Νόμιμη δίοδος για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη, ανακατανομή των ήδη εγκατεστημένων προσφύγων και κατάργηση του Δουβλίνου είναι για την αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Ομάδας των Πρασίνων και υποψήφια για την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2014 Σκα Κέλερ ο συνδυασμός που θα φέρει τη λύση στην προσφυγική κρίση. «Το μεγαλύτερο πρόβλημά μας είναι ότι δεν υπάρχει αλληλεγγύη», υπογραμμίζει η Σκα Κέλερ σε συνέντευξή της στην «Α» και καλεί τους Ευρωπαίους πολίτες να βγουν στον δρόμο και να ζητήσουν από τις κυβερνήσεις τους να αλλάξουν στάση.

Συνέντευξη στη Χριστίνα Βασιλάκη

* Μετά το κλείσιμο των συνόρων των χωρών της λεγόμενης διαδρομής των Δυτικών Βαλκανίων, δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες έχουν εγκλωβιστεί στην Ελλάδα. Πιστεύετε ότι οι χώρες του Βορρά έχουν δίκιο να επιμένουν να μπει ένα τέλος στην πολιτική της προώθησης των μεταναστευτικών κυμάτων;

Πάντα αναρωτιόμουν τι ακριβώς θέλουν αυτές οι χώρες. Από τη μια λένε ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να προωθεί τους πρόσφυγες, από την άλλη όμως αυτό θα σήμαινε ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να αναλάβει όλους τους πρόσφυγες. Αυτή όμως δεν είναι εφικτή λύση. Γιατί όταν μιλάμε για ένα τόσο μεγάλο αριθμό αφίξεων, δεν μπορεί μια χώρα όπως είναι η Ελλάδα που μόλις τα τελευταία χρόνια απέκτησε υπηρεσία ασύλου και στην οποία δουλεύουν 300 υπάλληλοι, να διαχειριστεί αιτήσεις ενός εκατομμυρίου ανθρώπων. Η Γερμανία, για παράδειγμα, είναι στη διαδικασία να προσλάβει 3.000 υπαλλήλους για την υπηρεσία ασύλου. Μπορεί κανείς να δει τις διαφορετικές δυναμικές.

* Η όλη ιδέα ωστόσο παραμένει να είναι η Ελλάδα που θα κρατά όλους τους μετανάστες και τους πρόσφυγες μέχρι είτε να μετεγκατασταθούν είτε να επιστρέψουν σε περίπτωση που δεν έχουν δικαίωμα ασύλου. Σε αυτόν το ρόλο πιστεύετε ότι έχει τη δυνατότητα η Ελλάδα να ανταπεξέλθει;

Ο τρόπος με τον οποίο πρέπει η Ε.Ε. να αντιμετωπίσει αυτήν την κρίση, πιστεύω ότι είναι να υπάρξει η δυνατότητα νόμιμης και ασφαλούς εισόδου για τους πρόσφυγες. Και αυτό σημαίνει σχήμα επανεγκατάστασης αλλά σε κλίμακα που έχει νόημα. Ή να δίνει η Ε.Ε. ανθρωπιστική visa ή να πάρει άλλα τέτοιου είδους μέτρα. Τότε οι άνθρωποι δεν θα φθάνουν στην Ελλάδα. Το πρόβλημα που έχουμε τώρα με τη μετεγκατάσταση είναι ότι, καταρχάς, ο αριθμός είναι πολύ μικρός και, δεύτερον, ότι ασκεί σημαντική πίεση στο ελληνικό σύστημα ασύλου. Δεν το βρίσκω λογικό να πρέπει οι άνθρωποι να κάνουν αίτηση ασύλου πρώτα στην Ελλάδα, εκτός κι αν θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα.

* Ωστόσο, όλα δείχνουν πως ορισμένα κράτη - μέλη επιθυμούν την επανενεργοποίηση της Συνθήκης του Δουβλίνου για την Ελλάδα, κάτι που περιλαμβάνεται και στην Ευρωπαϊκή Ατζέντα για τη Μετανάστευση που υιοθετήθηκε την περασμένη χρονιά.

Αυτό θα ήταν εντελώς τρελό. Γιατί τώρα η Ελλάδα καταγράφει όλους τους μετανάστες και αυτό θα σήμαινε να επιστρέψουν στην Ελλάδα ένα εκατομμύριο ανθρώπους! Νομίζω πως είναι γελοίο. Πιστεύω πως είναι κάτι σαν απειλή που πέφτει πάνω στο τραπέζι, του τύπου «αν δεν συμμορφωθείς, θα επανεκκινήσουμε τη διαδικασία του Δουβλίνου για τους ανθρώπους που έρχονται από την Ελλάδα". Αλλά δεν θα λειτουργήσει. Είναι πρόβλημα για όποια χώρα είναι στα σύνορα και γι' αυτό πρέπει να το αλλάξουμε και να έχουμε ένα σύστημα με πιο δίκαιη κατανομή για τους πρόσφυγες.

* Η Τουρκία έχει αναγνωριστεί πλέον απ' όλους ως ένας από τους βασικούς παίκτες. Ποια είναι η γνώμη σας για τις προσπάθειες που γίνονται να περιοριστούν οι προσφυγικές ροές στην Τουρκία με κάθε τρόπο, ακόμα και με την αναγνώρισή της ως ασφαλούς τρίτης χώρας;

Πρώτα απ' όλα, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια για την αναγνώριση μιας χώρας ως ασφαλούς τρίτης χώρας και η Τουρκία δεν πληροί αυτά τα κριτήρια. Από την άλλη μεριά, πιστεύω ότι αν είχαμε ένα μεγάλης κλίμακας, ουσιώδες σχήμα επανεγκατάστασης, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση των αφίξεων. Γιατί αν ήξεραν οι άνθρωποι ότι μπορούν να κάνουν αίτηση, αν όχι φέτος, του χρόνου, δεν θα ρίσκαραν να μπουν σε αυτά τα πλοία. Αλλά 200.000 ετησίως δεν νομίζω ότι είναι ουσιαστικό νούμερο. Αντίθετα, όλη αυτή η συζήτηση για πλαφόν στους δικαιούχους ασύλου, για περιορισμούς στα σύνορα, για μέτρα κατά της οικογενειακής επανένωσης τους, κινητοποιούν ακόμα περισσότερο να φύγουν τώρα, να βιαστούν. Πάντως, σε κάθε περίπτωση, δεν συμφωνώ πως η Τουρκία είναι η λύση στο πρόβλημα της Ευρώπης. Η λύση είναι μέσα στην Ε.Ε. αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημά μας είναι ότι δεν υπάρχει αλληλεγγύη.

* Πιστεύετε ότι μπορεί να αλλάξει αυτό και να υπάρξει ευρωπαϊκή λύση και αλληλεγγύη;

Είναι πολιτικό το ζήτημα. Οι άνθρωποι πρέπει να κινητοποιηθούν, να βγουν στον δρόμο, όπως έγινε το περασμένο Σαββατοκύριακο με αίτημα το ασφαλές πέρασμα για τους πρόσφυγες. Νομίζω πως ήταν ένα πολύ δυνατό μήνυμα. Επίσης, υπήρξε δημοσκόπηση που δείχνει ότι η πλειονότητα των Ευρωπαίων ακόμα και στην Ουγγαρία θέλει σύστημα ανακατανομής. Οι πολίτες μπορούν να αλλάξουν αυτήν την κατάσταση, δείχνοντας ότι θέλουν περισσότερη αλληλεγγύη.

* Αντίθετα, βλέπουμε όλο και περισσότερες κυβερνήσεις να παίρνουν μονομερή μέτρα μέσα σ' ένα κλίμα αλληλοκατηγοριών και εκβιασμών μεταξύ των κρατών - μελών. Πιστεύετε ότι το ευρωπαϊκό πρότζεκτ κινδυνεύει, ενώ πλέον αμφισβητούνται ανοιχτά οι διεθνείς υποχρεώσεις της Ευρώπης;

Αυτό που βλέπουμε είναι ότι με όλα αυτά τα μέτρα και τους περιορισμούς στα εσωτερικά σύνορα τίθενται υπό αμφισβήτηση οι λόγοι για τους οποίους φτιάχτηκε η Ε.Ε.: να ξεπεράσουμε τα σύνορα, να αναπτυχθούμε μαζί. Και αυτή είναι πραγματικά θεμελιώδης απειλή.

* Τέλος, η Ελλάδα δέχεται μεγάλη κριτική. Πιστεύετε ότι είναι δίκαια στο επίκεντρο της δίνης και ότι έχει λάβει τη βοήθεια που της είχαν υποσχεθεί;

Όχι. Είναι απολύτως άδικος ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίστηκε η Ελλάδα. Είχε κανείς την εντύπωση ότι η Ελλάδα ήταν ο σάκος του μποξ στο Συμβούλιο και όλοι είχαν συμφωνήσει να την χτυπάνε. Και επίσης τώρα η Ελλάδα έχτισε τα hotspots και ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Η Αυστρία και τα Βαλκάνια κλείσανε τα σύνορα! Είναι πραγματικά απίστευτο τι μπορεί να συμβεί! Με την Αυστρία να στέλνει στρατιώτες στην ΠΓΔΜ και την τελευταία συνάντηση στη Βιέννη! Πραγματικά, αναρωτιέται κανείς, είναι στην Ε.Ε. που συμβαίνουν όλα αυτά; Και επίσης, πιστεύουν ότι θα κλείσουν την Ελλάδα απ' έξω και θα λυθεί το πρόβλημα; Μα οι πρόσφυγες θα βρουν άλλο δρόμο. Θα επιστρέψουν στην Ιταλία ή μέσω της Αλβανίας ή της Βοσνίας. Δεν είναι και το πιο σταθερό μέρος του κόσμου τα Βαλκάνια.