτική που εξυπηρετεί πάνω από όλα τα συμφέροντα των ευπόρων και του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου".
"Εσύ και οι αγωνιστές του Αριστερού Μετώπου καταφέρατε να τους δείξετε κοινωνικές και αριστερές εναλλακτικές λύσεις και να τους πείσετε, μέσα σε δύσκολες συνθήκες, ότι αυτές οι εναλλακτικές λύσεις είναι βιώσιμες". "Αυτό το αποτέλεσμα δείχνει παράλληλα το πόσο δίκιο είχατε να αγωνιστείτε με επιθετικό τρόπο ενάντια σε όλες τις απόπειρες να στραφούν τα θύματα της κρίσης τα μεν κατά των δε και να επιδεινωθεί έτσι η ξενοφοβία και ο εθνικισμός". "Αυτό το αποτέλεσμα είναι σημαντικό και εκτός Γαλλίας. Ένας από τους πρωτομάστορες της αντικοινωνικής πολιτικής κατά της ευρωπαϊκής κρίσης τιμωρήθηκε από τους ψηφοφόρους και θα εγκαταλείψει, ελπίζουμε, το προεδρικό μέγαρο σε δύο εβδομάδες. Το δίδυμο Μερκοζί διαλύεται έτσι". "Στο μέλλον, ελπίζουμε ότι δεν θα είναι το ίδιο εύκολο να επιβάλουμε σε όλη την Ε.Ε. 'μέτρα κατά της κρίσης' γερμανικού είδους".
Τσερεζόλε Ε.
