Πρόκειται για μεγάλου μεγέθους και ιδιαίτερα σημαντικό κτίσμα της βαλκανικής αρχιτεκτονικής. Το κονάκι χαρακτηρίζεται από ενδιαφέρουσα κάτοψη και αξιόλογα αρχιτεκτονικά και μορφολογικά στοιχεία. Το οικοδόμημα είχε κατασκευασθεί σε διαμπερές μεγάλο οικόπεδο, με βάση το σύστημα των πτερύγων. Η δυτική όψη του κτίσματος, η οποία είναι η κύρια όψη, βλέπει προς την οδό Ιδομενέως. Εκεί ανοίγεται το θύρωμα της κυρίας εισόδου ενώ στην ανατολική πλευρά, προς την οδό Αριάδνης, ανοίγεται η δευτερεύουσα είσοδος. Οι πτέρυγες έβλεπαν σε εσωτερικές μεγάλες κατάφυτες αυλές, όπου υπήρχε πηγάδι, χαμάμ, καθώς και διάφορα άλλα βοηθητικά κτίσματα. Το ισόγειο έχει μεγάλους άνετους χώρους και είναι λιθόκτιστο. Ο όροφος όπου υπήρχε η κυρίως κατοικία, είναι ξυλόπηχτος. Το κτίσμα στεγάζεται με ξύλινη κεραμοσκεπή στέγη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαμόρφωση της πρόσοψης, με τους δύο διατεταγμένους εν σειρά κλειστούς εξώστες. Τα δύο αυτά σαχνισιά στηρίζονται σε κοιλόκυρτα, ειδικής κατασκευής, ξύλινα φουρούσια, τα οποία καταλήγουν σε ενδιαφέροντα ανάγλυφα κοσμήματα. Τα θυρώματα έχουν παραστάδες και ανώφλια από λαξευμένο πωρόλιθο. Υψηλός πετρόκτιστος αυλότοιχος οριοθετούσε το ακίνητο. (Χρυσούλα Τζομπανάκη, αρχιτέκτων-αρχαιολόγος, στον διαδικτυακό κόμβο Οδυσσέας του υπ. Πολιτισμού)
Η ανακοίνωση του Συλλόγου
Τα αφημένα στην τύχη τους μνημεία της πόλης, μνημεία διατηρητέα, αλλά ρημαγμένα, χαρακτηρίζονται επικίνδυνα και οι αρμόδιοι σπεύδουν να τα κατεδαφίσουν.
Νέο θύμα σε αυτόν τον φαύλο, επαναληπτικό κύκλο το κονάκι του Σαμή μπέη στην οδό Ιδομενέως, ο πρώτος όροφος του οποίου πρόκειται να κατεδαφιστεί.
Δεν ξέρουμε πώς θα αντιδρούσε ο θρυλικός του ένοικος. Από την άλλη ξέρουμε πώς αντέδρασαν μέχρι τώρα οι αρμόδιες υπηρεσίες, οι οποίες δεν έδειξαν κανένα ενδιαφέρον για το μνημείο· γεγονός που προκάλεσε και την ερήμωσή του.
Δικαιολογίες θα βρεθούν πολλές: από το πολύπλοκο ιδιοκτησιακό καθεστώς που δεν σου επιτρέπει να επέμβεις στο μνημείο, τις δυσκολίες που ενέχει η αναστήλωση τέτοιου είδους κτηρίων μέχρι την αδυναμία να ανταποκριθούν ενεργητικά σε αυτά τα απαιτητικά έργα οι υποστελεχωμένες υπηρεσίες.
Οι δικαιολογίες αυτές δεν είναι ικανές να κρύψουν την εγκληματική αμέλεια των αρμόδιων φορέων, καθώς και την έλλειψη σχεδιασμού και οράματος για την πόλη από μέρους τους.
Τα κτήρια αυτά αφέθηκαν να ρημάξουν για χρόνια. Η κατεδάφισή τους με πρόσχημα τη δημόσια ασφάλεια αποτελεί την τελική φάση ενός καλά υπολογισμένου σχεδίου, θύμα του οποίου αποτελεί η αρχιτεκτονική κληρονομιά της πόλης.
Δεν είναι τυχαίο που όταν ο Δήμος Ηρακλείου καλεί για σύσκεψη στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση, κάνει λόγο για «επικινδύνως ετοιμόρροπα κτίσματα» θέτοντας από την αρχή το πλαίσιο συζήτησης σε συγκεκριμένη βάση μακρυά από τις ενδεδειγμένες λύσεις προστασίας και ανάδειξης των κτηρίων. Εξάλλου τα προσωρινά μέτρα ασφαλείας που προτείνονται αποτελούν απλά την αρχή ενός προδιαγεγραμμένου θανάτου.
Μακρυά από τον διάχυτο μελοδραματισμό που επικρατεί στο χώρο του διαδικτύου και μάλιστα από ανθρώπους που ήταν υπεύθυνοι για την αρχιτεκτονική κληρονομία της πόλης,
Καταγγέλουμε
-την έλλειψη πολιτικής βούλησης για συντήρηση και προστασία των μνημείων της πόλης.
-την εγκληματική αδιαφορία των αρμόδιων υπηρεσιών αρχαιοτήτων και μνημείων που αν και επιβλέπουν κάθε οικοδομική εργασία στο ιστορικό κέντρο της πόλης, αφήνουν να καταρρέουν τα κτήρια ορόσημα της νεότερης εποχής.
Απαιτούμε
-την άμεση αποκατάσταση του κτηρίου, αλλά και των αντίστοιχων μνημείων του Ηρακλείου, με τρόπο που δεν θα θίγεται η ακεραιότητά τους και με στόχο να γίνουν ζωντανές εστίες στην καρδιά του κέντρου.
