to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

8:51 | 06.09.2021

Πολιτισμός

Ακίρα Κουροσάβα: Ο αυτοκράτορας του ιαπωνικού κινηματογράφου

«Έφυγε» σαν σήμερα, 6 Σεπτεμβρίου του 1998, ο μεγάλος ιάπωνας σκηνοθέτης...


Γιατί άραγε ο Ακίρα Κουροσάβα διαφέρει τόσο πολύ συγκριτικά με τους υπόλοιπους συγχρόνους του ιάπωνες σκηνοθέτες; Γιατί το έργο του, από τους «Επτά σαμουράι» και τον «Θρόνο του αίματος» ως τον «Καγκεμούσα», το «Ραν» και τα «Ονειρα», είναι τόσο ξεχωριστό και αναγνωρίσιμο παγκοσμίως;

Διότι ο Κουροσάβα, όπως και ο προγενέστερος - αλλά όχι ιδιαιτέρως γνωστός - συμπατριώτης του Κεϊνοζούκε Κινουγκάσα, αφού μελέτησε σε βάθος στοιχεία του δυτικού πολιτισμού, τα ενσωμάτωσε στην ιαπωνική κουλτούρα και έκτισε πάνω τους ένα προσωπικό μοντέλο αναπαράστασης κάνοντας προσφιλή στον υπόλοιπο κόσμο τον ερμητικά κλειστό στον εαυτό του πολιτισμό της Απω Ανατολής. Οι ταινίες του αποτελούν σπάνιο συνδυασμό κινηματογραφικού στυλιζαρίσματος και καθαρότητας στην αφήγηση, πλούσιες σε συμβολισμούς και ποίηση, απλές όμως στη δομή τους. Δεν δίστασε να αξιοποιήσει έργα των Γουίλιαμ Σαίξπηρ, Μαξίμ Γκόρκι και Φιοντόρ Ντοστογέφσκι μεταφέροντάς τα με τόλμη στη φεουδαρχική Ιαπωνία, που τόσο συχνά αποτελεί φόντο των ταινιών του. Αλλωστε, σύμφωνα με τον ιστορικό του κινηματογράφου Κιθ Ρίντερ, «πριν από το "Ρασομόν" του Κουροσάβα, που κέρδισε το ανώτατο βραβείο στο Φεστιβάλ Βενετίας το 1951 (και στη συνέχεια το ξενόγλωσσο Οσκαρ), το δυτικό κοινό δεν είχε ακόμη δεχθεί στα σοβαρά την ύπαρξη του ιαπωνικού κινηματογράφου, παρά την ήδη τριαντάχρονη παρουσία του» (Κιθ Ρίντερ «Η ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου», εκδόσεις Αιγόκερως).

Ο Κουροσάβα πλησίασε το δυτικό πρότυπο σε αρκετές από της επόμενες ταινίες του και το έκανε τόσο καλά ώστε διόλου τυχαία το δυτικό πρότυπο ήταν αυτό που εν συνεχεία επηρεάστηκε από αυτόν. Δύο από τις πιο θρυλικές δημιουργίες του έγιναν εξίσου θρυλικά αγγλόφωνα ριμέικ, όταν ο Τζον Στέρτζες «μετέτρεψε» τους «Επτά σαμουράι» σε «Επτά υπέροχους» (πιστολέρο) και ο Σέρτζιο Λεόνε το «Γιοζίμπο» σε «Μια χούφτα δολάρια» (την αφετηρία ενός ολόκληρου είδους, του «σπαγκέτι γουέστερν»). Επίσης, λίγοι πιθανόν να θυμούνται ή να έχουν υπόψη τους ότι η κεντρική ιδέα μιας από τις διασημότερης ταινίες επιστημονικής φαντασίας όλων των εποχών, του «Πολέμου των άστρων», έχει τις ρίζες της σε έργο του Κουροσάβα, καθώς ο Τζορτζ Λούκας ποτέ δεν έκρυψε ότι τον ενέπνευσε το «Κρυμμένο κάστρο», παραγωγής 1958.

Αποτέλεσμα εικόνας για Ακίρα Κουροσάβα.

Ο Κουροσάβα, που γεννήθηκε στο Ομόρι (κοντά στο Τόκιο της Ιαπωνίας) στις 23 Μαρτίου 1910, εισχώρησε στον χώρο της τέχνης σπουδάζοντας ζωγραφική. Η συνάντησή του με τον Γιαμαμότο - ο οποίος παρά τον συντηρητισμό του και τις ταινίες-παραγγελιές που σκηνοθετούσε για το στρατιωτικό καθεστώς υπήρξε μεγάλος δάσκαλος του κινηματογράφου της εποχής - έπαιξε καθοριστικό ρόλο για τη στροφή του νεαρού Κουροσάβα προς την Εβδόμη Τέχνη. Συνεργάστηκε μαζί του ως σεναριογράφος ως το 1943, τη χρονιά που κάθησε για πρώτη φορά στην καρέκλα του σκηνοθέτη κάνοντας το ντεμπούτο του με τον «Θρύλο του τζούντο», όπου για πρώτη φορά άρχισε να αναπτύσσει τις δικές του θέσεις.

Σύντομα το έργο του μπορούσε να συγκριθεί με εκείνο αντιστοίχων του κλασικών του ευρωπαϊκού και του αμερικανικού κινηματογράφου, του Φριτς Λανγκ, του Καρλ Ντράγερ και φυσικά του Τζον Φορντ (αγαπημένου του Κουροσάβα). Από τα μέσα της δεκαετίας του '60 ως τα μέσα της αμέσως επόμενης ο Κουροσάβα βρέθηκε σε βαθιά κρίση, από την οποία ξέφυγε με τη βοήθεια καταξιωμένων αμερικανών «μαθητών» του, όπως ο Φράνσις Κόπολα, ο Μάρτιν Σκορσέζε και ο Τζορτζ Λούκας, που άρχισαν να χρηματοδοτούν το έργο του. Ο θάνατός του από εγκεφαλικό τον Σεπτέμβριο του 1998 σήμανε μια μεγάλη απώλεια του παγκόσμιου κινηματογράφου, παρ' ότι ο Κουροσάβα είχε αποσυρθεί από το 1993, με τον «Δάσκαλο», το κύκνειο άσμα του.

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)