Το σχετικό βίντεο και αμέσως μετά ολόκληρο το κείμενο της ομιλίας της Βασ. Κατριβάνου:

Συζητάμε σήμερα το νομοσχέδιο για την ιθαγένεια, θα ξεκινήσω όμως από το δημοψήφισμα της Κυριακής. Αυτή είναι η τάξη των πραγμάτων, για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι την Κυριακή συνέβη ένας σεισμός σε πολλά επίπεδα (πολιτικό, κοινωνικό, της καθημερινότητας), που είναι επιβεβλημένο να τον συζητήσουμε σε αυτή την πρώτη συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής, μετά το δημοψήφισμα. 

Το προχθεσινό δημοψήφισμα, είναι μια εξέγερση της κοινωνίας, μια επανάσταση, ουσιαστικά. Σαν διαδικασία και γεγονός αποδείχθηκε καταλυτικό, η δυναμική του μας ξεπέρασε όλους, ακόμα και τους υποστηριχτές του «Όχι» (προσωπικά, δεν περίμενα μια τέτοια διαφορά). Είναι ασφαλώς μια ψήφος εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση και στον πρωθυπουργό, αλλά είναι  και άλλα, πολλά άλλα. Είναι μια ορμητική είσοδος του λαού στο προσκήνιο, μια ψήφος με ισχυρά κοινωνικο-ταξικά χαρακτηριστικά (αν δούμε πώς ψήφισαν οι γειτονιές της Αθήνας) αλλά και έντονο δημοκρατικό χαρακτήρα. Είναι το σπάσιμο  του φόβου, ένα μεγάλο Όχι στις ομοβροντίες των καναλιών, του παλιού πολιτικού κόσμου, την τρομοκρατία των δανειστών. Και, παράλληλα, ένα μεγάλο Ναι στην αντίσταση, στη συλλογικότητα, στην Ευρώπη που αντιστέκεται. Και ακριβώς γι’ αυτό ο σεισμός  δεν αφορά μόνο την Ελλάδα και δεν είναι μόνο πολιτικός. Το Όχι δημιουργεί μια άλλη ενότητα του λαού στη βάση, είναι ένα χέρι που απλώνεται προς όλη την Ευρώπη  και τους πολίτες που αγωνίζονται. Αρκεί να δούμε τις εκδηλώσεις αλληλεγγύης στο Παρίσι, τη Μαδρίτη, την Βαρκελώνη, το Λονδίνο, στις Βρυξέλες, τη Λισαβόνα όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις αλλά και σε όλο τον πλανήτη, να ακούσουμε τα συνθήματα «Η Ευρώπη λέει όχι», «Ευχαριστούμε Ελλάδα», «Ο ελληνικός λαός ψήφισε και για μας».

Όποιο αντικείμενο  κι αν είχε το σημερινό νομοσχέδιο, λοιπόν (την εκπαίδευση, την αγροτική παραγωγή, το σωφρονιστικό σύστημα ή την ενέργεια) θα θεωρούσα αναγκαίο  να ξεκινήσω με το ΟΧΙ της Κυριακής. Και όμως υπάρχει ένας δεύτερος λόγος: ότι η μάχη της ελληνικής κυβέρνησης (που είναι, σήμερα, η μάχη  του ελληνικού λαού) ενάντια στις απαιτήσεις των δανειστών, το Όχι και το νομοσχέδιο για την ιθαγένεια έχουν στενούς δεσμούς μεταξύ τους. Το καθένα με τις ιδιαιτερότητές του, είναι  ψηφίδες του ίδιου εγχειρήματος: του αγώνα για να ανορθωθεί η ελληνική κοινωνία, να χαράξουμε μια νέα πορεία ανασυγκρότησης, αξιοπρέπειας και αλληλεγγύης. 

Η στάση της κυβέρνησης έναντι των  απαιτήσεων των δανειστών δεν είναι θέμα αριθμών και λογιστικών υπολογισμών. Είναι μάχη για να μη διαλυθεί ο κοινωνικός ιστός, να μη μεγαλώνει ο αριθμός  των ανθρώπων που ματαιώνεται βίαια το μέλλον τους, να μην ακυρώνει σαν βραχνάς το  χρέος κάθε επιλογή του λαού. Το νομοσχέδιο για την ιθαγένεια κομμάτι του ίδιου αγώνα είναι: για να μην υπάρχουν δυο κατηγορίες παιδιών, τα δικά μας και τα «άλλα», για να μην ορθώνονται και άλλα τείχη, και άλλοι αποκλεισμοί, για να μην πετιούνται στο περιθώριο άνθρωποι που έχουν όλες τις προϋποθέσεις να είναι νόμιμοι, κεφάλαιο και πλούτος για την ελληνική κοινωνία. Όπως και οι τομές στο σωφρονιστικό, το άνοιγμα της ΕΡΤ, το διευρυμένο  σύμφωνο συμβίωσης και για ομόφυλα ζευγάρια. Του ίδιου οράματος, που παρά τις τρομερές δυσκολίες, αγωνιζόμαστε να υλοποιήσουμε: μιας κοινωνίας δικαιοσύνης και αλληλεγγύης, που να μας χωράει όλους και όλες. Στην κοινωνία για την οποία παλεύουμε δεν χωράνε ούτε συντάξεις των 300 ευρώ που μειώνονται ούτε ο τρόμος ότι οι ανίσχυροι της κοινωνίας θα πεθάνουν στην ψάθα ούτε η άποψη ότι τα παιδιά της δεύτερης γενιάς  που μένουν στο περιθώριο σαν πολίτες βήτα κατηγορίες.

Έτσι, λοιπόν, σήμερα, δυο μόλις μέρες μετά το δυνατό Όχι, την ίδια στιγμή που διεξάγεται μια από τις πιο κρίσιμες διαπραγματεύσεις, για το  μέλλον της Ελλάδας, αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης, δεν είναι καθόλου παράταιρο που ασχολούμαστε με τα παιδιά της δεύτερης γενιάς και  την ένταξη των μεταναστών. Είναι αναγκαίο και επιτακτικό. Τα δικαιώματα δεν είναι πολυτέλειες,  αλλά αδιαπραγμάτευτα αγαθά, και σε τέτοιες στιγμές κρίσης όχι μόνο δεν μπαίνουν σε δεύτερη  μοίρα, αλλά αποκτούν μεγαλύτερη αξία. Με το νομοσχέδιο αυτό, η Ελλάδα στέλνει ένα ακόμα μήνυμα προς όλους τους λαούς της Ευρώπης: ότι υπάρχει άλλος δρόμος. Ενάντια στην Ευρώπη κάστρο του φόβου, της ξενοφοβίας, της μισαλλοδοξίας, ένας δρόμος που βλέπει το έθνος ως το μέλλον των ανθρώπων που ζούνε μαζί και θέλουν να ζούνε μαζί υπό τις καταστατικές αρχές του δημοκρατικού πολιτεύματος, ανεξάρτητα από την καταγωγή του, να οραματίζονται και να δημιουργούνε μαζί.

***

Πριν δέκα περίπου μέρες, στην αίθουσα αυτή καταγράφηκαν σημαντικές διαφωνίες, αλλά και μια γενική συναίνεση (με την εξαίρεση, βέβαια, της Χρυσής Αυγής) ως προς τον κορμό του νομοσχεδίου: ότι τα παιδιά της δεύτερης γενιάς πρέπει να πάρουν ιθαγένεια. Και αυτό πρέπει να το κρατήσουμε.  Θέλουμε μέλη του λαού μας τα παιδιά που γεννιούνται και ανατρέφονται στην Ελλάδα, που εκπαιδεύονται εδώ, με δύο λόγια διαμορφώνουν τη συνείδηση τους ως μέλη του κοινωνικού συνόλου στη χώρα μας, ανεξάρτητα από την καταγωγή των γονιών τους.  Το να καθυστερεί η κτήση της ιθαγένειας είναι συνταγή κοινωνικής αποτυχίας. Δημιουργεί ανθρώπους θυμωμένους στο περιθώριο. Δεν πριμοδοτούμε το μίσος και την ξενοφοβία (όπως έκανε συστηματικά η  κυβέρνηση Σαμαρά), αλλά την αλληλεγγύη, την ένταξη. Θέλουμε να αξιοποιήσουμε τον πλούτο που σημαίνουν για την κοινωνία αυτά τα παιδιά και να προχωρήσουμε όλοι μαζί.

***

Τελειώνοντας, θα πω δυο λόγια για  το άρθρο 1Α, το ζήτημα της πρώτης δημοτικού, μια που αυτό συγκεντρώνει  τις περισσότερες αντιρρήσεις. Για  μας (όπως και πολλές  χώρες, ευρωπαϊκές και μη), η ιθαγένεια δεν είναι ένα επίζηλο έπαθλο που απονέμεται μετά από πολλές δοκιμασίες, ή ακόμα, χειρότερα, μετά από πολλά εμπόδια. Είναι ο νομικός δεσμός που έρχεται να επιβεβαιώσει τον ήδη υπάρχοντα πραγματικό δεσμό που έχουν τα παιδιά αυτά με την κοινωνία. Είναι εργαλείο ένταξης.

Και είμαι σίγουρη ότι, πέρα από τη διαφορά απόψεων, όσοι και όσες αντιτίθενται σε αυτό το άρθρο, αν πάνε σε μια από τις γειτονιές της Αθήνας, θα καταλάβουν ότι κάνουν λάθος. Θα δούνε μια παρέα εξάχρονων παιδιών να παίζουν και δεν θα μπορούν να ξεχωρίσουν, με βάση το πώς μιλάνε, πώς τσακώνονται, πώς γελάνε, πώς παίζουν ποια είναι ελληνάκια και πια όχι. Γιατί όλα είναι ελληνάκια. Εκτός αν τα ξεχωρίσουμε με βάση αν  κάποια είναι πιο σκουρόχρωμα, αλλά αυτό καταλαβαίνετε ότι μας βάζει σε άλλες λογικές.

Αν το καλοσκεφτούμε, η άποψη ότι η ιθαγένεια πρέπει να δίνεται στην έκτη δημοτικού  κρύβει μια αντίληψη της ιθαγένειας σαν «αναγκαίου κακού»: αφού δεν μπορούμε να το αποφύγουμε, ας δώσουμε ιθαγένεια, όσο πιο αργά, στην έκτη δημοτικού, στα δεκαοχτώ. Είμαστε εντελώς αντίθετοι σε αυτή τη μίζερη λογική. Θεωρούμε την ιθαγένεια ένα αναγκαίο καλό, το οποίο πρέπει να δίνεται από την αρχή. 

Θα μιλήσω για τα άλλα άρθρα και κάποιες τροπολογίες στη δευτερολογία μου.  Θα αναφερθώ μόνο, κλείνοντας, σε μια πολύ σημαντική τροπολογία που κατέθεσε η υπουργός,   με την οποία καταργούνται οι ποινικές κυρώσεις για τη μεταφορά των πολιτών τρίτων χωρών με δημόσια ή ιδιωτικά μέσα. Συγκεκριμένα ορίζεται ότι δεν επιβάλλονται ποινικές κυρώσεις σε περίπτωση διάσωσης ανθρώπων στη θάλασσα, μεταφοράς ανθρώπων που χρήζουν διεθνούς προστασίας, και στις περιπτώσεις προώθησης στο εσωτερικό της χώρας, προκειμένου να ακολουθηθούν οι νόμιμες διαδικασίες μετά την παράνομη είσοδο πολιτών τρίτων χωρών στη χώρα. Έτσι, μπαίνει τέλος  στην ποινικοποίηση της αλληλεγγύης, στο αίσχος να συλλαμβάνονται αλληλέγγυοι που μετέφεραν κόσμο με τα Ι.Χ. τους, σαν δείγμα ανθρωπιάς στις χιλιάδες προσφύγων που μέσα στο λιοπύρι αναγκάζονταν να περπατήσουν χιλιόμετρα από τις ακτές της Λέσβου έως ότου φτάσουν, στην πρωτεύουσα του νησιού.

* * *

Θα επανέλθω στα ειδικότερα στη δευτερολογία μου. Μέχρι τότε, κλείνω λέγοντας ότι σήμερα και αύριο, η ελληνική κυβέρνηση, η Βουλή των Ελλήνων, ο ελληνικός λαός στέλνει ένα έμπρακτο μήνυμα ανθρωπιάς, αλληλεγγύης και  ισότητας, σε όλη την Ευρώπη, σε όλο τον κόσμο: γιατί αυτό σημαίνει η ψήφιση του νομοσχεδίου για την ιθαγένεια• ένα μήνυμα που βρίσκεται στην καρδιά των ευρωπαϊκών αξιών, των κινημάτων και των αγώνων των λαών της Ευρώπης, από το 1789 μέχρι σήμερα!