Οι σαράντα και πλέον ημέρες κανονικής λειτουργίας της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης, μετά το "λουκέτο" της ΕΡΤ, έχουν σίγουρα πολλά να... διηγηθούν και να καταδείξουν. Από τις ανθρώπινες ιστορίες που γράφονται μέσα στο Ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής και στους 19 περιφερειακούς σταθμούς μέχρι το ζωντανό ραδιοτηλεοπτικό πρόγραμμα που διατηρήθηκε σε 24ωρη βάση για ένα μήνα.
Μια άλλη παράλληλη ιστορία γράφει ο προαύλιος χώρος του Ραδιομεγάρου, όπου κάθε βράδυ, από εκείνο το ζοφερό βράδυ της 11ης Ιουνίου του 2013, ο πνευματικός και καλλιτεχνικός κόσμος της χώρας δίνει το δικό του ζωντανό...πρόγραμμα: μουσική, θεατρικά δρώμενα, θεματικές συζητήσεις, λαϊκές συνελεύσεις. Μόνιμα στο φόντο βρίσκονται τα Μουσικά Σύνολα της ΕΡΤ να μιλούν με τις νότες τους. Στην οθόνη που έχει στηθεί στον προαύλιο χώρο και στα μεγάφωνα εναλλάσσεται το χθες με το σήμερα. Από τα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων και τον ήχο των ραδιοφωνικών εκπομπών στις βραχνές φωνές της ΕΡΑ και στις...ασπρόμαυρες εικόνες.
Λίγα λόγια για την ιστορία
Μερικές φορές η ιστορία παίζει περίεργα παιχνίδια, όπως εξάλλου και η ζωή. Με "στρατιωτικό" νόμο γεννιέται η δημόσια ραδιοτηλεόραση, με "στρατιωτικές" πρακτικές επιχειρείται, 62 χρόνια μετά, να σβήσουν τα ίχνη της. Η ιστορία της ελληνικής τηλεόρασης αρχίζει το 1951. Με τον νόμο 1663 προβλέπεται η ίδρυση και λειτουργία ραδιοτηλεοπτικών σταθμών των Ενόπλων Δυνάμεων ,ενώ παράλληλα προβλέπεται και η λειτουργία της Υπηρεσίας Ενημέρωσης Ενόπλων Δυνάμεων (ΥΕΝΕΔ), που θα είχε την αρμοδιότητα για την εγκατάσταση και λειτουργία ραδιοτηλεοπτικών σταθμών.
Στις αρχές της δεκαετίας του '60 ξεκινά η πειραματική μετάδοση τηλεοπτικών εκπομπών στη Θεσσαλονίκη. Ο πρώτος πειραματικός σταθμός ελληνικής τηλεόρασης λειτούργησε το 1961 στη Θεσσαλονίκη από τη ΔΕΗ στα πλαίσια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Η διάταξη που προέβλεπε τη λειτουργία ραδιοτηλεοπτικού προγράμματος υπό τις Ένοπλες Δυνάμεις καταργείται και στις 23 Φεβρουαρίου του 1966 εκπέμπει σήμα η επίσημη κρατική τηλεόραση. Ο δημοσιογράφος Γιώργος Κάρτερ και η Ελένη Κυπραίου είναι οι δημιουργοί του πρώτου τηλεοπτικού δελτίου. Το 1969 γίνεται η πρώτη διεθνής απευθείας σύνδεση με το κύκλωμα της Eurovision για τη μετάδοση της προσεδάφισης και του περιπάτου του πληρώματος του Απόλλων 12 στη Σελήνη.
Το 1923 η διοίκηση ραδιοφωνίας του υπουργείου Ναυτικών κάνει την πρώτη απόπειρα ραδιοφωνικής εκπομπής στην Ελλάδα. Στις 25 Μαρτίου του 1938 στις δέκα το βράδυ από το ραδιοφωνικό σταθμό Αθηνών, γίνεται η πρώτη
επίσημη εκπομπή. 76 χρόνια αργότερα στις συχνότητες της ΕΡΑ ακούς ένα ενοχλητικό συνεχόμενο θόρυβο. Οι φωνές σίγασαν;
Η θεία Λένα (Αντιγόνη Μεταξά) μιλάει στα παιδιά, η Κατίνα Παξινού διαβάζει τη «Φόνισσα» του Αλ. Παπαδιαμάντη, ο Αχιλλέας Μαμάκης φέρνει το θέατρο στο μικρόφωνο, ο Ηλίας Βενέζης ευχαριστεί για την ακρόαση και η Ίλια Λιβυκού διαβάζει τα «Ανεμοδαρμένα Ύψη». Οι αναζητήσεις του Ερυθρού Σταυρού για τους αγνοούμενους του πολέμου του 40 και του εμφυλίου έχασαν εσχάτως και τα ίχνη της ΕΡΑ.
Το 1970 το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοτηλεόρασης μετεξελίσσεται σε Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης (ΕΙΡΤ). Με τη μεταπολίτευση, το 1975, το ΕΙΡΤ μετατρέπεται σε Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση (ΕΡΤ) με σκοπό την «ενημέρωση, την επιμόρφωση και την ψυχαγωγία του Ελληνικού λαού».
Μαύρο στις οθόνες
38 χρόνια αργότερα η κυβέρνηση επιχειρεί να κόψει βίαια το νήμα της ιστορίας. Να αφανίσει την ΕΡΤ, να ρίξει μαύρο στις δημόσιες συχνότητες, να χλευάσει και να καταδικάσει συλλήβδην τους εργαζόμενους.
Εξαγγέλει τη ΝΕΡΙΤ, βγάζει στον "αέρα" την ΕΔΤ, που σύντομα "χάνει" την... ελληνικότητά της και γίνεται σκέτο ΔΤ Στη συνέχεια θεσμοθετεί την ΝΕΡΙΤ ως "ένα αδειανό πουκάμισο" με την προοπτική να γίνει ο "επίσημος μανδύας" για δομές,λειτουργίες και εργαζόμενους.
Η διεθνής γνώμη αντιδρά, η ελληνική κοινωνία παίρνει θέση στο πλευρό των ανθρώπων της ΕΡΤ, παρότι μέχρι προχθές ασκούσε κριτική για τα κακώς κείμενα στη δημόσια ραδιοτηλεόραση.
Είναι πράγματι σοφή η ρήση "ενός λάθους μύρια έπονται"... Οι όποιες κινήσεις έγιναν στη συνέχεια της 11ης Ιουνίου, ήταν απολύτως εγκλωβισμένες στη νομιμοποίηση του λάθους. Το πρόγραμμα της ΔΤ μετακόμισε από τα ιδιωτικά τηλεοπτικά στούντιο και φιλοξενήθηκε στην Γενική Γραμματεία Τύπου. Την προσπάθεια στήριξαν εθελοντές συνεργάτες του ειδικού διαχειριστή Γκίκα Μάναλη. Το υπουργείο Οικονομικών αναλαμβάνει την ευθύνη να λειτουργήσει μεταβατικά (για πόσο άραγε;) το δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα. Η βούληση των κυβερνώντων μόνο για ένα στόχο εμφανίζεται σταθερή και δυνατή. Η ΕΡΤ δεν υπάρχει. Η ΕΡΤ έκλεισε!
Όταν το 1984 η Μαρία Ρεζάν από την ΕΡΑ ρώτησε τον Μάνο Χατζιδάκι αν κατά τη θητεία του στη διεύθυνση του Τρίτου Προγράμματος σκέφτηκε ποτέ να εισηγηθεί τη διάλυση της ΕΡΤ, προκειμένου να αρχίσει από την αρχή, ο μεγάλος δημιουργός απάντησε: «Κι αυτό θα το εισηγούμην, αλλά ο κόσμος δεν μπορεί να ζήσει πια χωρίς την ΕΡΤ. Θα πεθάνουν αν δεν τους δώσεις εκείνο για το οποίο θα μπορούν να φωνάζουν και να διαμαρτύρονται. Η ΕΡΤ. είναι πολύτιμη, διότι δίδει στον ελληνικό λαό, την ευκαιρία να διαμαρτύρεται και να λέει "τι αίσχος που είναι η
ΕΡΤ.". Η αντιπολίτευση διαμαρτύρεται, γιατί δεν της δίνουν περισσότερο χρόνο, οι άλλοι διαμαρτύρονται γιατί δεν τους δίνουν περισσότερη "Δυναστεία", οι άλλοι διαμαρτύρονται γιατί υπάρχει η "Δυναστεία" και όλοι είναι ευχαριστημένοι... [Η ΕΡΤ.] είναι ένα απαραίτητο φάρμακο, για να ζούμε με την ψευδαίσθηση της ελευθερίας...»
Στις 6 Ιουνίου του 2011 κάποιοι ανακάλυψαν ότι «το φάρμακο» ήταν...ληγμένο! Αλήθεια, πού μπήκε «το λουκέτο»; Στην ψευδαίσθηση ή στην ελευθερία; Στις 40 και πλέον ημέρες, από το βράδυ της 11ης Ιουνίου, οπότε η κυβέρνηση αποφάσισε να «κλείσει την αμαρτωλή ΕΡΤ» οι εργαζόμενοι εξακολουθούν να δίνουν τη δική τους μάχη. Παράγουν καθημερινό πρόγραμμα σε τηλεόραση, ραδιόφωνο και ίντερνετ, διότι πρωτίστως δεν μπορούν να συναινέσουν με τη σιωπή τους στη βία, στο «μαύρο», στην κατάλυση της νομιμότητας, στον αυταρχισμό και στα «τυφλά χτυπήματα», που υπαγορεύουν οι δεσμεύσεις της κυβέρνησης στην τρόικα για μαζικές απολύσεις εργαζομένων.
48 μέρες μετά
Οι 2.650 εργαζόμενοι της ΕΡΤ εκείνο το βράδυ της 11ης Ιουνίου δεν χρειάστηκε να πουν πολλά. Εξάλλου, δύσκολα έβγαινε η φωνή τους. Δεν συγκρότησαν στρατηγεία και επιτελεία για να φέρουν σε πέρας ένα μυστικό σχέδιο. Με τα μάτια συνεννοήθηκαν για να συνεχίσουν να κάνουν αυτό που έκαναν για 10, 20, 30 και 40 χρόνια στη Δημόσια Ραδιοτηλεόραση. Να ενημερώνουν με αξιοπρέπεια και αντικειμενικότητα τους πολίτες, διασφαλίζοντας στην κοινωνία την ελεύθερη πρόσβαση χωρίς το φίλτρο της λογοκρισίας και ενίοτε της αυτολογοκρισίας. Με τέσσερις διαφορετικές προτάσεις οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ συμμετείχαν στο διάλογο που «δήθεν» υπερασπίστηκε και εξάντλησε ο κ. Καψής. Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν ήταν ζητούμενο η λύση. Το μόνο που αναζητούσε η κυβέρνηση είναι να σταματήσει η ΕΡΤ να εκπέμπει το ραδιοτηλεοπτικό πρόγραμμα τη διαδικτυακή ενημέρωση και το πολιτιστικό έργο, που αγκάλιασε ολόκληρη η ελληνική κοινωνία, και να «εκδικηθεί» τελικά τους εργαζόμενους της ΕΡΤ. Κάτι σαν τον Δράκουλα, που δεν χορταίνει ποτέ το αίμα... Έτσι τουλάχιστον φάνηκε!
Όποιος και αν επιχειρήσει να επιβάλει τον γραφικό του χαρακτήρα στους τίτλους τέλους για την ΕΡΤ, το μελάνι δεν θα γράψει. Η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση δεν ενταφιάζεται.
* Η Αναστασία Ζήγου είναι εργαζόμενη της ΕΡΤ
Αναδημοσίευση από την «Εποχή»
Διαβάστε επίσης:
Το πρόγραμμα εκδηλώσεων της Κυριακής 28/7 στην ΕΡΤ
ΠΟΣΠΕΡΤ: Απόφαση για συνέχιση του αγώνα - κανείς να μην κάνει αίτηση στον νέο φορέα
