Τον προβληματισμό, τις επιστημονικές διαμάχες, αλλά και τα πολιτικά παιχνίδια γύρω από τις πολιτικές δημοσκοπήσεις της κοινής γνώμης την περίοδο από το 2004 έως το 2015 περιλαμβάνει ο τόμος «Δημοσκοπήσεις και πρόβλεψη των εκλογών στην Ελλάδα» που εξέδωσε η Public Issue και συνέγραψαν ο Γιάννης Μαυρής, πολιτικός επιστήμονας και πρόεδρος της Public Issue, και οΓιώργος Συμεωνίδης, στατιστικός.
Το έργο αποκτά ιδιαίτερη αξία καθώς εκδίδεται σε μια περίοδο που είναι ανοικτός ο διάλογος της κυβέρνησης με τις εταιρείες ερευνών για την προώθηση νέου θεσμικού πλαισίου από τον υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά.
Ο τόμος, όπως σημειώνουν οι συγγραφείς, καλύπτει α)τις θεωρητικές αφετηρίες και τη μεθοδολογία της πρόβλεψης εκλογικού αποτελέσματος, β) τη διαχρονική παρακολούθηση και την ανάλυση της πολιτικής σκηνής και των εκλογικών τάσεων του κομματικού συστήματος της ύστερης μεταπολίτευσης και γ) το συγκρουσιακό περιβάλλον και τις συνεχείς πολιτικές αντιπαραθέσεις, που είναι αδιαχώριστες από την εισαγωγή, την καθιέρωση και τη θεσμική ενσωμάτωση των δημοσκοπήσεων στο ελληνικό πολιτικό σύστημα κατά την τελευταία δεκαετία.
Πρόκειται για ένα χρήσιμο εργαλείο για τους πολιτικούς επιστήμονες και τους μελετητές των τάσεων του εκλογικού σώματος, περιέχει όμως και μαρτυρίες για τη χειραγωγική χρήση των δημοσκοπήσεων, με την ένταξή τους στην πολιτική προπαγάνδα, τόσο από τα ΜΜΕ που τις δημοσιεύουν όσο και από τα πολιτικά κόμματα. Όπως αναφέρουν οι συγγραφείς:
«Δυστυχώς, και οι δύο συνεργασίες (σ.σ.: της VPRC και στη συνέχεια της Public Issue με "Τα Νέα", 1996 - 2002, και με το συγκρότημα ΣΚΑΪ - "Καθημερινής", 2002 - 2013) τερματίστηκαν, ουσιαστικά, για τον ίδιο λόγο: τη δυσαρμονία, η οποία προκύπτει αναπόφευκτα, κάποια στιγμή, ανάμεσα στην υφιστάμενη πολιτική του μέσου και τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων. Όταν αυτά τα δύο δεν συγκλίνουν, τότε η συνεργασία μέσου - εταιρείας ερευνών δοκιμάζεται».
Ιδιαίτερα σημειώνεται η προβληματική συνεργασία των εταιρειών δημοσκοπήσεων με τα ΜΜΕ, όχι όμως σε προεκλογικές περιόδους, όπως, ίσως είναι η διάχυτη αντίληψη, αλλά, αντίθετα, σε μη προεκλογικές περιόδους για την "πρόθεση ψήφου", όταν το αποτέλεσμα είναι σε δυσαρμονία με την πολιτική ή κομματική ταύτιση του Μέσου.
Όπως σημειώνεται: «Κατά τη διάρκεια του μεγαλύτερου τμήματος του εκάστοτε εκλογικού κύκλου, η ανοικτή κομματικοποίηση των ΜΜΕ -με ελάχιστες εξαιρέσεις- καθιστά στην πραγματικότητα σχεδόν αδύνατη τη διατήρηση ερευνητικής ανεξαρτησίας από τα Μέσα στη δημοσίευση ερευνών πρόθεσης ψήφου». Για ποιο λόγο; Όπως εξηγούν οι συγγραφείς: «Αυτό συμβαίνει ιδίως κατά τη διάρκεια της μη προεκλογικής περιόδου, διότι τότε καμία αντικειμενική αξιολόγηση, σε σχέση με το πραγματικό εκλογικό αποτέλεσμα, δεν υφίσταται».
Αντίθετα, η ίδια η εκλογική διαδικασία φαίνεται να λειτουργεί ως δικλίδα ασφαλείας για τη δημοσιοποίηση και βέβαια για τη μη παρέμβαση στο αποτέλεσμα της εκλογικής έρευνας: «Μόνο στην προεκλογική περίοδο και βέβαια την ίδια την ημέρα των εκλογών (σ.σ.: αναφέρεται στα exit polls), για λόγους αυτοπροστασίας του κύρους και της αξιοπιστίας τους, τα Μέσα Ενημέρωσης υποχρεώνονται να δημοσιεύουν χωρίς 'φίλτρα' αποτελέσματα δημοσκοπήσεων, έστω και εάν αυτά δεν εξυπηρετούν την πολιτική τους τοποθέτηση».
ΑΓΓΕΛΑ ΝΤΑΡΖΑΝΟΥ
