Αρχικά, πρέπει να εκτιμήσουμε πως ο «ακρωτηριασμός» του κόμματος –όσο κι αν δεν καταγράφεται σε μέγεθος, αποτελεί ένα βαθύ τραύμα– συνεχίζει να επηρεάζει τη λειτουργία και την αυτοπεποίθηση των οργανώσεων και φαίνεται σε διάφορα μετρήσιμα και ποιοτικά στοιχεία. Δεν χωράει αμφιβολία ότι την εξέλιξη αυτή πρέπει να τη λάβουμε σοβαρά υπόψη μας, στον τρόπο που θα αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα της οργάνωσης και λειτουργίας του κόμματος, προκειμένου να ξεπεράσουμε εποικοδομητικά αυτή την παράμετρο. Ταυτόχρονα, να σταματήσουμε να δημιουργούμε πρόσθετες δυσκολίες ενόψει του συνεδρίου, με αντισυσπειρώσεις ή οργανωμένες παρεμβάσεις, που φτάνουν στο σημείο να ξορκίζουν, ακόμη και τα θεμελιώδη δομικά στοιχεία της δικής μας αριστεράς, όπως τα ιδεολογικό-πολιτικά ρεύματα που συγκροτούν τάσεις εντός του κόμματος.
Η ενότητα των θέσεων, που τέθηκαν σε συζήτηση στις οργανώσεις του κόμματος, αποτελούν μια πολύ σοβαρή προσπάθεια, μέσα από την οποία καλούμαστε με συλλογικότητα και επάρκεια, να απαντήσουμε στα μεγάλα ζητούμενα, τουλάχιστον ως προς τον τρόπο, τη μέθοδο και την ιεράρχηση τους, προκειμένου να συνεχίσει ο ΣΥΡΙΖΑ να εκφράζει την ελπίδα των λαϊκών στρωμάτων, των εργαζομένων, των συνταξιούχων και γενικότερα σήμερα, όλων των θυμάτων της κρίσης.
Αυτές οι θέσεις, με βάση και τα νέα δεδομένα που προέκυψαν από τη διακυβέρνηση της χώρας από την Αριστερά, θέτουν επί τάπητος τον επαναπροσδιορισμό του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο θα του επιτρέψει να προωθήσει αποτελεσματικότερα την πολιτική του.
Τράπεζες και αριστερή πολιτική
Οι εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων απαιτούν να τεθεί ουσιαστικότερα από κάθε άλλη φορά το θέμα του ρόλου των τραπεζών στην υλοποίηση μιας αριστερής πολιτικής.
Η επιμονή μου για την παρέμβαση του ΣΥΡΙΖΑ στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, δεν είναι απλά το αποτέλεσμα της επί τριάντα χρόνια παρακολούθησης της πορείας των εγχώριων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και των συνεχών μελετών και εκθέσεων μας για το ρόλο τους στην οικονομία, την ανάπτυξη και τις επιπτώσεις τους στην κοινωνία.
Ουδείς πλέον μπορεί να υποστηρίξει ότι μια κυβέρνηση θα καταφέρει να ασκήσει, με τις σημερινές συνθήκες, τη δική της οικονομική πολιτική, έχοντας απολέσει πλήρως τον έλεγχο των τραπεζών.
Επισημάναμε και καταγράφεται στις θέσεις του κόμματος, ότι το βασικό όπλο που χρησιμοποίησαν οι δανειστές για την άσκηση πίεσης στις δύσκολες διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση της Αριστεράς, ήταν η ελεγχόμενη πιστωτική ασφυξία, η απειλή κουρέματος των καταθέσεων, η δημιουργία φυγής κεφαλαίων κλπ.
Τις τελευταίες εβδομάδες βρίσκεται σε εξέλιξη και μάλιστα με τον πλέον απροκάλυπτο τρόπο, η ανελαστική επιβολή ελέγχου της διακυβέρνησης των τραπεζών από τους δανειστές, οι οποίοι επιχειρούν να καθορίσουν τόσο τα μέλη των διοικήσεων, όσο και το πλαίσιο λειτουργίας τους, με τέτοιο τρόπο που δεν αφήνει κανένα περιθώριο ερμηνείας για τις προθέσεις τους.
Μ’ αυτά τα δεδομένα και ενόψει του Συνεδρίου, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη να επανεκτιμήσουμε τη βαρύτητα της παρέμβασης που οφείλουμε να δώσουμε στον επανασχεδιασμό της πολιτικής μας σ’ αυτόν το τομέα. Αν και το περίγραμμα που αναφέρεται στις προσυνεδριακές θέσεις μας, αποτελεί ένα ικανοποιητικό πλαίσιο της πολιτικής που επιδιώκουμε να υλοποιήσουμε σ’ αυτόν τον τομέα, είναι προφανές ότι η εφαρμογή μιας τέτοιας πολιτικής στις τράπεζες έχει μέχρι σήμερα αποτύχει παταγωδώς. Εκ του αποτελέσματος, λοιπόν, διαπιστώνεται η ύπαρξη ενός τεράστιου κενού στην ασκούμενη πολιτική της κυβέρνησης στον χρηματοπιστωτικό τομέα.
Υπ’ αυτές τις συνθήκες και με βάση την υπάρχουσα εμπειρία, τρία είναι τα επίπεδα που απαιτούν άμεσο επανακαθορισμό της παρέμβασής μας.
Επανακαθορισμός
Α) Ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα πρέπει να λειτουργήσουν οι τράπεζες, με τον αναγκαίο εννοείται συμβιβασμό (και όχι υποταγή) και με κανόνες που απορρέουν από τις δεσμεύσεις που έχουν επιβληθεί μετά την ένταξη των συστημικών τραπεζών υπό την εποπτεία του ESM.
Β) Η κυβέρνηση πρέπει να επιβάλει τόσο τις διαδικασίες, το πλαίσιο και τις προτεραιότητες για την εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος από τα φαινόμενα ευνοιοκρατίας και διαπλοκής, όσο και τους εσωτερικούς κανόνες για την υιοθέτηση οικονομικής πολιτικής με γνώμονα την χρηματοδότηση της ανάπτυξης και την διαχείριση των κόκκινων δανείων. Εννοείται ότι οι κινήσεις αυτές θα εντάσσονται στα πλαίσια υλοποίησης των κανόνων και υποχρεώσεων που έχουν διαμορφωθεί από το συμφωνημένο κώδικα δεοντολογίας κλπ.
Γ) Στην προσπάθεια της να προωθήσει την πολιτική της για την ανάπτυξη, η κυβέρνηση θα πρέπει να επιμείνει στην αξιοποίηση τόσο της σχέσης των τραπεζών με την οικονομική δραστηριότητα του τόπου, όσο και της τεχνογνωσίας του στελεχιακού δυναμικού που απασχολείται στο πιστωτικό σύστημα.
Η πολιτική μας σ’ αυτόν τον κρίσιμο τομέα, εκτός από επίγνωση και αναλυτικό σχεδιασμό, απαιτεί και την εξασφάλιση μιας συνεννόησης μ’ ένα μεγάλο μέρος στελεχών του χώρου των τραπεζών, είτε συμμαχώντας, είτε επιβάλλοντας τη συμπόρευση και υλοποίηση αυτής της πολιτικής, με όρους ισχύος.
Επομένως, απαιτείται προετοιμασία για ρήξεις, ξεπερνώντας την υποταγή στους υπάρχοντες εσωτερικούς (εντός των τραπεζών) συσχετισμούς, αλλά και ανατροπές που πρέπει κυρίως να στηριχθούν θαρρετά, με εμπιστοσύνη στα στελέχη του χώρου της Αριστεράς, που βρέθηκαν για χρόνια υποβαθμισμένα, αλλά διαθέτουν γνώσεις και πολιτική διάθεση να υπηρετήσουν τους στόχους μας, καθώς και στις ιστορικά δυναμικές συνδικαλιστικές μας δυνάμεις, που πρέπει ταυτόχρονα να στηρίξουμε και να αναβαθμίσουμε.
* Ο Ζώης Πεπές είναι μέλος της Κ.Ε του ΣΥΡΙΖΑ, υπεύθυνος της ομάδας Χρηματοπιστωτικού του Τμήματος Οικονομικής Πολιτικής.
