Τόσο το εκλογικό αποτέλεσμα καθεαυτό όσο και τα ποιοτικά στοιχεία του, αλλά κυρίως οι αναβαθμισμένες προοπτικές παρέμβασης που ανοίγει, είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρα για τον ΣΥΡΙΖΑ.
Οι στίχοι αυτοί του Γιώργου Σεφέρη ακούγονταν αργά το βράδυ της 25ης του Μάη στα Προπύλαια, στη γιορτή για μια ιστορική, εξαιρετικής ουσιαστικής, αλλά και συμβολικής αξίας, στιγμή: πρώτη φορά η Αριστερά ήταν πρώτη δύναμη σε εθνικό επίπεδο, αλλά και στο τιμόνι της μεγαλύτερης Περιφέρειας της χώρας. Πράγματι, οι εκλογές της 18ης και της 25ης του Μάη, με όλες τις διαφοροποιήσεις στις 5 επιμέρους κάλπες, ήταν στο σύνολό τους σημαντικότατες. Είναι λοιπόν αναγκαία μια πρώτη αποτίμηση των αποτελεσμάτων τους, παρά το γεγονός ότι οι πρωτοφανείς θεσμικές αλλαγές που έλαβαν χώρα (καθιέρωση του σταυρού και διπλασιασμός των υποψηφίων στις ευρωεκλογές, παιχνίδια με τις ημερομηνίες διεξαγωγής του πρώτου και του δεύτερου γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών κ.λπ.) ώς έναν βαθμό συσκοτίζουν και αλλοιώνουν το περιεχόμενο της όποιας ανάλυσης, αλλά και του ίδιου του αποτελέσματος:
* Πρώτον, η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε σαφής και ηχηρή. Η πρωτιά του στις ευρωεκλογές με διαφορά 4 περίπου μονάδων, σε συνδυασμό με την απώλεια περίπου 11 μονάδων για τον κυβερνητικό συνασπισμό δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας. Η κυβέρνηση βρίσκεται χωρίς καμία, ούτε τυπική πλέον, νομιμοποίηση για τη συνέχιση της καταστροφικής πολιτικής της.
* Δεύτερον, η διαρκής φθορά του κυβερνητικού στρατοπέδου και η αντίστοιχη ελπιδοφόρα δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ φαίνονται και στα ποιοτικά στοιχεία των exit polls: ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μακράν πρώτος στα «δυναμικότερα» –από πλευράς ηλικίας, επαγγελματικής απασχόλησης και μόρφωσης– στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, τη στιγμή που η εκλογική ισχύς της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ περιορίζεται στους άνω των 65 ετών, στοιχειώδους μόρφωσης, αγρότες, νοικοκυρές και συνταξιούχους.
* Τρίτον, σε αντίθεση με όσα στοιχεία έδιναν ορισμένες εταιρείες δημοσκοπήσεων, το προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ είχε ξεκαθαρίσει πολύ καιρό πριν από τις εκλογές. Η εκλογική βάση του ΣΥΡΙΖΑ έχει σταθεροποιηθεί, διευρύνεται στις μεσαίες ηλικίες, παρουσιάζει σχεδόν ισομερή γεωγραφική κατανομή, με άμβλυνση της αντίθεσης Αθήνας – περιφέρειας και παρουσιάζει υψηλότατη συσπείρωση. Ετσι, δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι η απήχηση του ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζει «ανοδική σταθερότητα».
* Τέταρτον, ακόμα και στις αυτοδιοικητικές εκλογές, οι οποίες –όπως ήταν αναμενόμενο– δεν ήταν το «δυνατό χαρτί» του, ο ΣΥΡΙΖΑ κατόρθωσε να έχει παρουσία, και μάλιστα ισχυρή σε πολλές περιπτώσεις, στο σύνολο σχεδόν των δήμων και σε όλες τις Περιφέρειες της χώρας, δικαιώνοντας απολύτως την επιλογή της πολιτικοποίησης των εκλογών, με το σύνθημα «τρεις κάλπες, μία επιλογή». Εκτός των 2 Περιφερειών, εκ των οποίων μία η Αττική, εκτός των 23 δήμων, όπου οι δυνάμεις του θα κληθούν να δώσουν χειροπιαστά δείγματα αριστερής διοίκησης, οι περιφερειακοί και δημοτικοί σύμβουλοι, οι αυτοδιοικητικές παρατάξεις του ΣΥΡΙΖΑ σε όλη την Ελλάδα είναι η βάση για να ριζώσει πλέον στις τοπικές κοινωνίες, να αντιστοιχιστεί και σε κοινωνικό επίπεδο με τη νέα εκλογική του βάση. Ειδικά δε η επιτυχία της νέας αριστερής περιφερειακής διοίκησης στην Αττική θα αποτελέσει δοκιμασία της ικανότητας και της ετοιμότητας του ΣΥΡΙΖΑ να κυβερνήσει και πρόκριμα της επιτυχίας του στις εθνικές εκλογές.
* Πέμπτον, το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ στις περιφερειακές εκλογές (17,54%) είναι σχεδόν ταυτόσημο με αυτό των εθνικών εκλογών του Μαΐου του 2012, με τις οποίες είναι ορθότερη η σύγκριση, αφού αφ’ ενός μεν έχουν μεσολαβήσει τεκτονικές αλλαγές από τις προηγούμενες αυτοδιοικητικές εκλογές του 2010 (οπότε ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε πανελλαδικά ποσοστό 4,44% στις περιφερειακές εκλογές), αφ’ ετέρου δε οι επαναληπτικές εθνικές εκλογές του Ιουνίου έγιναν σε συνθήκες ακραίας πόλωσης, που αντικειμενικά δεν μπορούσαν να υπάρξουν σε αυτοδιοικητικές εκλογές.
* Εκτον, ειδικά για τις αυτοδιοικητικές εκλογές θα ήταν χρήσιμη μια σε βάθος ανάλυση για κάθε περιοχή ξεχωριστά. Σε κάθε περίπτωση –και πέραν του αδιαμφισβήτητου ρόλου που έπαιξαν οι επιλογές του ΣΥΡΙΖΑ ως προς τα πρόσωπα των υποψηφίων, τις τοπικές συμμαχίες κ.λπ.– πρέπει να υπογραμμίσουμε κάτι που συνήθως υποτιμάται. Μετά τον εκλογικό σεισμό του 2012 βρισκόμαστε σε ένα μεταβατικό στάδιο ανασύστασης του νέου κομματικού και πολιτικού συστήματος. Ετσι, οι κομματικές ταυτότητες και ταυτίσεις που κατέρρευσαν, κυρίως στον χώρο των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ, οι οποίοι αποτέλεσαν και τη μεγάλη εκλογική «δεξαμενή» για τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν έχουν ακόμα ανασυγκροτηθεί πλήρως σε νέα βάση. Πρόκειται για πολίτες με δύο ταυτότητες, την «ιστορική» και τη νέα.
Συνεπώς, εκτιμώ ότι τόσο το εκλογικό αποτέλεσμα καθεαυτό όσο και τα ποιοτικά στοιχεία του, αλλά κυρίως οι αναβαθμισμένες προοπτικές παρέμβασης που ανοίγει, είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρα για τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο στόχος για τον ΣΥΡΙΖΑ το επόμενο διάστημα είναι να υπερβεί τις όποιες αδυναμίες αναφάνηκαν το προηγούμενο διάστημα και, πρωτίστως, να αποκτήσει τα χαρακτηριστικά μιας μεγάλης, αριστερής, δημοκρατικής, προοδευτικής και πατριωτικής παράταξης, στην οποία και μόνο θα αναγνωρίζει πλέον τον εαυτό του ολόκληρο το κοινωνικό και εκλογικό ακροατήριο του ΣΥΡΙΖΑ και ευρύτερα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας. Ο δρόμος έχει ανοίξει και μένει μόνο να κάνουμε το αποφασιστικό βήμα: «Λίγο ακόμα να σηκωθούμε, λίγο ψηλότερα».
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
* Μαθηματικός, μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ, υπεύθυνος της Επιτροπής Δημοσκοπήσεων και για την Αυτοδιοίκηση
