Η συνέντευξη Υφυπουργού Οικονομίας «Ναυτεμπορική»:
* Σε ποια φάση βρίσκεται η υλοποίηση του νέου ΕΣΠΑ;
Η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη ως προς την ενεργοποίηση του ΕΣΠΑ 2014-20. Ενδεικτικά, αναφέρω ότι στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου έχουν ήδη εκδοθεί προσκλήσεις άνω του 1 δισ. ευρώ, οι οποίες αφορούν εκτεταμένες παρεμβάσεις για τη στήριξη της απασχόλησης, την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού, τη στήριξη του εκπαιδευτικού συστήματος, την ενίσχυση των νέων ερευνητών κ.ο.κ.
Αντίστοιχα, στο πεδίο της επιχειρηματικότητας έχουν ήδη εκδοθεί προσκλήσεις για τις τέσσερις νέες δράσεις του α΄ κύκλου του προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία», προϋπολογισμού 270 εκατ. ευρώ. Οι προσκλήσεις απευθύνονται σε πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, νέους επιστήμονες, ανέργους και αυτοαπασχολούμενους, με γνώμονα τη στήριξη των παραγωγικών στρωμάτων της κοινωνίας που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση, παρέχοντας πολύτιμη ρευστότητα στην ελληνική οικονομία.
Επίσης έχουν δημοσιευθεί προσκλήσεις του προγράμματος «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη», ύψους περίπου 500 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για την ενεργοποίηση πολύ σημαντικών δράσεων που αφορούν μεταξύ άλλων στην αντιπλημμυρική προστασία, στην ολοκλήρωση περιβαλλοντικών υποδομών, όπως έργα ύδρευσης, αποκατάσταση ρυπασμένων χώρων, εφαρμογή συστημάτων αφαλάτωσης, καθώς και έργα σε περιοχές αυξημένου πολιτιστικού, τουριστικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος.
Τα θετικά αποτελέσματα αυτών των προσκλήσεων θα αρχίσουν να φαίνονται τους αμέσους επόμενους μήνες, όταν πλέον θα αρχίσουν και οι πληρωμές, ενώ σύμφωνα με το σχεδιασμό μας στο επόμενο εξάμηνο θα ακολουθήσουν πρόσθετες προσκλήσεις ύψους τουλάχιστον μισού δισ. ευρώ.
* Ποια είναι η μέχρι στιγμής «εικόνα» (αριθμός αιτήσεων – εκδήλωση ενδιαφέροντος) για τα τέσσερα προκηρυγμένα προγράμματα επιχειρηματικότητας;
Τα νούμερα των επενδυτικών προτάσεων που έχουν υποβληθεί ή βρίσκονται σε στάδιο επεξεργασίας μιλούν από μόνα τους για το μεγάλο ενδιαφέρον που έχει εκδηλωθεί. Γι’ αυτό προχωρήσαμε σε παράταση της προθεσμίας ηλεκτρονικής υποβολής αιτήσεων μετά κι από πλήθος σχετικών αιτημάτων που λάβαμε από παραγωγικούς και κοινωνικούς φορείς αλλά και υποψηφίους επενδυτές.
Όσον αφορά στη δράση «Ενίσχυση της Αυτοαπασχόλησης Πτυχιούχων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης», έχουν υποβληθεί 16.193 αιτήσεις. Παράλληλα, λόγω του αυξημένου ενδιαφέροντος, αυξήσαμε τον προϋπολογισμό της δράσης από 32,5 σε 50 εκατ. ευρώ. Για τη δράση «Νεοφυής Επιχειρηματικότητα» οι αιτήσεις προσεγγίζουν τις 8.000, για την «Αναβάθμιση πολύ μικρών & μικρών υφιστάμενων επιχειρήσεων» οι αιτήσεις ανέρχονται περίπου σε 4.500, για την «Ενίσχυση τουριστικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων» σε 1.700. Για τις δύο τελευταίες δράσεις προχωρήσαμε σε αύξηση του προϋπολογισμού τους, από 78 σε 110 εκατ. ευρώ για τις μικρομεσαίες και από 70 σε 90 εκατ. ευρώ για τις τουριστικές επιχειρήσεις.
Επιπλέον, αυτή την εβδομάδα οριστικοποιήθηκαν οι όροι σύστασης του Ανοιχτού Καταπιστευτικού Λογαριασμού (Escrow Account) στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, ο οποίος θα ενεργοποιηθεί τις αμέσως επόμενες ημέρες με την υπογραφή της σχετικής Υπουργικής Απόφασης. Διευκολύνεται έτσι η διαδικασία εκταμίευσης της επιχορήγησης για τη χορήγηση προκαταβολής, χωρίς την υποχρέωση καταβολής εγγυητικής επιστολής.
Υπάρχουν όμως κι άλλες σημαντικές καινοτομίες στη λειτουργία του συστήματος ΕΣΠΑ. Εξασφαλίσαμε τη μέγιστη ελευθερία της πρόσβασης στην πληροφόρηση και την απλοποίηση των διαδικασιών, με τη διαδικασία των προδημοσιεύσεων, τη μείωση του χρόνου και κόστους υποβολής των προτάσεων οι οποίες κατατίθενται ηλεκτρονικά και δεν απαιτούνται δικαιολογητικά στη φάση υποβολής. Αλλαγές εισήχθησαν και στη φάση αξιολόγησης, με σκοπό την απόλυτη διαφάνεια, τη μείωση της γραφειοκρατίας, του κόστους και του χρόνου αξιολόγησης.
Στην αύξηση της συμμετοχής τις τελευταίες ημέρες έχουν συμβάλει αναμφίβολα και οι θετικές εξελίξεις στην πορεία των διαπραγματεύσεων για την αξιολόγηση του προγράμματος στήριξης καθώς και η έναρξη της συζήτησης για το δημόσιο χρέος. Δημιουργείται σαφώς βελτιωμένο κλίμα αυξανόμενης εμπιστοσύνης στις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας, γεγονός το οποίο αντανακλάται και στην αυξημένη ανταπόκριση στις νέες δράσεις του ΕΣΠΑ 2014-20.
* Ποια είναι τα επόμενα προγράμματα επιχειρηματικότητας που αναμένουμε να προκηρυχθούν; Ποιοι τομείς θα ενισχυθούν; Γενικότερα, πού θα δοθεί μεγαλύτερο βάρος;
Εκτός από τις δράσεις που βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη, θα ενεργοποιηθεί άμεσα δράση για τη δικτύωση επιχειρήσεων (cluster, μετα-cluster) με στόχο την ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας σε θέματα διανομής και προώθησης προϊόντων και τη δημιουργία αλυσίδων αξίας, καθώς και δράση ενίσχυσης μικρομεσαίων επιχειρήσεων άνω των 50 ατόμων. Ενεργοποιείται, επίσης, δράση κατάρτισης για την αναβάθμιση επαγγελματικών προσόντων, καθώς και δράση για τη στήριξη επιχειρηματικών συμπράξεων με ερευνητικούς φορείς για επενδύσεις στην Έρευνα και Καινοτομία. Αθροιστικά ο συνολικός διαθέσιμος προϋπολογισμός για τις παραπάνω δράσεις ανέρχεται σε 250 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, βρίσκεται σε φάση εξειδίκευσης πρόγραμμα για την ίδρυση νέων τουριστικών μονάδων.
Στόχος είναι να υποστηρίξουμε όλα τα κομμάτια της αλυσίδας της αξίας και όχι μόνο μεμονωμένες, αποσπασματικές δραστηριότητες, ενθαρρύνοντας τη δικτύωση δραστηριοτήτων, τις συνεργασίες επιχειρήσεων και την ανάπτυξη κοινωνικών συνεταιριστικών εγχειρημάτων. Ταυτόχρονα, για την Κοινωνική Οικονομία που αποτελεί κεντρική επιλογή της κυβέρνησης, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας, θα προκηρυχτούν εντός του 2016 δράσεις προϋπολογισμού 55 εκατ. ευρώ.
Κεντρικός στόχος των προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ είναι η ταχεία αύξηση της απασχόλησης, με τη δημιουργία νέων ποιοτικών θέσεων εργασίας. Οι στρατηγικοί τομείς ενίσχυσης είναι: αγροδιατροφή, φάρμακα και υγεία, τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, ενέργεια, εφοδιαστική αλυσίδα, υλικά και κατασκευές, τουρισμός, πολιτιστική και δημιουργική βιομηχανία και περιβάλλον.
Στη δική μας αντίληψη, το ΕΣΠΑ δεν είναι απλώς μια κάνουλα διάθεσης πόρων, είναι μια επενδυτική στρατηγική, ένα εργαλείο ανάπτυξης που εντάσσεται στο συνολικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης, ώστε να ξεφύγουμε από τις δαγκάνες της διαρκούς ύφεσης.
* Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η υλοποίηση των οδικών αξόνων; Πότε αναμένουμε την ολοκλήρωσή τους και από πού χρηματοδοτούνται;
Η χρηματοδότηση των οδικών αξόνων είναι πλήρως διασφαλισμένη από εθνικούς πόρους και η λειτουργική ολοκλήρωσή τους μέχρι το Μάρτιο του 2017 αποτελεί υποχρέωση της χώρας και δέσμευση της κυβέρνησης.
Οι εργασίες κατασκευής των οδικών αξόνων βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος. Η παρακολούθηση και η ολοκλήρωσή τους αποτελεί ευθύνη της διυπουργικής επιτροπής μεγάλων έργων υποδομής. Αυτός ο συντονισμός έχει επιτύχει μέσα σε λίγους μήνες να επιλύσει ζητήματα που εκκρεμούσαν εδώ και πολλά χρόνια.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ενεργοποίηση των απαλλοτριώσεων fast-track, που είχε θεσμοθετηθεί ως νομικό εργαλείο για τους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004 και ενεργοποιήθηκε από την κυβέρνησή μας οχτώ χρόνια μετά την υπογραφή πρώτων συμβάσεων παραχώρησης το 2007.
* Σε ποια φάση βρίσκεται η αξιολόγηση των έργων που επιδιώκει η χώρα να υπαχθούν στη χρηματοδότηση του «πακέτου Γιούνκερ»;
Ήδη έχει ξεκινήσει η λεπτομερής αξιολόγηση των προ-επιλεγέντων έργων περίπτωση-περίπτωση και αμέσως μετά, σε στενή συνεργασία με την ομάδα της ΕΤΕπ που ασχολείται αποκλειστικά με το "Σχέδιο Γιούνκερ", θα αρχίσουν να διαμορφώνονται οι πλήρεις φάκελοι των επενδυτικών σχεδίων (φυσικό αντικείμενο, χρηματοδοτικό μείγμα κλπ) ώστε να υποβληθούν προς έγκριση στην ΕΤΕπ.
* Πώς μπορεί, γενικότερα να αξιοποιηθεί το «πακέτο»; Ποιες είναι οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των έργων που θα ενταχθούν και των ποσών που θα αξιοποιηθούν;
Χρειάζεται να είναι ξεκάθαρο ότι το «Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη», ή αλλιώς "Σχέδιο Γιούνκερ", είναι απολύτως ανταγωνιστικό, δεν υφίσταται δηλαδή καμία γεωγραφική ή τομεακή κατανομή των παρεχομένων εγγυήσεων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων. Με λίγα λόγια, δεν υπάρχει κάποιο προκαθορισμένο «Πακέτο Γιούνκερ ύψους 35 δισ. ευρώ για την Ελλάδα». Αυτό καθιστά επείγουσα την ανάγκη ενεργοποίησης όλων των εμπλεκομένων (προτείνοντες φορείς, αδειοδοτικοί μηχανισμοί, τραπεζικό σύστημα, επενδυτές κλπ), ώστε να επωφεληθεί η χώρα στο μέγιστο δυνατό βαθμό.
Υπάρχουν πολυάριθμες και εξαιρετικά ώριμες επενδυτικές προτάσεις οι οποίες εξετάζονται από το Υπουργείο. Έχουν προ-επιλεγεί 42 έργα συνολικού εκτιμώμενου προϋπολογισμού 5,4 δισ. ευρώ, ενώ συνεχώς υποβάλλονται κι άλλες προτάσεις. Είμαστε σίγουροι ότι με την αναμενόμενη επιτυχή αξιολόγηση της 24ης Μαΐου, τον οδικό χάρτη για την ελάφρυνση του χρέους και την ήδη διαφαινόμενη άρση των capital control, θα εκπεμφθεί ένα ισχυρό σήμα σταθεροποίησης του μακροοικονομικού περιβάλλοντος, που θα αποτελέσει το γόνιμο έδαφος για τη μέγιστη αξιοποίηση των επενδυτικών ευκαιριών που προσφέρει το "Σχέδιο Γιούνκερ".
