(ναι, μπορούν, φαίνεται να απαντούν στο ερώτημα του τίτλου οι Podemos -«Μπορούμε»- σε προεκλογική τους συγκέντρωση - φωτογραφία:Nacho Goytre/Demotix/Corbis)
* * *
Διαβάστε ακόμη:
«Το Podemos έρχεται δεύτερο», είπε ο Ραχόι στη Μέρκελ στη Σύνοδο Κορυφής, ενώ Podemos και Ενωμένη Αριστερά φαίνεται να ξεπερνούν το 25% και να αλλάζουν τα μετεκλογικά συντηρητικά σενάρια χάρις σε μια μάχη που φαίνεται να κερδίζεται με ένα σκληρό αγώνα σπίτι με σπίτι, ψήφο με ψήφο.
Για τη σημασία της αυτόνομης καθόδου της Ενωμένης Αριστεράς στις εκλογές της 20ής Δεκεμβρίου στην Ισπανία, την πιθανότητα συμμετοχής του κόμματος σε μία κεντροαριστερή κυβέρνηση, μαζί με τους Σοσιαλιστές και το Podemos, αλλά και τις σχέσεις και τις προοπτικές της Αριστεράς σαν εναλλακτικό σχέδιο διακυβέρνησης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, μιλά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γκάσπαρ Λιαμαθάρες.
* * *
Οι πρόσφατες νίκες των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων στις δημοτικές εκλογές και ιδιαίτερα οι ιστορικές νίκες των ενωτικών ψηφοδελτίων της ευρύτερης Αριστεράς και των κινημάτων στη Βαρκελώνη και τη Μαδρίτη αποτελούν άραγε προάγγελο ανατροπής του κεντρικού πολιτικού σκηνικού στην Ισπανία; Αριστεροί δήμαρχοι βρίσκονται ήδη στο τιμόνι σημαντικών δήμων της χώρας. «Αποδείξαμε ότι μπορούμε να ανταποκριθούμε στη διοίκηση. Και, παρ' ότι δεν βρισκόμαστε στην εξουσία για 20 χρόνια, μπορούμε να τα καταφέρουμε καλύτερα από τους προηγούμενους», λέει στον Guardian η ακτιβίστρια δήμαρχος της Βαρκελώνης Άντα Κολάου που κέρδισε με τη στήριξη (μεταξύ άλλων) και των Podemos.
Το ζητούμενο,μετά και τον σχηματισμό κυβέρνησης με τη συμμετοχή της Αριστεράς στην Πορτογαλία είναι να δημιουργηθεί ένας άξονας ανατροπής του κρατούντος γερμανικού μοντέλου δημοσιονομικής πειθαρχίας. Στην εκλογική αναμέτρηση της Κυριακής προσβλέπουν και οι αριστερές κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Πορτογαλίας. «Προσδοκούμε η λαϊκή και κοινωνική διαθεσιμότητα να μετασχηματιστεί και σε πολιτική στάση, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για μια προοδευτική πολιτική αλλαγή στην Ισπανία, την τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, και να βαθύνει το ρήγμα της νεοφιλελεύθερης ηγεμονίας στην Ευρώπη» τονίζει σε ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ ευχόμενος«κάθε επιτυχία στις δυνάμεις που υπερασπίζονται τις παραπάνω αρχές και αγωνίζονται, για να αλλάξουν τα πράγματα στην Ισπανία και την Ευρώπη».
Το σίγουρο (τουλάχιστον σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις) είναι το «τέλος» του παραδοσιακού δικομματισμού (το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα του πρωθυπουργού Ραχόι και το Σοσιαλιστικό Κόμμα - PSOE) που για τρεις δεκαετίες κυριάρχησε απόλυτα σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις. Η εκλογική μάχη μοιάζει ότι θα κριθεί στο νήμα, καθώς πρόσφατη δημοσκόπηση δίνει την πρωτιά στους Συντηρητικούς με 25,3%-29,9%, ενώ στη δεύτερη θέση έρχονται οι Σοσιαλιστές με 21%-22%. Το φιλελεύθερο κεντροδεξιό Ciudadanos (πολίτες), που κατείχε μέχρι πρόσφατα τη δεύτερη θέση στις δημοσκοπήσεις, καταλαμβάνει πλέον την τρίτη με ποσοστό 18%-20%. Αμέσως μετά ακολουθεί το κίνημα Podemos με 16%-19%. Προς τους Ciudadanos οδεύουν κυρίως απογοητευμένοι ψηφοφόροι του Λαϊκού Κόμματος, ενώ προς το Podemos απογοητευμένοι σοσιαλιστές. Ο επικεφαλής των Σοσιαλιστών Πέδρο Σάντσεθ έχει εντείνει τις επιθέσεις προς το Podemos τις τελευταίες ημέρες, τονίζοντας ότι η ψήφος προς το Σοσιαλιστικό Κόμμα είναι ο μόνος τρόπος να μπει τέλος στην κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος.
(Σε remontada, αγγλιστί ‘comeback’, ποντάρουν οι ψηφοφόροι των Podemos μετά την ανάκαμψη το κινήματος στις δημοσκοπήσεις)
Όλες οι μετρήσεις δείχνουν πως στις εκλογές της Κυριακής μετά βίας τα δύο κόμματα του πάλαι ποτέ κραταιού δικομματισμού θα αγγίξουν το 50%. ενώ στις εκλογές του 2011 συγκέντρωσαν αθροιστικά 75% (!):
Αυτό σημαίνει πως η αυτοδυναμία των 176 εδρών είναι όνειρο θερινής νυκτός για τον Ραχόι που αν καταφέρει να κερδίσει θα κληθεί να μοιραστεί την εξουσία με τους σοσιαλιστές ή με τους φιλελέυθερους Ciudadanos του Α. Ριβιέρα.
(η πιθανή κατανομή των εδρών κα οι πιθανές συμμαχίες σύμφωνα με τη Metroscopia -στο τέλος, ο πιθανός κυβερνητικος συνασπισμός κατά της λιτότητας με τη συμμετοχή των Podemos και της Ενωμένης Αριστεράς-)
Αν επαληθευθούν τα παραπάνω ποσοστά αυτά, θα σημάνουν και το τέλος του δικομματισμού στην Ισπανία, καθώς θα προκύψει κυβέρνηση συνασπισμού ή κυβέρνηση μειοψηφίας με στήριξη άλλων κομμάτων. Ο Αλμπέρτ Ριβέρα των Ciudadanos ανακοίνωσε ότι θα αρνηθεί να στηρίξει μια κυβέρνηση μειοψηφίας, ενώ οι Podemos έχουν αποκλείσει εκ των προτέρων τη στήριξη μιας κυβέρνησης με πρωθυπουργό τον Μαριάνο Ραχόι. Αλλά ο Ριβέρα έχει ανοιχτά δηλώσει πως δεν θα στηρίξει μια κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος με επικεφαλής τον Ραχόι, εξαιτίας του κακού ιστορικού του κόμματος στη διαφθορά και στην διαχείριση της οικονομίας. «Μπορούμε να συμφωνήσουμε με το Λαϊκό Κόμμα στις οικονομικές μεταρρυθμίσεις, με το Σοσιαλιστικό Κόμμα στην κοινωνική προστασία και με το Podemos στην αναγέννηση της δημοκρατίας», είπε ο Ριβέρα σε πρόσφατη προεκλογική ομιλία, στέλνοντας αντιφατικά μηνύματα και θυμίζοντας έντονα τον «δικό» μας Στ. Θεοδωράκη που «τσιμπάει» βέλη από διάφορες ιδεολογικές φαρέτρες στη μάχη της ψηφοθηρίας.
Άλλος ένας πιθανός συνασπισμός είναι αυτός που ενώσει τους Σοσιαλιστές, που πιθανώς θα είναι το δεύτερο κόμμα, με το CIudadanos. Ωστόσο, και εδώ, ο Ριβέρα έχει δηλώσει πως δεν θα μπει σε έναν συνασπισμό με τους Σοσιαλιστές, τους οποίους θεωρεί ως ένα κόμμα του παρελθόντος. Ο επόμενος πιθανός συνασπισμός, ένας που ενώνει τα πιθανά δεύτερο και τέταρτο κομμα –PSOE και Podemos- είναι ο λιγότερο πιθανός, σύμφωνα με την ανάλυση του Jose Ignacio Torreblanca για το ecfr.eu, για δύο λόγους: πρώτον, οι έδρες που συγκεντρώνουν μαζί, και πάλι δεν φθάνουν για την πλειοψηφία και δεύτερον, ο Pablo Iglesias δηλώνει ότι δεν θα υποστηρίξει τους Σοσιαλιστές εάν πάρει λιγότερες ψήφους από αυτούς, δηλαδή οι Podemos θα δεχθούν έναν συνασπισμό μόνο εάν τερματίσουν σε υψηλότερη θέση από αυτούς.
Ωστόσο, κάθε πρόβλεψη, πέραν ίσως από το ισχυρό «ράπισμα» που θα δεχθεί το Λαϊκό Κόμμα και τον καθοριστικό μετεκλογικό ρόλο των δύο ανερχόμενων δυνάμεων, είναι εξαιρετικά επισφαλής. Οι Ciudadanos και οι Podemos, με το ιδεολογικό χάσμα να τους χωρίζει , έχουν αρκεά κοινά, με κυριότερο την απεύθυνση στους νέους ψηφοφόρους (την ώρα που η ανεργία στους νέους παραμένει σε δυσθεώρητα ύψη, κοντά στο 50%) και τους απογοητευμένους με το διεφθαρμένο «παλαιό» πολιτικό σύστημα. Το Ciudadanos αντιμετωπίζει τις ανησυχίες των περισσότερων αντί-εθνικιστών ψηφοφόρων στην Καταλονία καθώς και εκείνων που είναι δυσαρεστημένοι με τη διαφθορά και τη διεθνή πολιτική. Την ώρα που αυτό απευθύνεται στις αστικές μεσαίες τάξεις με αποτελσματικότητα, τα media επιχειρούν να τρομάξουν το ακροατήριο των Podemos (τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα) προβάλλοντας τον «επικίνδυνο» ριζοσπαστισμό του.
Οι Podemos, αντλούν την καταγωγή τους και τη δυναμική τους από τα κινήματα που αναπτύχθηκαν στο προηγούμεο διάστημα στην Ισπανία της ακραίας λιτότητας και της νεοφιλελεύθερης βαρβαρότητας: το κίνημα των αγανακτισμένων (indignados) και το κίνημα κατά των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας αλλά και τα κινήματα για την προστασία του δημόσιου συστήματος υγείας και παιδείας. Το παζλ συμπληρώνει η Ενωμένη Αριστερά που εμφανίζεται χαμηλότερα στις δημοσκοπήσεις. «Αυτό που θέλουμε να οικοδομήσουμε είναι ένα ισχυρό μέσο πίεσης με το μεγαλύτερο αριθμό εδρών. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να βραχυκυκλώσουμε τη στρατηγική της αποκατάστασης και της μεταρρύθμισης, η οποία προωθείται από το Λαϊκό Κόμμα και τους Πολίτες, αλλά προφανώς έχει και άλλους πρόθυμους παίκτες γύρω. Μόνο μια ισχυρή αριστερά μπορείτε να ανατρέψει αυτό το σενάριο» δηλώνει σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Αλμπέρτο Γκαρθόν, επικεφαλής της Ενωμένης Αριστεράς που το 2011 είχε συγκεντρώσει το 7% των ψήφων.
«Πιστεύουμε ότι μπορούμε να κάνουμε την έκπληξη και να εξασφαλίσουμε την παρουσία μιας ισχυρής κοινοβουλευτικής ομάδας, κάτι που θα είναι χρήσιμο για την επόμενη μέρα. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι είναι μια πολύ ασταθής περίοδος και ότι υπάρχουν πολλά που διακυβεύονται. Όλα αυτά θα επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό τον προεκλογικό αγώνα, εμείς κάνουμε μια πολύ ενθουσιώδη και πάνω από όλα μια πολύ ειλικρινή εκστρατεία» υπογραμμίζει ο ίδιος, λίγες ημέρες πριν την πλέον αμφίρροπη εκλογική αναμέτρηση στην Ισπανία.
Επιμέλεια: Τάσος Γιαννόπουλος
